اعتیاد یک بیماری با درمانی سخت است. برای درمان این بیماری ابتدا می بایست علل ایجاد این بیماری را شناخت. علائم و نشانه های اعتیاد بر حسب نوع، طول مدت و شدت اعتیاد متفاوت است. اما در کل، بسیاری از شواهد و تغییرات زیر در شخص معتاد دیده می شود:
- رفتارهای مرموز و غیر معمول: حداقل در شروع اعتیاد از شخص معتاد رفتارهای خاصی جهت پیدا کردن موضوع سر می زند( مثلا قفل بودن در اتاق برخلاف معمول، تغییر در وضعیت بهداشت و پوشیدن لباس ها، افزایش تلفن های خصوصی و …) همچنین شخص در انجام امور معمول و رایج خود کند و تنبل می شود.
- وجود شواهد و وسایل مواد مخدر: بر حسب نوع و روش اعتیاد ممکن است ابزار مربوطه در میان وسایل شخصی فرد پیدا شود. (نظیر سرنگ، زرورق، تیغ، قاشق، بطری های کوچک و..)
- تغییر تمایلات و احساسات: شخص معتاد نسبت به سرگرمی ها، ورزش و سایر فعالیت ها بی رغبت می شود و خصایص روحی و اخلاقی مثبت وی رو به تنزل می گذارد.
- دوری و گوشه گیری: شخص معتاد به بودن با افراد خانواده و دوستان قدیمی و جمع تمایل کمتری نشان می دهد و در مقابل روابطش با افراد ناشناخته و غریبه بیشتر می شود.
- تغییرات خلق و خو: شخص معتاد نوسانات خلقی بسیار چشم گیر و واضحی داشته و به طور متناوب زمانی خوشحال و سرحال و زمانی ناراحت و عصبانی و بداخلاق می شود.
- مشکلات مالی: نوجوان معتاد برای تامین مواد مخدر نیاز به پول دارد و به همین دلیل ممکن است دست به اعمالی همچون دزدی بزند.
- تغییرات جسمانی: تغییر اشتها (معمولا به صورت کاهش اشتها)، یبوست، قرمز شدن چشم ها، عدسه، عرق فراوان، آبریزش از بینی یا چشم ها (5 مورد اخیر در زمان نرسیدن مواد به بدن)، خارش بدن و تنگ شدن شدید مردمک (2 مورد اخیر در زمان مصرف مواد)، خواب آلودگی یا بی خوابی از اثرات داروهای مواد مخدر هستند که بر حسب نوع ماده مخدر کمی متفاوت خواهد بود.
منبع: کتاب بلوغ جسمی و روانی در پسران (چالش ها، خطرات، روش ها، تربیت، افت تحصیلی)، انتشارات ما و شما