خواص بابونه و دمنوش پرفایده آن

بابونه و دمنوش بابونه در کشورهای اروپایی و ایران به طور روز افزونی، در حال استفاده است. از دوران قدیم ، وقتی فردی مشکل سوءهاضمه داشت یا وقتی بی خوابی به سرش می زد ، برای او دمکرده یا همان دمنوش بابونه را تجویز می کردند. سلامت دات لایف با مطالعه منابع علمی به اثرات تایید شده این گیاه ارزشمند در طب سنتی و طب نوین پرداخته است. در مطلب پیش رو سلامت دات لایف به مشخصات و اثرات بابونه و خواص دمنوش بابونه می پردازد.

خواص عرق بابونه

بابونه چیست ؟

بابونه گیاه دارویی پر طرفدار و مفید برای سلامتی است. از بابونه به مدت چندین قرن در طب سنتی به منظور بهبود خواب و بهبود عملکرد گوارشی استفاده می‌شده است. دمنوش بابونه بدون کافئین بوده و طعم مطبوعی دارد و حاوی بسیاری از آنتی اکسیدان های مفید برای سلامتی است که در بسیاری از بیماری‌ها از جمله سرطان و بیماری های قلبی عروقی مفید می باشد (1). در ایران بابونه به وفور در شهر شیراز ، مناطق شمالی و مناطق غربی (کرمانشاه) کشت می شود ولی بابونه شیرازی بیش از بقیه معروف شده است ، خواص عرق بابونه و دمنوش بابونه ایرانی زبانزد جهانیان است.

بابونه ( Chamomile ) در علم نوین:

تاثیر بابونه در افزایش کیفیت خواب : از دوران قدیم توانایی دمنوش بابونه برای آرامش و ریلکسیشن و درمان بی خواب مورد تایید بود و علم نوین هم آن را تایید کرده است. آپژنین (apigenin)آنتی اکسیدان موجود در بابونه ، با اتصال به برخی گیرنده‌ها در مغز موجب تقویت خواب و بر طرف شدن بیخوابی می شود و دمنوش بابونه حس آرامش را در فرد تقویت می‌کند. علاوه بر این ویژگی منجر به کاهش افسردگی‌های ناشی از کم خوابی می‌گردد(2-4).

بهبود عملکرد هضمی دستگاه گوارش : مطالعات علمی نشان داده‌اند که بابونه می‌تواند باعث کاهش تهوع، کاهش التهاب و به دنبال آن مهار اسهال شود. بر اساس مقاله مجله Journal of Nurse Practitioners  ، یک لیوان چای بابونه قبل از هر وعده غذایی سبب افزایش ترشح شیره معده و هضم بهتر غذا و جلوگیری از نفخ شکمی می شود.

خواص بابونه برای معده : بابونه سبب بهبود زخم معده و جلوگیری از رشد باکتری‌های مضر در معده و دستگاه گوارش شود (4-7).

پیشگیری از سرطان ها : محتوای آنتی اکسیدانی بابونه بویژه آپژنین (apigenin) می‌تواند در برابر برخی از سرطان‌ها از جمله سرطان سینه، سرطان پوست ، سرطان پروستات ، سرطان رحم ( اندومتر و سرویکس ) و سرطان های دستگاه گوارش نقش پیشگیری کننده داشته باشد و با سلول‌های سرطانی مبارزه کند (8-10). همچنین دانشمندان به این نکته دست یافته‌اند که چای بابونه می‌تواند در برابر سرطان غده تیروئید نیز نقش حفاظتی داشته باشد (11).

تنظیم قند خون : آنتی اکسیدان‌های بابونه از تخریب و صدمه سلول های پانکراس که مسئول ترشح انسولین و کنترل قند خون هستند جلوگیری می‌کنند(4). مطالعه بر روی دیابتی ها نشان داده که چای بابونه می‌تواند قند خون ناشتا و متوسط میزان قند خون دیابتی ها را در دراز مدت کاهش دهد (12). همچنین بابونه می‌تواند سرعت افزایش قند خون بعد از غذا را کاهش دهد (13, 14).

خواص بابونه برای پوست : استفاده بابونه به طور مستقیم بر روی پوست اثرات مفیدی خواهد داشت . بابونه در درمان زخم های پوست پستان موثر است ؛ در ترک های پاشنه پا و همچنین در درمان بیماری هایی پوستی باکتریایی و درمان اگزمای پوستی بابونه موثر می باشد.

همچنین بابونه برای درمان یا جلوگیری از زخم های دهانی ناشی از شیمی درمانی یا برق درمانی ( رادیو تراپی ) استفاده می شود و برای درمان ضایعات پوست اطراف کولستومی بیماران روده ای هم مفید است.

بابونه و فشار خون : فلاوون های موجود در بابونه اثر مفید بر روی فشار خون و همچنین سطوح کلسترول خون هم با مصرف بابونه کاهش می یابد ، که این دو سبب کاهش خطر بیماری‌های قلبی عروقی می شوند (12, 15, 16) .

بابونه و لاغری : شواهد جدید نشان می دهد که بابونه ممکن است تاثیر مثبتی بر کاهش وزن داشته باشد. شما معمولا برای کاهش وزن ، کمتر می خورید ، ورزش می کنید و یا هر دو را انجام می دهید. دمنوش بابونه و چای بابونه به تنهایی باعث کاهش قابل توجه وزن نخواهد شد ، اما اگر با یک رژیم منطقی و ورزش منظم همراه شود ، به طور موثر چربی سوز می شود و تناسب اندام شما را افزایش می دهد.

پس از مصرف روزنامه دمنوش بابونه به مدت 8 هفته ، میزان اضطراب را کاهش می دهد و در افراد مبتلا به افسردگی ، اثر درمانی مناسبی دارد.

جنبه های دیگر سلامتی بابونه :

علاوه بر فواید ذکر شده بابونه در موارد زیر هم تاثیر دارد،

درمان سرماخوردگی و گلو درد (4)

کاهش استرس و افسردگی به شکل رایحه درمانی (7, 17, 18)

سلامت و تقویت پوست (7, 19, 20)

نیز نقش بسزایی دارد.

مضرات بابونه

مصرف بابونه در بارداری و شیردهی با آلرژی همراه است و باید از مصرف آن در این دوران اجتناب شود. علاوه بر این، از نظر عوارض جانبی، استفاده از بابونه ممکن است به طور نادر باعث ایجاد واکنش های خفیف آلرژیک شود و در صورت مصرف بیش از اندازه، علایمی چون سردرد، زخم دهانی، ورم چشم، تهوع و استفراغ و تعریق زیاد ایجاد کند.

دمنوش لاغری دکتر مری (  Dr Mary) ، رژیم 21 روزه برای لاغری و چربی سوزی است و این دمنوش مورد تایید وزارت بهداشت است و حاوی بابونه و اثرات بابونه است.

منابع علمی استفاده شده:

مظفریان و. فرهنگ نامه ی گیاهان ایران. 130 p.
Singha S, Townsend EC, Oberly GH. Relationship between calcium and agar on vitrification and shoot-tip necrosis of quince (Cydonia oblonga Mill.) shoots in vitro. Plant Cell, Tissue and Organ Culture. 1990;23(2):135-42.
Zick SM, Wright BD, Sen A, Arnedt JT. Preliminary examination of the efficacy and safety of a standardized chamomile extract for chronic primary insomnia: A randomized placebo-controlled pilot study. BMC Complementary and Alternative Medicine. 2011;11:78-.
Srivastava JK, Shankar E, Gupta S. Chamomile: A herbal medicine of the past with bright future. Molecular medicine reports. 2010;3(6):895-901.
،کردافشاری غ, کناری حم, اسماعیلی سس. کتاب تغذیه در طب ایرانی، اسلامی: نسل نیکان; ۱۳۹۲.
Gohar AA, Zaki AA. Assessment of some Herbal Drugs for Prophylaxis of Peptic Ulcer. Iranian Journal of Pharmaceutical Research : IJPR. 2014;13(3):1081-6.
Miraj S, Alesaeidi S. A systematic review study of therapeutic effects of Matricaria recuitta chamomile (chamomile). Electronic Physician. 2016;8(9):3024-31.
Shukla S, Gupta S. Apigenin: A Promising Molecule for Cancer Prevention. Pharmaceutical research. 2010;27(6):962-78.
Patel D, Shukla S, Gupta S. Apigenin and cancer chemoprevention: progress, potential and promise (review). International journal of oncology. 2007;30(1):233-45.
Rodriguez-Fragoso L, Reyes-Esparza J, Burchiel S, Herrera-Ruiz D, Torres E. Risks and Benefits of Commonly used Herbal Medicines in México. Toxicology and applied pharmacology. 2008;227(1):125-35.
Riza E, Linos A, Petralias A, de Martinis L, Duntas L, Linos D. The effect of Greek herbal tea consumption on thyroid cancer: a case-control study. European journal of public health. 2015;25(6):1001-5.
Rafraf M, Zemestani M, Asghari-Jafarabadi M. Effectiveness of chamomile tea on glycemic control and serum lipid profile in patients with type 2 diabetes. Journal of endocrinological investigation. 2015;38(2):163-70.
Weidner C, Wowro SJ, Rousseau M, Freiwald A, Kodelja V, Abdel-Aziz H, et al. Antidiabetic Effects of Chamomile Flowers Extract in Obese Mice through Transcriptional Stimulation of Nutrient Sensors of the Peroxisome Proliferator-Activated Receptor (PPAR) Family. PloS one. 2013;8(11):e80335.
Khan SS, Najam R, Anser H, Riaz B, Alam N. Chamomile tea: herbal hypoglycemic alternative for conventional medicine. Pakistan journal of pharmaceutical sciences. 2014;27(5 Spec no):1509-14.
Mozaffarian D. Dietary and Policy Priorities for Cardiovascular Disease, Diabetes, and Obesity – A Comprehensive Review. Circulation. 2016;133(2):187-225.
Peterson JJ, Dwyer JT, Jacques PF, McCullough ML. Do Flavonoids Reduce Cardiovascular Disease Incidence or Mortality in US and European Populations? Nutrition reviews. 2012;70(9):491-508.
Amsterdam JD, Shults J, Soeller I, Mao JJ, Rockwell K, Newberg AB. Chamomile (Matricaria recutita) may provide antidepressant activity in anxious, depressed humans: an exploratory study. Alternative therapies in healthand medicine. 2012;18(5):44-9.
Amsterdam JD, Li Y, Soeller I, Rockwell K, Mao JJ, Shults J. A RANDOMIZED, DOUBLE-BLIND, PLACEBO-CONTROLLED TRIAL OF ORAL MATRICARIA RECUTITA (CHAMOMILE) EXTRACT THERAPY OF GENERALIZED ANXIETY DISORDER. Journal of clinical psychopharmacology. 2009;29(4):378-82.
Stallings AF, Lupo MP. Practical Uses of Botanicals in Skin Care. The Journal of Clinical and Aesthetic Dermatology. 2009;2(1):36-40.
Benzie IF, Wachtel-Galor S. Herbal medicine: biomolecular and clinicalaspects: CRC Press; 2011.