افوژن در زانو در اصطلاح عامیانه آب آوردن زانو گفته می شود . مفصل زانو در حالت عادی کمتر از یک انس از نوعی مایع لیز و روان کننده در خود دارد. وارد شدن آسیب به زانو و التهاب آن موجب تجمع مقدار بیشتری از این مایع در زانو می شود. زمانی که این حالت اتفاق بیافتد مفصل زانو متورم و معمولا دردناک می شود. همچنین ممکن است شخص در خم کردن کامل زانوی خود مشکل داشته باشد.
سایت سلامت دات لایف در مقاله آب آوردن زانو از علل تا درمان شما را با نکاتی آشنا می کند که بدون شک در سبک زندگی و آسایش شما موثر خواهد بود.
علل آب آوردن زانو
مهمترین علل آب آوردن زانو بیماری های روماتیسمی، آرتروز یا ساییدگی زان و ضربات وارد شده به آن است. البته عفونت ها، بیماری های متابولیک مانند نقرس کاذب و تومرها هم میتوانند موجب آب آوردن زانو شوند.
وقتی برای اولین بار ضربه شدیدی به زانو وارد میشود این ضربه میتواند موجب پارگی منیسک یا رباط صلیبی شود. پارگی این بافت ها معمولا همراه با خونریزی است. این خون درون مفصل زانو جمع شده و در این حال مفصل ورم کرده و بسیار دردناک است. بتدریج و حتی بدون درمان خون جذب شده و درد بیمار بعد از چند هفته تا چند ماه از بین میرود ولی زانو ناپایدار میشود.
وقتی زانو ناپایدار است و به اصطلاح لق است بدنیال یک حرکت نابجا پیچ میخورد. این پیچ خوردن میتواند با درد شدیدی همراه باشد و بعد از چند ساعت تا چند روز زانو ورم میکند و آب میاورد. این آب آوردن به علت تحریک بافت سینوویال ایجاد شده است. کشیدگی شدید بافت سینوویال در حین پیچ خوردن زانو موجب تحریک آن به ترشح مقادیر زیادی مایع مفصلی میشود. معمولا این آب بعد از چند هفته خودبخود جذب شده و ورم زانو میخوابد.
در ساییدگی و آرتروز زانو ممکن است ورم و آب آوردن زانو دائمی باشد چون بافت سینوویال مکررا تحریک میشود و مایع ترشح میکند. در بیماری های روماتیسمی مانند روماتیسم مفصلی هم در هنگام عود و حمله بیماری، مایع زیادی درون زانو ترشح شده و زانو آب میاورد.
علائم آب آوردن زانو
علائمی که نشان دهنده عارضه آب آوردن زانو و علت ورم زانو هستند معمولا شامل موارد زیر می شود :
تورم : ممکن است بافت اطراف زانوی شما به طور مشخص و قابل توجهی حالت پف کردگی داشته باشد . متورم شدن زانو خصوصا در صورت مقایسه کردن زانوی آسیب دیده با زانوی سالم بهتر معلوم میشود .
خشکی و بی حرکتی زانو : وجود مقداری اضافی از مایع مفصلی در زانوی شخص ممکن است باعث شود او نتواند زانوی خود را به راحتی خم و راست کند.
به علت آب آوردن زانو در مواردی ممکن است زانوی شخص بسیار دردناک شود، تاحدی که بر اثر درد ، وزن آوردن روی زانو برای او غیر ممکن شود .
شما باید در صورت مشاهده علائم زیر فورا به پزشک مراجعه کنید :
انجام مراقبت های خانگی و مصرف قرص های مسکن ( غیر تجویزی) درد و التهاب را کاهش نمی دهد.
یکی از زانو های شما قرمز شده است ، در آن احساس گرما میکنید و نسبت به لمس کردن حساس است ( در حالی که این حالت در زانوی دیگر نیست)
تشخیص آب آوردن زانو
تشخیص آب آوردن زانو به توسط پزشک با نگاه کردن به زانو و لمس کشکک و بالای آن صورت میگیرد. وقتی که تورم زانو به علت آب آوردن آن باشد بالای کشکک متورم شده و با فشار بر روی کشکک میتوان آن را بالا و پایین برد. پزشک میتوان آب زانو را با سوزن بکشد. به این کار آرتروسنتز Arthrocentesis میگویند. بعد از کشیدن آب زانو ارسال آن به آزمایشگاه میتواند به تشخیص علت ایجاد کننده آن کمک کند.
البته مکمن است پزشک برای تشخص آب آوردن زانو روش های زیر را در نظر بگیرد.
تست اشعه ایکس
اولتراسوند
اسکن MRI
آزمایش خون ( برای تشخیص وجود عفونت ، التهاب ، روماتیسم ، اختلالات خونریزی و نقرس در زانو )
آزمایش مایع مفصلی : پزشک مقداری از مایع مفصلی را برای انجام ازمایش بیرون میکشد که به آن کشیدن آب زانو نیز می گویند. این مایع برای بررسی وجود خون ، باکتری ،کریستال های اوریک اسید ( مربوط به بیماری نقرس) آزمایش می شود.
درمان آب آوردن زانو چیست
میتوان آب زانو را کشید و آن را بیرون آورد. وقتی تورم زانو و بدنبال آن درد زانو هم زیاد باشد کشیدن آب آن ممکن است بتواند شدت درد را کاهش دهد. با این حال درمان اساسی اب آوردن زانو مشخص کردن علت بروز آن و درمان آن علت است. وقتی آب زانو کم است میتوان با استراحت و حرکت ندادن زانو، دراز کشیدن و بالا نگه داشتن آن و سرد کردن زانو به بدن کمک کرد تا آن را زودتر جذب کند.
اوزون تراپی در کاهش درد زانو
تزریق اوزون به داخل مفصل زانو باعث کاهش درد و بهبود عملکرد زانو و کیفیت زندگی در بیمارانی که از ورم ناشی از آرتروز زانو رنج میبرند، میگردد. اوزون تراپی شامل تزریق گاز اوزون جهت کاهش التهاب و درد زانو و بهبود توانایی عملکرد و کیفیت زندگی در بیماران میباشد.
درمان فیزیکی ورم زانو
درمان فیزیکی شامل یک دوره از تمرینات ورزشی برای تقویت زانو و بهبود دامنه حرکت آن است. پزشک درمانگر شما ممکن است از روشهای دیگری مانند آتلبندی، یخ درمانی یا اولتراسوند نیز برای کمک به بهبودی سریعتر زانوی شما استفاده کند.
درمان خانگی اب اوردن زانو
در موارد آب آوردن زانو ، برای مراقبت از زانوی خود در خانه کارهای زیر را انجام دهید :
استراحت : هنگامی که هنوز زانوی شما دردناک و متورم است از وارد آوردن وزن بر روی زانوی خود خودداری کنید.
کمپرس سرد و بالا گرفتن زانو : سرما درمانی میتواند در کنترل درد و ورم زانو موثر باشد. هر ۲تا ۴ ساعت یک بار برای مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بر روی زانوی خود کمپرس سرد قرار دهید. در زمان قرار دادن کمپرس سرد بر روی زانو به وسیله یک پشتی زانوی خود را بالا نگه دارید تا جایی که بالاتر از سطح قلب شما قرار گیرد.