اختلال دو قطبی چیست و چگونه درمان می شود؟

اختلال دو قطبی چیست

اختلال دو قطبی یعنی همان فاز افسردگی و فاز شیدایی در کنار یکدیگر، افرادی که به اختلال دو قطبی مبتلا هستند این دو حالت را به صورت پیاپی و در کنار هم از خود نشان می دهند. این اختلال به خلق و خوی افراد باز می گردد و یک بیماری روانی محسوب می شود. تغییرات خلق و خو در افراد مبتلا به این بیماری بسیار شدید است. اختلال دو قطبی به دو نوع یک و دو تقسیم می شود. در نوع یک ، بیماری دو قطبی ، با یک دوره افسردگی شروع شده و بعد وارد دوره ای از شیدایی وافر می شود. در نوع دو نیز بیماری با افسردگی شروع می شود و به دوره نیمه شیدایی تغییر حالت می دهد. یعنی شدت و میزان شیدایی در نوع یک و دو با هم متفاوت است اما فاز افسردگی در هر دو نوع به یک میزان فرد را آزار می دهد. با سلامت دات لایف همراه باشید تا اطلاعات بیشتری را در مورد این بیماری به شما ارائه دهیم.

نشانه های اختلال دوقطبی

اختلال دوقطبی ( Bipolar disorder ) در جدیدترین ویرایش راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی ، به عنوان یک شاخه مستقل از سایر اختلالات مطرح شده است. مبتلایان به این اختلال دو فاز متمایز را تجربه می کنند : فاز افسردگی و فاز شیدایی.

فاز افسردگی در اختلال دو قطبی

در فاز افسردگی که معمولاً دو هفته به طول می انجامد ، فرد مبتلا ، علاوه بر احساس افسردگی و فقدان انرژی ، با مشکلات بسیار جدی مثل ناتوانی در انجام کارهای روزانه ، کاهش تمرکز و توجه ، تغییر قابل توجه در اشتها و وزن ، کاهش شدید میل جنسی ، تغییر در نیاز به خواب و کاهش شدید کیفیت خواب ، کندی در انجام کارهای روزانه ،گریه های بیش از حد و بی دلیل ، افکاری در مورد بی معنا بودن زندگی و افکاری در مورد آسیب رساندن به خود و یا خودکشی روبرو است.

فاز شیدایی یا نیمه شیدایی

در فاز شیدایی یا نیمه شیدایی شرایط تا حدی متفاوت است و اگر چه فرد مبتلا توجه و تمرکز کافی ندارد اما بسیار پر انرژی است ، زود از کوره در می رود و گاهاً رفتارهای پرخاشگرانه انجام می دهد ، ولخرجی و بی بند و باری های جنسی دارد ، حتی ممکن است به مواد مخدر روی آورده و دست به کارهای خطرناک بزند. مبتلایان به اختلال دوقطبی در فاز شیدایی نیاز بسیار اندکی به خواب احساس می کنند و گاهی ممکن است در شبانه روز یک ساعت هم نخوابند ، معمولاً اشتهای افراد مبتلا در این فاز بسیار افزایش می یابد و اقدام به پرخوری می کنند ( این اتفاق همیشه رخ نمی دهد). فاز شیدایی معمولا یک هفته به طول می انجامد و فاز نیمه شیدایی تقریباً سه یا چهار روز طول می کشد.

ممکن است فرد مبتلا تنها یک دوره ی شیدایی را تجربه کرده باشد و پس از آن همیشه دوره های افسردگی او را آزار دهند. در نوع خاصی از اختلال دوقطبی فرد به صورت روزانه هم احساس افسردگی و هم حالت شیدایی را تجربه میکند به طوری که ممکن است صبح با خلق افسرده از خواب بیدار شود و ساعتی بعد بسیار پر انرژی شده و دست به کارهای خطرناک بزند.

درمان اختلال دو قطبی

• گام اول در درمان اختلال دوقطبی مراجعه به روانشناس یا روانپزشک است. مطمئن باشید این اختلال به قدری جدی است که بدون کمک متخصص از پس آن بر نخواهید آمد. روانپزشک برای شما دارو درمانی را آغاز خواهد کرد. داروها کمک بسیار زیادی به تثبت خلق شما می کنند.
• دارو درمانی به تنهایی نمی تواند به شما کمک کند. زیرا هر چند داروها موجب تثبیت خلق شما می شوند اما دلایل بیماری را برایتان روشن نمی کنند و به شما نمی گویند چطور زندگی خود را سرو سامان بدهید. روان درمانی نزد یک روانشناس خبره می تواند اثر مثبت داروها را تقویت کرده و بهبود شما را تسریع بخشد. معمولاً روان درمانی به روش شناختی–رفتاری ( روشی که بیشترین اثربخشی را دارد ) 6 ماه طول می کشد ( هفته ای یک جلسه ).
• لازم است در هر دوره ای که با کسی قرار دارید ، از خطرات احتمالی آگاه باشید و خود را از موقعیت های آسیب رسان دور کنید. یکی از مراجعانم می گفت :« نمیدانم چطور در کمتر از نیم ساعت تمام 5 میلیون تومان پولی که در حسابم داشتم را خرج کردم » ، بیمار دیگری با تاسف و اندوه بسیار می گفت که در فاز شیدایی چندین رابطه ی خارج از چارچوب با زنان خیابانی برقرار کرده است. یکی از بیمارانم که به تازگی نزد من می آید از پرخاشگری های شدید ، ناخواسته و کنترل ناپذیر خود صحبت میکرد. روان درمانی به شما کمک خواهد کرد اولین نشانه های تغییر خلق را شناسایی کنید و از موقعیت آسیب رسان دور شوید.
• حتی بعد از بهبود از طریق روان درمانی ، ارتباط خود را با روانشناس و روانپزشک قطع نکنید. لازم نیست حتما مراجعه ی حضوری داشته باشید بلکه می توانید هر دو هفته یکبار به صورت تلفنی وضعیت خود را به روانشناستان گزارش کنید و در صورتی که نشانه های شروع مجدد این اختلال را مشاهده کردید ، قبل از هر کاری به درمانگر خود مراجعه نمایید.

بخاطر داشته باشید که نقش ژنتیک در این اختلال بسیار پررنگ است ، اما کنترل آن کاملاً در دستان شماست و شما تصمیم می گیرید که به این اختلال اجازه ی بزرگتر شدن و پیشرفت کردن بدهید یا خیر.

کاربران زیادی در مورد اختلال دوقطبی و ازدواج پرسیده اند و اینگونه مطرح کرده اند آیا بیماران دوقطبی می توانند ازدواج کنند و پرسیده اند اختلال دوقطبی در کودکان ما به تمام این پرسش ها در مقاله بعدی پاسخ خواهیم داد.