بیماری های کلیوی

سلامت کلیه ها = تشخیص سریع بیماری های کلیوی

اندازه ی کلیه ها زیاد نیست، هر کدام از آن ها به اندازه ی یک مشت دست می باشد؛ با این وجود کلیه ها نقش بسیار مهمی در بدن انسان ایفا می کنند. کلیه ها تنها با حفظ تعادل بین آب و مواد دیگر در بدن شما در حفظ سلامت بدن بسیار اهمیت دارند.

متاسفانه، اگر نقصی در کلیه ها ی شما به وجود بیاید، ممکن است برای مدت طولانی متوجه ی آن نشوید. بیماری های کلیوی معمولا تا زمانی که به مرحله ی جدی و غیر قابل بازگشت نرسیده اند، هیچ علائمی را در فرد بروز نمی دهند.

دو کلیه در دو طرف ستون فقرات شما قرار دارد که این اندام لوبیایی شکل مایل به قرمز، وظیفه ی تصفیه ی خون را در بدن انسان برعهده دارند. هر کلیه حدود یک میلیون فیلتر های کوچک دارد که می توانند در حدود ۴۰ گالن از مایعات را در هر روز تصفیه کنند. هنگام عبور و تصفیه ی خون در کلیه ها، مواد مورد نیاز بدن مثل مواد مغذی اصلی و مقدار زیادی آب در درون خون باقی می ماند و مواد دفعی و مواد غذایی اضافی و آب اضافی به مثانه برده می شود و از طریق ادرار از بدن خارج می شوند.

کلیه چندین هورمون تولید می کند؛ این هورمون ها در کنترل فشار خون، ساختن گلبول های خون و فعال کردن جذب ویتامین D که منجر به استحکام استخوان ها می شود، کمک می کنند.

هر چه انسان مسن تر می شود، به تدریج عملکرد کلیه ها ضعیف می شود. انسان ها، اگر یکی از دو کلیه ی خود را به دیگران ( دوست یا اعضای خانواده ی خود ) اهدا کنند نیز می توانند با یک کلیه به زندگی خود ادامه دهند.

زمانی که عملکرد کلیه به خاطر بیماری های جدی کلیوی کاهش پیدا می کند، این می تواند مسئله ی نگران کننده ای برای فرد باشد زیرا عملکرد ضعیف کلیه ها منجر می شود، مقدار سموم و آب در خون شخص افزایش یابد و نیز سقوط میزان ساخت هورمون توسط کلیه ها مشکلات دیگری را نیز در بدن شخص به وجود می آورد. در حدود ۱۰ در صد از جمعیت عمومی جامعه یعنی ۸ میلیون نفر به درجات خفیف، متوسط و شدید به بیماری های کلیوی مبتلا هستند و از هر ۱۰۰۰ نفر بیمار، ۱ نفرآن ها به دیالیز و پیوند نیازدارند.

انواع بیماری های کلیوی

انواع مختلفی از بیماری های کلیوی وجود دارد. معمولا بیش ترین خطر برای هر دو کلیه، آسیب وارد شدن به نفرون ها و کاهش توانایی کلیه در تصفیه ی خون می باشد. هنگامی که به دلیل جراحات و مسمومیت، به سرعت آسیبی به نفرون ها وارد می شود، این شرایط به عنوان آسیب حاد کلیوی شناخته می شود. هر چند که شایع است آسیب وارد شدن و یا وخیم تر شدن نفرون ها، به آرامی و بدون علائمی در طول سال ها و حتی برای یک دهه ممکن است، اتفاق بیفتد؛ این شرایط به عنوان بیماری های مزمن کلیوی شناخته می شود.

دکتر اندرو ناروا می گوید : بیش تر مردم تا زمانی که بیماری های کلیوی بسیار پیشرفته نشدند، هیچ علائمی را از وجود بیماری احساس نمی کنند. شما ممکن است سه چهارم ازعملکرد کلیه خود را بدون هیچ علائمی از دست بدهید.

بیماری های مزمن کلیوی می توانند در هر نژادی نمایان شوند، اما آمریکایی های آفریقایی تبار در معرض خطر بیش تری هستند زیرا آن ها مستعد ابتلا به دیابت و فشار خون بالا که دو عامل بروز بیماری های کلیوی می باشند، هستند. سایر عواملی که احتما ابتلا به بیماری های کلیوی را در یک شخص زیاد می کند، عبارتند از:

• بیماری های قلبی
• داشتن سابقه ی نارسایی کلیه در خانواده

ناروا می گوید : اگر شما در معرض عوامل ایجاد کننده ی بیماری های کلیوی هستید؛ بهتر است که خود را از نظر ابتلا به بیماری های کلیوی بررسی کنید؛ این بررسی ها شامل تست های آزمایشی ساده است :

• آزمایش ادرار برای بررسی میزان آسیب کلیه ها
• آزمایش خون برای بررسی چگونگی کارکرد کلیه ها

در آزماش ادرار، وجود آلبومین که پروتئینی می باشد که در حالت طبیعی بدن، در ادرار وجود ندارد، مورد بررسی قرار می گیرد و آزمایش خون نیز از نظر میزان فیلتراسیون گلومرولی GFR بررسی می شود. GFR ، میزان توانایی کلیه در تصفیه یا فیلتر خون را برای پزشک آشکار می کند؛ برای مثال، میزان تراوشی کم تر از ۶۰ نشانه ای از بیماری های مزمن کلیوی در شخص می باشد و کم تر از ۱۵ نشانه ای از نارسایی کلیه است.

دکتر جفری کوپ – متخصص بیماری های کلیوی NIH می گوید: من به بیماران خود میزان صدمه ی کلیه ی آن ها را می گویم؛ ما معمولا نمی توانیم بیماری های مزمن کلیوی را درمان کنیم، اما زمانی که ما متوجه ی بیماری های کلیوی در ابتدای بیماری شویم، می توانیم سرعت پیشرفت آن را کاهش دهیم.

اغلب بیماری های کلیوی بدون درمان وخیم تر می شوند؛ اگرGFR در شما به زیر ۱۵ برسد، شما ممکن است احساس خستگی و ضعف همراه با تهوع، استفراغ و خارش را تجربه کنید؛ در این شرایط ممکن است شما نیازمند دیالیز یا پیوند کلیه شوید. GFR روش بسیار خوبی است زیرا به شما کمک می کند تا قبل از نیازمند شدن به دیالیز یا پیوند کلیه، متوجه بیماری کلیوی خود شوید و با مراجعه به پزشک از پیشرفت آن جلوگیری کنید و چون هنوز احساس بیمار بودن نمی کنید، بهتر می توانید تصمیم گیری کنید.

دکتر کوپ می گوید : به طور کلی درمان ارجح برای نارسایی کلیه، پیوند کلیه است ولی هر کسی نمی تواند این عمل را انجام دهد، برخی از موانع عمل پیوند کلیه به شرح ذیل است :

• طولانی بودن لیست انتظار پیوند کلیه
• پیدا نکردن یک اهداکننده ی خوب و همسان

دیالیز درمانی است که خون فرد را از نظر مواد زائد و آب اضافی تصفیه می کند و منجر می شود که شخص مبتلا به نارسایی کلیه احساس بهتری داشته باشد و بتواند به راحتی فعالیت های روزمره ی خود را انجام دهد.

دکتر پاول کیمل – متخصص کلیه ی NIH – برنامه های NIH را به سمت بهبود زندگی بیماران دیالیزی رهبری می کند؛ دکتر کیمل می گوید : اگرچه دیالیز یک روش درمانی برای حفظ جان شخص می باشد، اما می تواند برای بیماران و خانواده های آن ها چالش برانگیز باشد. او می گوید : ما در حال تشویق محققان به منظور کشف راه های ابتکاری برای بهبود کیفیت زندگی شخص دیالیزی و در نتیجه زندگی طولانی مدت برای او هستیم.

شما می توانید قدم های زیادی را برای به تاخیر انداختن یا جلوگیری نارسایی کلیه انجام دهید؛ بهترین راه در دسترس شما، کنترل فشار خون می باشد. در حقیقت داشتن یک زندگی سالم که شامل فعالیت های بدنی و داشتن یک رژیم غذایی سالم است، می تواند به طبیعی ساختن فشار خون شخص و کاهش بیماری های کلیوی منجر شود.

درسا کوراسینا – متخصص تغذیه، توصیه شده ی NIH در سلامت کلیه و تغذیه – می گوید : مردمان آمریکا سدیم و پروتئین را بیش تر از مقدار مورد نیاز بدن خود مصرف می کنند، در واقع برای تصفیه ی خون از این مقدار سدیم و پروتئین به یک هفته زمان نیاز است ولی کلیه های سالم معمولا می توانند این حجم از کار را اداره کنند؛ اما اگر کلیه ها سالم نباشند، مصرف بیش از حد سدیم و پروتئین می تواند بر روی آن ها اثرات بدی داشته باشد.

کوروسینا می گوید : معمولا به افراد مبتلا به بیماری های کلیوی مصرف کم تر سدیم و پروتئین و مصرف بیش تر میوه ها و سبزیجات و غلات سبوس دار توصیه می شود و هم چنین برای کاهش میزان چربی در آن ها توصیه می شود که گوشت کم چرب و یا گوشت بدون چربی را جایگزین گوشت پرچرب کنند.

اگر شما مبتلا به بیماری های کلیوی هستید، پزشک شما ممکن است ایجاد تغییراتی در رژیم غذایی را به شما توصیه کند و اگر تغییر سبک زندگی برای کاهش سرعت وارد شدن آسیب به کلیه ها مؤثر نباشد، پزشک ممکن است برای کاهش فشارخون، کنترل قندخون و کاهش کلسترول در شما، مصرف دارو را تجویز کند.

نکات کلیدی مقاله

اگر شما در معرض بیماری های کلیوی هستید، به خصوص اگر شما در قبل به بیماری های دیابت یا فشارخون بالا مبتلا بوده اید و هستید و یا سابقه ی خانوادگی نارسایی کلیه دارید، با پزشک خود صحبت کنبد تا بهترین عملکرد را برای جلوگیری از ابتلا به بیماری های کلیوی، برای شما برنامه ریزی کند. چند مورد از اقدامات برای جلوگیری از ابتلا به بیماری های کلیوی در زیر بیان شده است :

• انجام آزمایش خون و ادرار به منظور تشخیص بیماری های کلیوی
• یادگیری مدیریت کردن دیابت، فشار خون بالا و بیماری های قلبی
• مصزف دارو های تجویز شده توسط پزشک
• مصرف کم نمک ( کم تر از ۱۵۰۰ میلی گرم سدیم در هر روز)
• انتخاب غذای سالم و مفید برای قلب
• انجام فعالیت های بدنی
• از دست دادن وزن در صورت داشتن اضافه وزن
• مصرف نکردن الکل
• نکشیدن سیگار