بسیاری از بیماری های چشمی در سنین سالمندی بیشتر بروز می کنند. آزمایشی ها و معاینات دوره ای وجود دارند که با کمک آنها پزشک می تواند بیماری را زودتر تشخیص دهد و جلوی عوارض مهمی مانند کم بینایی، نابینایی و… گرفته شود. مقاله چه زمانی به پزشک متخصص چشم مراجعه کنیم به شما در مقابل بیماری های چشمی هشدار خواهد داد تا در بهترین زمان به پزشک متخصص چشم مراجعه فرمایید.
مراجعه به پزشک متخصص چشم
بیماری های چشمی که نیاز به بررسی دارند :
کاتاراکت : بیماری آب مروارید یا کاتاراکت به علل مختلفی ایجاد می شود؛ ممکن است مادرزادی، در اثر ضربه، مصرف داروها و بعضی از بیماری های زمینه ای و… ایجاد شود ولی شایعترین علت افزایش سن است. کاتاراکت علائمی دارد که بیمار را به کلینیک های چشم پزشکی میکشاند. در بیشتر افراد بالای ۶۵ سال کاتاراکت دیده میشود ولی عمل جراحی به سرعت انجام نمی شود. گاهی لازم است تنها بیمار تحت نظر گرفته شود. تاریخ معاینه ها معمولا ۳ تا ۶ ماه یک بار است و بر اساسی پیشرفت آب مروارید برای بیمار تصمیم گرفته میشود.
گلوکوم : بیماری دیگر گلوکوم یا آب سیاه است که در سنین بالا و افرادی که سابقه خانوادگی دارند بیشتر دیده می شود. اگر در خانوادهای سابقه ابتلا به این بیماری وجود دارد بهتر است سایر اعضای خانواده معاینات چشم را بعد از ۲۵ سالگی شروع کنند. در غیر این صورت، افراد معمولی باید بعد از ۴۰ سالگی به طور سالیانه تحت معاینه قرار گیرند.
اگر در معاینه فشار داخل کره چشم بالا بود، فواصل بین دو معاینه خیلی کوتاهتر، هر چند ماه یکبار یا حتی هفتگی انجام خواهد شد. احتمال ابتلا به گلوکوم با افزایش سن بالا میرود زیرا در سالمندان، ضخامت عدسی بیشتر و مجرایی که مایع چشم از آن خارج می شود تنگ تر است، در نتیجه احتمال افزایش فشار کره چشم و به دنبال آن گلوکوم بیشتر می شود. پس سالمندان از این نظر نیاز به معاینات دورهای چشم دارند.
خشکی چشم : خشکی چشم مشکل دیگری است که سالمندان دچار آن می شوند. این بیماری در اثر کم شدن مایع اشکی، کاهش چربی و مادهای به نام موسین ایجاد می شود. خشکی چشم باعث سوزشی، خارش، اشکریزشی، احساسی وجود جسم خارجی در چشم و… می شود. افرادی که دچار این علائم هستند باید به چشم پزشک مراجعه کنند. معمولا در این مواقع نیز بیمار نیاز به معاینات دورهای دارد.
احساس تغییر در نمره عینک : بعد از ۶۵-۶۰ سالگی نمره عینک تغییر نمیکند. تغییر نمره در این افراد نیاز به بررسی بیشتری دارد.
بروز دو بینی : اگر دوبینی یا انحراف چشم در افراد مسن دیده شود به پیگیری نیاز است. این افراد حتما باید برای معاینه به چشم پزشک مراجعه کنند تا علت این مشکلی مشخصی شود. گاهی دوبینی به علت وجود تومور مغزی است. در این صورت بیمار به متخصصی مغز و اعصاب ارجاع داده می شود تا معاینات لازم و در صورت لزوم تصویربرداری از مغز انجام گیرد. اگر بیمار مشکل خاصی نداشته باشد باید ۳ تا ۶ ماه بعد برای معاینه دوباره به چشم پزشک مراجعه کند تا وضعیت چشمها بررسی شود.
ابتلا به زونا : بیماری زونا نیز در سالمندان بیشتر دیده میشود. زونا بیماری ویروسی است و در افرادی دیده میشود که در کودکی یا جوانی به ابله مرغان مبتلا شده اند. اگر ضایعات پوستی در منطقه بالای پیشانی، روی بینی و اطراف چشم ایجاد شود، ممکن است داخلی چشم نیز سرایت کند. درگیری چشمی خطرناک است و گاهی باعث کاهش دید دائمی می شود. سالمندان مبتلا به زونا حتما باید توسط چشم پزشک تحت معاینات دوره ای قرار گیرند.
مگس پران ناگهانی : مگس پران چشمی نیز به دلیل اینکه قوام زجاجیه تغییر می کند باعث ایجاد سایه هایی در دید فرد می شود. مگس پران ها خطرناک نیستند ولی در صورتی که سالمند دچار مگس پران جدیدی شود، به خصوص اگر همراه با جرقه زدن باشد حتما نیاز به معاینه دارد. جرقه زدن گاهی نشانه پارگی شبکیه چشم است که نیازمند درمان فوری است. چنین بیمارانی حتما باید در اولین فرصت به چشم پزشک مراجعه کنند.
زخم های با دوام در اطراف چشم : زخم های روی پلک و اطراف چشم نیاز به بررسی دارند. اگر زخمی بیش از ۲ هفته روی پلک یا قسمت های دیگر صورت بماند فرد حتما باید به پزشک مراجعه کند. احتمال بروز سرطان های پوستی در افراد مسن زیاد است.
مصرف بعضی از داروها : اغلب بیماران مبتلا به روماتیسم از داروی کلروکین استفاده می کنند. سالمندانی که از این دارو استفاده می کنند حتما باید هر ۶ ماه یک بار به چشم پزشک مراجعه کنند.
مبتلایان به دیابت : افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ حتما باید سالیانه یکبار به چشم پزشک مراجعه کنند. اگر در معاینه بیمار علائم چشمی دیده شود، معاینه باید هر ۲، ۴ یا ۶ ماه یک بار تکرار شود. افراد دیابتیک که دیابت کنترل نشده و نوسانات قند خون دارند، مشکل دید پیدا می کنند. مثلا اگر فردی قند خون ۳۰۰ میلی گرم در دسی لیتر داشته باشد و با مصرف دارو قند خون اش متعادل شود و در واقع دچار بالا و پایین رفتن شدید قند خون شود، دچار تاری دید خواهد شد و ممکن است احساسی کند نمره عینکش تغییر کرده است. این افراد معمولا چند روز در همین وضعیت می مانند و بعد به تدریج تاری دید بهتر می شود. تاری دید ناشی از نوسانات قند خون که در سالمندان بیشتر دیده می شود نیاز به پیگیری دارد.
فشارخون بالا و کنترل نشده : سالمندانی که فشارخون بالا دارند ممکن است دچار خونریزی چشمی در ناحیه شبکیه شوند. این افراد هم نیاز به درمان به موقع و پیگیری دارند.
توصیه هایی در مورد مراجعه به پزشک متخصص چشم : بهتر است افراد بعد از ۶۵-۶۰ سالگی هر ۶ ماه یک بار به متخصص چشم پزشک مراجعه کنند. آب مروارید و افزایش فشار داخلی کره چشم بیماری های بسیار مهمی هستند که باید زود تشخیص داده شوند.
نکته : شاید این طور به نظر برسد که پیرچشمی بیماری مختص دوران سالمندی است، در حالی که پیرچشمی تا ۶۰ سالگی ادامه پیدا میکند. این اختلال بعد از ۶۵-۶۰ سالگی متوقف می شود ولی میتوان گفت همه افراد بعد از این سن با پیرچشمی درگیر هستند. این اختلال نیاز به معاینه مرتب و منظمی ندارد و بخشی از روند فیزیولوژیک بدن محسوب میشود.