بن سای و زندگی آپارتمانی به همراه آن

بن سای یک هنر ژاپنی است که در آن از تکنیک های ویژه ای برای کشت درختچه های کوچک استفاده می کنند. در کشت این گیاه تکنیک هایی رعایت می شوند که همه مراحل کاشت ، کوددهی ، آبیاری و هرس را دربر می گیرند. این تکنیک ها در نهایت درختچه های بن سای را به وجود می آورند که می توانند 200-100 سال عمر کنند اما اندازه آن ها تنها بین 60-30 سانتی متر خواهد بود. زندگی با این درختچه های کوچک در آپارتمان می تواند فضای ویژه و دلنشینی به روح خانه شما ببخشد. با سلامت دات لایف در نوشته بن سای و زندگی آپارتمانی به همراه آن ، همراه باشید تا اطلاعات بیشتری راجع به این هنر زیبا بدست آو رید …

بن سای چیست ؟

کلمه بن سای در اصل یک کلمه ژاپنی است. بن در زبان ژاپنی به معنی بشقاب است. و واژه سای به معنی کشت و کار. اما از آن جا که این هنر شبیه سازی درخت ها در اندازه کوچک است در زبان فارسی برای بن سای معادل در نظر گرفته شده و آن ” دارسای ” است.

پرورش بن سای به معنی پروردن یک یا چند درخت به همراه هم در جعبه یا کانتینر های کوچک است. در حقیقت بن سای گیاهی است که شرایط محیطی آن یعنی نور ، آب ، مواد غذایی ، هوا و نگهداری آن از نظر کیفی و کمی همانند گیاهان و درخت های بزرگ و معمولی ولی با رعایت نسبت ها است. بن سای گیاهی نیست که از نظر توارثی پاکوتاه باشد و برای پاکوتاه شدن آن هیچ راه و روش و تجویز مواد به صورت آنی وجود ندارد. برای کوتاه شدن و کوتاه ماندن بن سای هیچ عمل ضربتی نمی توان انجام داد. کوتاه شدن بن سای نتیجه نگهداری ها و مراقبت های طولانی مدت می باشد. 

در حقیقت بن سای عبارت است از تعادل بین ریشه و اندام هوایی و به همین علت باید شاخه های موجود شکل داده شوند و آنهایی که اضافی هستند هرس شوند و تحت رژیم غذایی و نگهداری خاص خود قرار گیرند. گیاه بن سای تحمل حمله قارچ ها و حشراتی مانند شته ها را ندارد و همانند درختان بزرگ نمی تواند از خود مقاومت نشان دهد و یا قدرت ریشه های آن در آب یابی از ذرات خاک و جذب آن در حد اندام خودش کم و کوچک است. همچنین بن سای نمی تواند غذای خود را مانند درختان بزرگ از تجزیه کودهای حیوانی به دست آورد.

بن سای با گیاهان دیگر چه تفاوتی دارد؟

این گیاه به علت رشد در یک محیط محدود، از نظر تبادلات غذایی، اندکی با گیاهی که در باغچه یا جنگل رشد می کند متفاوت است. یک درخت ریشه‌ی خود را برای جذب مواد غذایی در خاک گسترش می‌دهد و شاخه های آن با توجه به میزان مواد غذایی و نوری که از محیط می‌رسد، رشد می‌کند. درخت تا جایی که ریشه توانایی ارسال مواد غذایی به بالا را دارد، قد می‌کشد. بعد از آن درخت کم کم رو به پیری رفته و سرانجام خواهد مرد. میزان تبادلات ریشه و اندام هوایی در بن سای، به پرورش دهنده آن بستگی دارد. این میزان هرچه بیشتر باشد، بن سای بلندتر می‌شود و بر عکس.نکته‌ی مهم در پرورش این گیاه تعادل میان اندام‌ها (زمینی و هوایی) است. زمانی که این تعادل در محیط یک گلدان ایجاد شود، می‌توان گفت که گیاه به بن سای تبدیل شده است.تفاوت دیگر بن سای با گیاه معمولی عمر بیشتر آن است. چون ریشه و شاخه های بن سای دائم در حال هرس شدن هستند، این کار موجب تولید اندام‌ های جوان می‌ شود. ریشه هم به علت کوتاه بودن قد درخت برای ارسال مواد غذایی زیاد دچار مشکل نمی‌شود.

آیا نگهداری از بن سای کار سختی است ؟

نگهداری از بن سای آن طور که در ذهن ها شکل گرفته ، کار مشکلی نیست. اما چون گیاهان ساز کوچکی دارند ، توانایی کم تری در ذخیره آب و مواد مغذی دارند. بنابراین شما به آبیاری و کودهی قاعده مندی احتیاج دارید و باید نقطه مناسبی را برای کشت گیاه خود انتخاب کنید. اگر توجه زیادی به گیاه خود داشته باشید و بدانید که چه موقع گیاه به آب نیاز پیدا می کند ، گیاه شما به سرعت رونق خواهد گرفت.

رشد یک گونه گیاهی خاص به صورت بن سای به حدود پنج سال زمان نیاز خواهد داشت تا شما نتیجه دلخواه خود را از آنچه که از یک بن سای می خواهید بدست آورید.

بن سای ها گیاهان خانگی و آپارتمانی نیستند و شما باید از گونه های به اصطلاح گ” جان سخت ” استفاده کنید. بن سای فضای باز به گیاهانی اطلاق می شود که در مقابل سرما مقاوم بوده و بایستی در هوای باز (به جز فصل یخبندان) نگهداری شوند.

پرورش بن سای

• در چند روز اول به علت خشک و گرم بودن دمای محیط ، بن سای ها متحمل ناهنجاری های زیادی خواهند شد؛ بنابراین باید گیاه را در برابر باد و باران محافظت کنید که این کار مستلزم صرف وقت و تقبل هزینه است.
• در روش پرورش بن سای ، درختچه یا گیاه را درون یک گلدان از نظر رویش محدود می کنند و سپس با بریدن سرشاخه و هرس کردن ریشه های زیرین به درخت شکل دلخواه می دهند. بن سای هایی که از گلخانه ها و مراکز پرورش خریداری می شود، حداقل چهار سال تحت مراقبت قرار گرفته اند. در این مدت، گیاه را در داخل گلدانی نگاه داشته و هر ساله هرس های مربوط به ساقه و ریشه ها را انجام داده اند، به علاوه با به کارگیری نوعی سیم زمخت مسی که به آن سیم بن سای می گویند به گیاه شکل دلخواه را می دهند.
• پس از 3 تا 4 سالگی، درخت یا درختچه را به درون یک سینی کم عمق که ضد سرما است و یا گلدانی که از زهکشی مناسبی برخوردار است، انتقال می دهند.
• در ماه های تابستان که هوا خشک است، آبیاری روزانه را نباید فراموش کنید. برای کاهش هزینه، بهترین راه این است که روند بن سای را خودتان پیگیری کنید و برای شروع کار از یک نهال معمولی یا قلمه ای نسبتا کلفت و ضخیم که ریشه زده استفاده کنید. مثلا هنگام گشت و گذار در جنگل های کوهستانی، درختان یا درختچه هایی را که در شکاف سنگ ها روییده اند و به علت عدم فعالیت عادی، رشدی متعارف نداشته و کوتاه و خپل مانده اند از میان شکاف سنگ با ریشه تا آنجایی که ممکن است سالم خارج کنید؛ سپس ریشه های آن را درون کیسه نایلونی قرار دهید. در منزل با حذف ریشه های پر و کهنه ، گیاه را در گلدانی سینی مانند کاشته و از آنها مراقبت کنید.
• تهیه حفاظ مناسب برای گیاه نکته ای است که در تابستان و زمستان باید به آن توجه خاص شود. در غیر این صورت خاک گلدان در گرمای شدید تابستان پخته می شود و در سرمای ناگهانی و شدید زمستان به گلوله ای یخ زده تبدیل خواهد شد. در مدت کوتاهی که گیاه در داخل خانه است، برای حفاظت از سرما باید در محیطی نوردار و نسبتا خنک نظیر راه پله نگهداری شود. تا آنجا که ممکن است بن سای را با دمای محیط بیرون آشنا کنید. دمای داخل آپارتمان برای بن سای فضای باز در فصل زمستان مضر بوده و حتی ممکن است نابود شود. ونه های گل آور و میوه زا را باید در روزهای آفتابی به مدت چندین ساعت در معرض تابش آفتاب قرار داد.
• خاک بن سای را همواره باید مرطوب نگه داشت؛ البته توجه داشته باشید خاک خیس نباشد حتی اگر به آبیاری روزانه نیاز باشد از آبی که فاقد کلر بوده و دمای آن با دمای محیط زیست گیاه یکسان شده باشد استفاده کنید.
• در طول مدتی که گیاه داخل خانه است برگ ها را روزانه با آب فاقد کلر اسپری کنید.
• هر دو سال یک بار خاک گلدان را عوض کنید. مخصوصا زمانی که گیاه به بار آمده و پا گرفته است. خاک کهنه را از دور ریشه جدا کنید و در حدود یک سوم جوانه های دور ریشه را حذف کنید. گیاه را در همان گلدان اول و در خاک تازه بکارید. ترکیب خاک گیاه شامل سه پیمانه کود، سه پیمانه خاک باغچه و دو پیمانه آجر خرد شده است.
• کود مخصوص این گیاهان که در فروشگاه ها عرضه می شود (bonsai food) را تهیه و طبق دستور روی بسته از آن استفاده کنید.
• گونه دلخواه برای پرورش مخروطیان هستند چون هم دوام زیادی دارند و هم برگ های آنها کوچک و همیشه سبز می ماند.
  JuniperusChinesi (جونی پروس چینی)
  ChamaecyparisPisifera(کامسی پاری)
  LarixCryptomeria Japonica، Kaempferi (کریپتومریا، ژاپنیکا)
  و Pinussylrestris (پینوسیلرستریس)
  البته همه این گونه های انتخابی همیشه سبز نیستند. گونه هایی مانند Acer polmatum که در ایران به افرای ژاپنی معروف است و Zelkovaserrata یا نارون پوست خاکستری دارند و به صورت خودرو هم یافت می شوند. بسیاری از درختان گل آور و میوه آور را هم می توانید با این روش پرورش دهید. درختانی مانند گیلاس، زردآلو، آزالیای ژاپنی، به، ماگنولیا، رزهای پرپشت و درشت قامت، هلو، سیب،isteria laburnum، پیراکانتا و… به روش بن سای قابل پرورش هستند. در واقع هر گیاه زمخت و جان دار و قوی از نظر ریشه زایی را می توانید در این مجموعه جای دهید. بنابراین درختانی مانند:بلوط، زان (beech)، غان (brich) و sycamone (انجیر مصری) را نیز می توانید در حالت نونهالی از باغچه درآورده و با روند بن سای پرورش دهید.
  13. بن سای را می توانید از طریق بذر، قلمه، پیوند و خوابانیدن هوایی تکثیر کنید.

اطلاعات دیگر در مورد گیاهان آپارتمانی را در سلامت دات لایف مطالعه کنید.

با سلامت دات لایف گل های پاییزی را به خانه بیاورید .