فشار خون بالا یک بیماری شایع است که در آن فشارجریان خون درعروق خونی ( شریان ها ) بیش تر از حالت طبیعی است.
اندازه گیری فشارخون
فشار خون نیرویی است که از طرف جریان خون به دیواره های شریان های خونی وارد می شود که منبع اصلی این فشار، نیروی پمپاژ قلب می باشد. فشار خون بالا که گاهی اوقات هیپرتنشن (Hypertension) نامیده می شود، هنگامی که نیرویی که خون به دیواره های رگ های خونی وارد می کند، بیش تر از حلت عادی باشد، اتفاق می افتد. پزشکان با یک شیوه ی یکسان فشار خون کودکان، نوجوانان و بزرگسالان را بررسی می کنند؛ پزشکان برای بررسی فشارخون از آزمایش، گوشی پزشکی یا سنسور الکتریکی و یک دستگاه فشار خون استفاده می کنند. با استفاده از این تجهیزات پزشکان موارد زیر را اندازه گیری می کنند :
- فشار سیستولیک : فشار خون در قلب، در زمان پمپاژ خون وفعالیت قلب
- فشار دیاستولیک : فشار خون در زمان استراحت قلب در بین دو ضربان
پزشکان عدد مربوط به فشار خون سیستولیک را بالای فشار خون دیاستولیک می نویسند، برای مثال :
۷۶/۱۱۸ mmHg
مردم ۱۱۸ بر روی ۷۶ میلی متر جیوه می خوانند. |
فشار خون طبیعی برای بزرگسالان شامل فشار سیستول زیر ۱۲۰ میلی متر جیوه و فشار دیاستول زیر ۸۰ میلی متر جیوه است؛ این میزان فشارخون در زمانی که فرد خواب یا بیدار یا هیجان زده یا عصبی است، تغییر می کند. وقتی فرد در جال فعالیت است، افزایش فشار خون یک امر طبیعی است؛ با این وجود اگرانجام فعالیت متوقف شود، میزان فشار خون شما به حدود طبیعی خود بازمی گردد.
فشار خون به طور معمول به سن و وزن و قد شخص بستگی دارد. نوزادان تازه متولد شده اغلب فشارخون پایینی دارند که البته برای آن ها طبیعی می باشد؛ در حالی که فشار خون نوجوانان شبیه به بزرگسالان است.
فشار خون غیر طبیعی
افزایش غیر طبیعی فشار خون، داشتن فشار خون بالاتر از ۸۰/۱۲۰ میلی متر جیوه تعریف می شود. در جدول زیر به تشریح سطح فشار خون بالا می پردازیم.
مرحله | سیستولیک
( میزان بالا ) |
دیاستولیک
( میزان پایین ) |
|
قبل از بالا بودن فشار خون
( پری هیپرتنشن ) |
۱۳۹ ـ۱۲۰ | یا | ۸۹ ـ ۸۰ |
مرحله ی اول فشار خون بالا | ۱۵۹ ـ۱۴۰ | یا | ۹۹ـ ۹۰ |
مرحله ی دوم فشار خون بالا | ۱۶۰ یا بیش تر | یا | ۱۰۰ یا بیش تر |
محدوده ها در جدول بالا برای بزرگسالانی محسوب شده است که هیچ سابقه ی بیماری جدی نداشته اند. افراد مبتلا به دیابت یا بیماری های مزمن کلیه باید فشار خون خود را زیر۸۰/۱۳۰ در نظر بگیرند.
اگر چه، مرحله ی قبل ازبالا بودن فشار خون ( Pre hypertension ) را به عنوان تشخیص فشار خون، در نظر نمی گیرند، اما این مرحله ممکن است پیشرفت کند و باعث ایجاد بیماری فشار خون گردد و در نتیجه باید جدی گرفته شود. در گذشت زمان، فشار خون بالا می تواند به طور مداوم باعث آسیب و تضعیف رگ های خونی شود و در نتیجه منجر به بروز عوارضی در شخص گردد.
انواع فشار خون بالا
دو نوع اصلی از فشار خون بالا وجود دارد :
- فشار خون بالای اولیه
- فشار خون بالای ثانویه
فشار خون بالای اولیه
فشار خون اولیه یا واقعی، شایع ترین نوع فشار خون بالا است. این نوع از فشار خون بالا با افزایش سن فرد پیشرفت می کند.
فشار خون بالای ثانویه
فشار خون ثانویه یکی دیگر از انواع بیماری ها یا مصرف دارو های خاص است. این نوع از فشار خون بالا معمولا بعد از حذف یا درمان علت آن برطرف می شود.
علت ایجاد فشار خون بالا چیست ؟
فشار خون بالا معمولا بر اثر عواملی مانند بیماری های کلیوی، ژنتیک مستعد و عوامل محیطی ایجاد می شود. دو مورد اول را به طور کامل نمی توان پیش گیری کرد اما عامل سوم که قابل پیش گیری است را در این مقاله بهتر می شناسیم.
عوامل زیست محیطی بالا بودن فشار خون عبارتند از:
- عادات یا سبک ناسالم زندگی
- اضافه وزن و چاقی
- مصرف دارو های کورتون، هورمون ها و…
سبک زندگی ناسالم می تواند باعث مبتلا شدن فرد به فشارخون بالا شود که موارد زیر نمونه هایی از سبک زندگی ناسالم می باشد :
- مصرف بیش از حد سدیم در رژیم غذایی و میزان حساسیت به سدیم
- نوشیدن مقدار بیش از حد الکل
- عدم فعالیت بدنی