بهداشت صوتی شامل مواردی از قبیل حذف موارد نادرست در استفاده کردن از صدا ، بهداشت غذایی ، حفظ رطوبت حنجره ، رعایت سلامت جسمی و روحی و غیره است که برای عموم مردم و کاربران حرفه ای صدا برای داشتن یک صدای طبیعی و سالم ضروری می باشد. رعایت بهداشت صوتی در بعضی افراد ضرورت بیشتری دارد این افراد شامل کودکان پر سر وصدا ، خانمها و آقایان پرحرف ، استفاده کنندگان حرفه ای صدا و کسانی که مبتلا به بیماریهای مختلف حنجره می باشند.
الف ) حذف موارد نادرست در استفاده کردن از صدا :
– از فریاد زدن ، جیغ زدن ، هورا کشیدن خوداری کنید.
– سرفه هایی که به منظور صاف کردن خلط گلو انجام می شوند ، باید در صورت لزوم و بصورت ملایم انجام شوند.
– از بلند خندین بپرهیزید.
– از تقلید صدا خوداری کنید.
– از صحبت کردن ناگهانی و با فشار و تقلا خودداری نمائید.
– با بلندی ، زیر و بمی ، سرعت معمول و متوسط صحبت کنید.
– به راحتی صحبت کنید.
– به هنگام حرف زدن یا استفاده حرفه ای از صدا سرتان را راست نگهدارید و عضلات صورت ، گلو ، گردن و شانه ها را سفت نکنید.
– سرتان را برای مدت طولانی به یک طرف خم نکنید.
– از ورزشهای پر سر و صدا بپرهیزید.
– در جاهای پر سر وصدا صحبت نکنید.
– گفتارتان را تا جایی که امکان دارد محدود نمایید.
– در صورت وجود هر گونه مشکل در صدای خود داوطلب آواز خواندن ، سخنرانی و گزارش شفاهی نشوید.
– فاصله خود را تا مخاطب طوری تنظیم کنید که مجبور نشوید با صدای بلند صحبت کنید.
– در هنگام بلند کردن وسایل سنگین از صحبت کردن خوداری کنید.
– به هنگام ابتلا به بیماریهای عفونی دستگاه تنفسی مثل سرماخوردگی یا لارنژیت از صحبت کردن زیاد خود داری نمایید.
– قبل از آموزش حرفه ای صدا از صدای خود به صورت حرفه ای استفاده نکنید.
ب ) بهداشت مواد غذایی :
– در مصرف مواد محرکی مثل ادویه جات بخصوص فلفل احتیاط کنید.
– از مصرف الکل ، دخانیات و سیگار بپرهیزید.
– در مصرف موادی اسیدی مانند سرکه احتیاط کنید.
– مصرف غذاهای سرخ کردنی را محدود کنید.
– افرادی که به بادمجان ، گوجه فرنگی و دیگر مواد غذایی آلرژی دارند ، باید از خوردن این مواد غذایی پرهیز کنند.
– در مصرف مواد غذایی با چربی بالا مانند کره ، خامه و غذاهای چرب محتاط باشید.
– از خوردن مواد بسیار شیرین بپرهیزید.
– از مصرف تنقلاتی مثل چیبس و پفک خودداری کنید.
– در مصرف موادی مثل قهوه ، چای غلیظ ، شکلات ، آدامس ، نوشابه های گازدار و … که رطوبت راه های هوایی را کم کرده و خشکی مخاط حلق و دهان را بیشتر می کند احتیاط کنید.
– مایعات خیلی گرم یا خیلی سرد مصرف ننمایید.
ج) حفظ رطوبت حنجره :
– آب یکی از مهمترین تامین کننده های رطوبت در سیستم صوتی است.
– هر فرد بخصوص استفاده کنندگان حرفه ای صدا باید به طور متوسط روزانه 2 لیتر ( 8 لیوان ) آب مصرف کنند.
– خوردن چند قطره آبلیمو و استفاده از خمیر دندانهایی که رطوبت داخل دهان را بیشتر می کند می تواند مفید باشد.
چ ) سلامت جسمی و روحی :
– وضعیت جسمی و روحی انسان تاثیر بسیاری بر صدایش دارد.
– مراقب سلامت خود باشید و بطور منظم ورزش کنید.
– از محیط های پر گرد و خاک و دود آلود بپرهیزید در صورت لزوم از ماسک استفاده نمایید.
– در محیط های سرد پوشش کافی داشته باشید.
– به هنگام ابتلا به بیماریهای عفونی دستگاه تنفس به پزشک مراجعه نمایید.
– مراقب سلامت روانی خود باشید.
– هر گونه گرفتگی صدا بیشتر از 2 هفته را جدی گرفته و به پزشک مراجعه کنید.
– از بلند کردن وسایل سنگین بپرهیزید.
– از قرار گرفتن در هوای سرد ، گرم و خشک خودداری کنید.
– رطوبت هوای داخل منزل و محل کار.
– عدم استنشاق بخارهای داغ و سوزاننده شیمیایی.
– نفس کشیدن با بینی بخصوص در هنگام آلودگی هوا.
– بطور متوسط 7- 8 ساعت در روز استراحت کنید.
– برای کنترل علائم گرفتگی و التهاب بینی استفاده ازسرم شستشو مفید است.
– به علت آنکه برگشت اسید معده به دهان ممکن است باعث التهاب حنجره یا زخم شود رعایت موارد زیر مفید است :
- غذا را در حجم کم و وعده های بیشتر میل کنید.
- 3 ساعت قبل از خواب چیزی نخورید.
- سر را به هنگام خواب 15 تا 25 سانتیمتر بالاتر قرار دهید.
- از مصرف دخانیات بپرهیزید.
- چربی کمتری بخورید و بیشتر از مواد پروتین دار استفاده نمایید.
- از مصرف موادی مثل قهوه ، آبمیوه های اسیدی و … که موجب سوزش معده می شوند بپرهیزید.
- فشارهای روانی را کاهش دهید.
- لباس راحت بپوشید.
- بهداشت دهان و دندان را راعایت کنید.