سلامت دات لایف سلامت دات لایف با پوشش آخرین اخبار حوزه سلامت و ارائه راهکارهایی برای زندگی سالم با همراهی پزشکان متخصص در بیماری ها دیابت ، سرطان ، تغذیه ، ورزش پوست و مو
سیستم گردش خون به دو قسمت سیستم گردش خون مرکزی و محیطی تقسیم می شود. گرفتگی و انسداد رگ ها و شریان های سیستم گردش خون محیطی بیش از همه اندام های تحتانی بدن را درگیر خواهد کرد و سبب بروز علائمی در فرد خواهد شد که سلامت دات لایف در مقاله بیماری انسداد شریان های محیطی در مورد علل ، علائم ، روش های تشخیص و سایر نکات مفید در مورد این بیماری توضیحاتی ارائه کرده است.
علل بیماری انسداد شریان محیطی :
- آترواسکلروز یا تجمع پیشرونده چربی در دیواره عروقی که باعث کاهش جریان خون و حمل اکسیژن در عروق می شود
- ابتلا به دیابت ؛ افراد دیابتی 3 الی 4 برابر افراد دیگر در خطر ابتلا به بیماری انسداد شریان های محیطی هستند
- کشیدن سیگار و استعمال دخانیات
- داشتن فشارخون بالا ؛ اینگونه افراد 5 برابر بیش از افراد دیگر به بیماری انسداد شریان های محیطی مبتلا خواهند شد
- چاقی
- سابقه خانوادگی ابتلا به انسداد شریان های محیطی
- شیوه زندگی کم تحرک
علایم بالینی انسداد شریان های محیطی :
لنگیدن متناوب در هنگام تشدید بیماری ، درد اندام درگیر در حالت استراحت ، سردی و بی حسی اندام ، کاهش رشد مو در اندام های درگیر ، ناخن های زخیم و شکننده با رشد کم ، پوست خشک و فلس مانند ، کاهش عملکردهای حرکتی و در مراحل پیشرفته بیماری ، احتمال تشکیل زخم ، تغییر رنگ و گاتگرن عضو ( قانقاریا ) – به معنی مردن یک عضو – و در صورتی که انسداد در شریان گردنی ( کاروتید ) باشد ممکن است علائم سکته مغزی رخ دهد.
عوارض بیماری انسداد شریان های محیطی :
زخم شدن پوست اندام گرفتار ، گانگرن ( مردگی عضو یا قانقاریا ) و در نهایت قطع عضو!!!
روش های تشخیصی بیماری انسداد شریان های محیطی :
معاینه و بررسی عضو از نظر نبض و فشار
اولتراسونوگرافی داپلر : نوعی سونوگرافی است که برای تشخیص سرعت جریان خون و لخته های عروقی تنگ و انسداد شریانی خصوصا در اندام های تحتانی و کاروتید ( شریان گردنی ) استفاده می شود. این روش کاملا ساده و غیر تهاجمی است. در این روش ، پزشک متخصص سونوگرافی داپلر ، وسیله ای که به اندازه یک قالب صابون است را بر روی شریان مورد نظر قرار داده و انعکاس امواج داپلر را ثبت می کند.
آنژیوگرافی
بررسی نسبت فشار اندام تحتانی درگیر به اندام فوقانی که در حالت عادی 1 است ولی در بیماری انسدادی شریان محیطی به اندازه 0.95-0.5 درصد است.
درمان بیماری انسداد شریان های محیطی :
درمان دارویی بیماری انسداد شریان های محیطی :
داروهایی که باعث کاهش چسبندگی ( ویسکوزیته ) خون و رسوب پلاکتی می شود مثل پنتوکسی فیلین ( ترنتال ) ، سلواستازول ( پلتال ) ، عوامل ضد تجمع پلاکتی مثل آسپرین ، تیکلوپدین و کلوپیدگرل
درمان جراحی انسداد شریان های محیطی :
ترومبوآمیولکتومی ( درآوردن لخته و پلاکی که باعث انسداد شده است ) ، آندآرترکتومی ( برداشتن پلاکی که موجب انسداد شده در شریان ، این روش خصوصا در انسداد شریان کاروتید یا گردنی مورد استفاده قرار خواهد گرفت ).
آنژیوپلاستی و قرار دادن استنت داخل عروق
گرافت یا پیوند عروق
برداشتن فیبرهای عصب سمپاتیت در ناحیه گرفتار جهت گشاد کردن عروق درگیر
برای بهبود و پیشگیری از پیشرفت بیماری به نکات زیر توجه فرمایید :
هر روز به مدت 45-30 دقیقه پیاده روی کنید.
از قرار دادن پاها روی یکدیگر و از هر گونه عاملی که باعث ایجاد فشار بر روی اندام درگیر می شود اجتناب شود.
از ماساژ دادن عضوخودداری کنید.
رژیم غذایی کم چرب و کم نمک رعایت شود و غذاهای حاوی ویتامین B و C جهت پیشگیری از زخم و عفونت مصرف شود. بیشتر از پروتئین های گیاهی به جای حیوانی استفاده نمایید.
سیگار نکشید.
از قرار دادن پوست و پاها در معرض گرما و سرمای شدید ، آفتاب سوختگی ، استفاده از کیف آب داغ بتادین و الکل اجتناب کنید.
از پوشیدن لباس ها و جوراب های تنگ و کش دار دوری کنید و از کمربندهای سفت و بانداژ محکم استفاده نکنید.
به هیچ وجه پا برهنه راه نروید و از جوراب های نخی نرم و کفش راحت استفاده کنید.
نکات مورد توجه در مصرف داروها :
در صورت تجویز داروهایی مثل پنتوکسی فیلین ، دارو را به همراه غذا مصرف کنید.
در صورت تجویز داروهای مهار کننده رسوب پلاکتی باید دارو را حداقل نیم ساعت قبل یا 2 ساعت بعد از صبحانه و شام مصرف کنید.
در صورت مصرف آسپرین ، توصیه می شود که این دارو را بعد از غذا مصرف کنید.
در صورت تجویز کلوپیدگرل ، دارو را بدون توجه به مصرف غذا استفاده کنید و از کارهایی که احتمال ضربه و خونریزی در آنها وجود دارد پرهیز کنید ( از مصرف و قطع خودسرانه دارو خودداری فرمایید و داروها را مطابق دستور پزشک مصرف نمایید ).
مراقبت های پس از جراحی :
پس از انجام اندآرترکتومی کاروتید ، به علایم آسیب عصبی مانند فلج یا ضعف ، افتادگی صورت ، اشکال در بلع ، گرفتگی صدا ، تغییرات در صحبت کردن و سطح هوشیاری توجه شود.
به علایم عفونت محل جراحی مثل تب ، درد ، قرمزی ، تورم ، گرمی و ترشح از محل برش جراحی توجه کنید و فورا به پزشک اطلاع دهید.
بسته به وسعت عمل جراحی 1 تا 5 روز بعد از عمل می توانید به تدریج راه بروید و ممکن است نیاز به استفاده از عصا یا چوب زیر بغل داشته باشید.
پس از جراحی پیوند عروق ، توصیه می شود که بیمار به سمت گرافت یا پیوند نخوابد. از بلند کردن و حمل اجسام سنگین اجتناب شود. برای جلوگیری از انسداد گرافت از نشستن یا ایستادن به مدت طولانی از روی هم انداختن پاها و پوشیدن لباس تنگ ، کمربند و کش جوراب تنگ خودداری شود. در صورت فقدان نبض و یا ایجاد لنگیدن متناوب به پزشک اطلاع دهید.
در صورت صلاح دید پزشک تدریجا ورزش های غیر فعال و سپس فعال اندام ها شروع شود. مثلا در ورزش های غیر فعال به تناوب پا خم و راست شود. انگشتان پا تکان داده شود و پاها چرخانده شود. انجام این تمرینات و بالاتر قرار دادن پاها از سطح قلب ، به کاهش اِدِم بعد از جراحی کمک می کند.
توجه : در صورت بروز علایمی چون درد شدید و ناگهانی اندام ، رنگ پریدگی ، فقدان نبض در اندام ها یا گردن ، مشکلات تنفسی و عدم توانایی در حرکت اندام فورا به پزشک اطلاع دهید.
