علائم، نشانه ها و تغییرات فیزیکی دوران بلوغ در پسران

تغییرات و نشانه های بلوغ به 3 دسته فیزیکی (جسمانی) ، روحی_ روانی (عاطفی) و عقلانی (ادراکی) تقسیم می شوند هر سه تقریبا به طور هماهنگ و به موازات یکدیگر پیشرفت کرده و تکامل می یابند. ما در مقاله علائم، نشانه ها و تغییرات فیزیکی دوران بلوغ در پسران فقط به تغییرات فیزیکی دوران بلوغ پرداخته و موضوعات دیگر را به بخش بعدی موکول می کنیم. تغییرات فیزیکی دوران بلوغ پسران عبارتند از: ( 1) رشد ببیضه ها، (2) رشد آلت تناسلی، (3) رویش موهای جنسی، (4) رشد سریع جسمانی، (5) انزال و (6) سایر تغییرات.

بلوغ پسران و تغییرات فیزیکی در آنها

از نشانه های رشد و بلوغ در پسران رشد و بزرگ شدن بیضه ها

معمولا اولین نشانه بلوغ در پسران بزرگ شدن بیضه هاست که به طور متوسط در سن 11 سالگی (5/9 تا 3/14سالگی) شروع می شود. به طوری که قبل از بلوغ بزرگترین قطر بیضه ها (طول) کمتر از 2 سانتی متر است و با شروع بلوغ اندازه آنها به 5/2 سانتی متر می رسد. رشد بیضه ها تا سن 14 الی 18 سالگی ادامه یافته و به اندازه بالغین (طول 5 سانتی متر) می رسد. علاوه بر بیضه، پوست کیسه بیضه نیز شروع به تیره و چین و چروک دار شدن می شوند و وسیع تر می شوند.

آیا ممکن است اندازه بیضه ها به طور طبیعی با هم متفاوت باشند؟

بلی. اصولا همانند سایر اعضای زوج بدن، بیضه ها نیز کمی با هم متفاوت هستند (علاوه بر اینکه بیضه طرف چپ کمی پایین تر از طرف راست قرار دارد) ولی در حالت عادی این تفاوت چندان واضح و آشکار نیست. اما در مواردی ممکن است یکی از بیضه ها کوچکتر یا بزرگتر از حد طبیعی باشد. به طور کلی هرگاه طول بیضه بیش از 6 سانتی متر باشد، یا یک بیضه به وضوح بزرگتر از دیگری باشد و یا اینکه قوام آن دو با هم متفاوت باشد، بهتر است به متخصص اورولوژی مراجعه نمود.

آیا ممکن است فردی یک بیضه نداشته باشد؟

عدم وجود مادرزادی یک یا هردو بیضه یک حالت نادر است ولی حالت شایع تر این است که در برخی افراد در کیسه بیضه فقط یک بیضه وجود داشته و بیضه دیگر در جدار یا داخل شکم قرار گرفته است که به این حالت عدم نزول بیضه یا کریپتورکیدیسم (cryptorchidism) گفته می شود. در دوران جنینی بیضه ها داخل شکم قرار دارند و در حوالی 6 تا 8 ماهگی کم کم از شکم خارج شده و به طرف کیسه بیضه حرکت می کنند. اما در کریپتورکیدیسم این روند به دلایلی مختل می شود و معمولا یکی از بیضه ها در داخل شکم و یا زیر پوست ناحیه کشاله ران باقی می ماند.

رشد آلت تناسلی از تغییرات بلوغ پسران

به موازات رشد بیضه‌ها ، طول و قطر آلت تناسلی نیز افزایش می یابد و از 5/14 – 11 سالگی شروع و تا و تا 18 سالگی کامل می شود. بطوریکه طول کشیده یا نعوظ یافته آلت تناسلی از 6-5 سانتیمتر در 10 تا 12 سالگی به 11 تا 13 سانتیمتر در 16 تا 18 سالگی و 9/1 ± 7/15 سانتیمتر در دوران بلوغ کامل می‌رسد.

آیا شکل، رنگ و اندازه آلت تناسلی در همه افراد یکسان است؟

خیر، همانند سایر قسمت های بدن، خصوصیات آلت تناسلی در افراد مختلف نیز متفاوت است و مهمترین عامل تعیین کننده آن ارث است.

آیا کج بودن یا انحنا داشتن آلت تناسلی در زمان نعوظ طبیعی است؟

بطور کلی آلت تناسلی ممکن است در حالت عادی طبیعی باشد ولی درزمان نعوظ (بلند شدن) ممکن است کمی به طرف بالا (شکم) انحنا داشته باشد ولی اگر کج ( حالت زوایه دار شدن یا شکسته ) باشد یا انحنای آن به بالا یا پایین زیاد باشد، غیر طبیعی است و به آن خمیدگی یا کوردی (chordae) گفته می شود و بهتر است به متخصص اورولوژی مراجعه نمود.

آیا دارو یا ورزشی وجود دارد که آلت تناسلی را بزرگتر کند؟

تبلیغات زیادی در این زمینه توسط شرکت های مختلف ( خصوصاً در اینترنت ) صورت می گیرد که تقریبا تمامی آنها هیچ مبنای علمی نداشته و بی تاثیرند. البته اگر اندازه آلت تناسلی کوچکتر از حد طبیعی باشد ( خصوصاً در دوران رشد ) ممکن است تحت نظر متخصص با مصرف برخی دارهای هورمونی ، رشد آن را کمی افزایش دهد.

رشد موهای جنسی از مراحل بلوغ پسران

موهای شرمگاهی

غالباً اولین علامت بارز واضح بلوغ در پسران رشد موهای شرمگاهی است و به طور متوسط در 12 سالگی شروع می شود ولی در محدوده 7/10 تا 14 سالگی تلقی می شود. در شروع، موهای پراکنده و کمی تیره رنگ در اطراف ریشه آلت تناسلی ظاهر می شوند و به تدریج وسعت و رنگ آنها بیشتر می شود و درسن 17 تا 20 سالگی به فرم بالغین تبدیل می شود و همزمان، موهای پاها و گاهی سینه و یا زیر دل نیز تیره و ضخیم می شوند.

موهای زیر بغل

حوالی 14 سالگی ( 12 تا 16 سالگی) موهای زیر بغلی نیز شروع به رشد و ضخیم و تیره شدن می کنند و تا 18 الی 20 سالگی به شکل بالغین در می آید.

موهای صورت

برخلاف موهای شرمگاهی و زیر بغل که در هر دو جنس مونث و مذکر یکسان بوده و تحت کنترل غدد فوق کلیوی هستند. موهای صورت ( سبیل و ریش) تحت تاثیر هورمون مردانه ( تستوسترون) بوده و لذا فقط در پسران و مردان رویش می کنند ( در زنان در صورتیکه هورمون های مردانه افزایش یابد). ریش و سبیل معمولاً در سن 5/14 سالگی شروع به در آمدن می کنند ( محدوده سنی طبیعی 7/12 تا 17 سالگی است) و تا اواخر جوانی نیز ممکن است ادامه یابد. همانند سایر خصوصیات ،این ویژگی نیز تابع ژن های مختلفی است و الگوی آن در افراد خانواده نیز متفاوت است. همچنین در برخی افراد ممکن است در سایر نقاط بدن (جلوی سینه و یا پشت شکم، و زیر دل) نیز موهای درشت و ضخیم رشد کنند و تا میانسالی نیز ادامه می یابد.