خانه تکانی یکی از آیینهای نوروزی است که مردم بیشتر مناطقی که نوروز را جشن میگیرند به آن پایبندند. در این آیین، تمام خانه و وسایل آن در آستانه نوروز گردگیری، شستشو و تمیز میشوند. این آیین در کشورهای مختلف از جمله ایران، تاجیکستان، افغانستان و جمهوری آذربایجان برگزار میشود. خانه تکانی عید یعنی آماده سازی و استقبال از نوروز است و در مورد تاریخچه خانه تکانی نقل های زیادی هست.
مراسم خانه تکانی احتمالاً نشات گرفته از این عقیده است که فروهرها سالی یک بار در آستانه فروردین ماه که ماه فروهرها است، در رستاخیزی به خانه بازمیگردند و اگر خانه را پاکیزه و آراسته ببینند شاد شده و برای برکت خانه و شادکامی خانواده دعا میکنند.
اما این روزها که کمتر کسی به صورت تمام وقت در خانه است و کار نظافت باید تدریجی انجام شود، هیچ چیز بهتر از یک روش خوب و برنامه ریزی شده به کمک ما نمی آید. برهمین اساس سایت سلامت دات لایف نکاتی مهمی را به شما خواهد گفت.
لیست کارهای مهم در خانه تکانی عید
1ـ برنامه ریزی برای خانه تکانی
شما میتوانید برای آن که کارهای منزل را آسانتر انجام دهید به سادگی یک برنامهریزی داشته باشید. اصلا لازم نیست که شما از اول صبح تا بعدازظهر کارهای منزل را انجام دهید؛ بلکه میتوانید با تقسیم کردن کارها به روزهای مختلف هفته، کم تر به خود فشار بیاورید و انرژی کمی در یک روز مصرف کنید تا بتوانید به کارهای دیگر مثل مطالعه، رسیدگی به کارهای بیرون از منزل یا حتی کار کردن خارج از منزل بپردازید.
2- یک بار به خرید بروید
شما برای خانه تکانی به مواد و وسایل متفاوتی نیاز دارید؛ پودر لباسشویی، مایع جرمگیر، جارو، دستمال گردگیری، کیسه جاروبرقی، مایه شیشهشوی، برس، و… بنابراین ممکن است برای خرید هر یک از آن ها، هر بار از منزل خارج شوید و وقت و انرژی خود را هدر دهید. بهترین راهکار این است که یک لیست تهیه کنید و تمام مواد و وسایل مورد نیاز برای خانه تکانی را در آن یادداشت کنید. وقتی از کامل بودن فهرست خودتان مطمئن شدید، از یکی از اعضای خانواده بخواهید که اقلام آن فهرست را یک جا برایتان خریداری کند، یا خودتان یک روز را به خرید اختصاص دهید و اقلام مورد نیازتان را یک دفعه تهیه کنید.
3ـ کارهای بزرگ را به کارهای کوچک تر تقسیم کنید
اگر قرار است تمام منزل را خانه تکانی کنید، تمام این کارها را به کارهای کوچک تر تقسیم کنید و هر روز بخشی از کارها را انجام دهید. بسیاری از بانوان عادت دارند، تمام لباسهای کثیف را جمع کرده و آن ها را با پردهها و ملافهها در یک روز، بشویند. انجام این فعالیتهای سنگین و زیاد، شما را حسابی خسته میکند و تمام انرژی شما را میگیرد. بنابراین بهتر است هر روز یک بخش از لباسها، پردهها یا ملافهها را بشویید و خشک کنید یا به جای ساعتها بالا و پایین گذاشتن وسایل انباری برای مرتب کردن آن، هر روز بخشی از آن را مرتب کنید تا کار شما ظرف چند روز تمام شود.
4ـ خوش اخلاق باشید
غر نزنید ! درست است که خانه تکانی دشوار و خسته کننده است، ولی قرار نیست زندگی را به کام اعضای خانواده تلخ کنید. اگر دوست ندارید، میتوانید خانه تکانی را انجام ندهید ولی اگر این کار را انجام میدهید، آن را با صبر و حوصله و متناسب با تواناییهایتان انجام دهید تا بیش از اندازه خسته نشوید. سایر اعضای خانواده به روی خوش شما در روزهای پایانی سال و در آستانه سال نو، بیشتر نیاز دارند تا پاکیزگی منزل.
5- کم تر آشپزی کنید
بدون شک برای شما دشوار است در هنگام انجام کارهای سنگین خانه تکانی، سه وعده غذای گرم نیزبرای اعضای خانواده بپزید. بنابراین در یک جلسه خانوادگی اعلام کنید که به عنوان مثال در این روزها که شما مشغول خانه تکانی هستید، فقط ناهار را میپزید و برای شام یک غذای حاضری تهیه میکنید. در این صورت شما از فشار کاری وارد بر خودتان میکاهید و میتوانید به انجام امور نظافت منزل بپردازید.
6- انعطاف پذیر باشید
ممکن است شما برنامهریزی کرده باشید که تمام وسایل منزل را نظافت کنید، ممکن است برنامهریزی دقیقی هم کرده باشید ولی در نهایت نتوانید در پایان یک روز یا در آخرین روزهای سال کهنه تمام، کارهای موردنظرتان را انجام دهید. و همین موجب نگرانی و استرس شما شود. ولی کافی است انعطافپذیر باشید؛ مطمئن باشید، رسیدن به تمام اهدافتان امکانپذیر نیست، بنابراین رسیدگی به درصد قابل قبولی از کارهایتان را به حساب موفقیت بگذارید و شاد باشید! قرار نیست که با یک خانه تکانی خودتان را از پا درآورید.
7- کار گروهی
این عید تنها عید شما نیست و تنها دوستان و خانواده شما به منزلتان نمی آیند، پس نباید تمام نظافت آن را به تنهایی بر عهده بگیرید. در هر هفته زمان خاصی را برای نظافت اختصاص داده و کارها را با فرزندان و همسر خود تقسیم کنید.این کار نه تنها باری از دوش شما بر می دارد، بلکه عادات خوبی به فرزندان شما می آموزد. از بچه ها بخواهید که تخت های خود را مرتب کرده، اسباب بازی ها و لوازم دیگر خود را جمع کرده و پس از گردگیری قفسه ها، سر جای خود بگذارند
خانه تکانی عید را از کجا شروع کنیم؟
خانه تکانی اشپزخانه
بهتر است در ابتدا از کابینت ها و قفسه ها شروع کنید.
برای تمیز کردن انواع کابینت ها به این نکات دقت کنید:
پاک کردن لک ، اثرات دست ، جوهر و ماژیک هرگز از موادی چون وایتکس ، آستون ؛ الکل صنعتی ، مستقیمآ استفاده نکنید . زیرا این مواد میتواند به سطح رو کش دار mdf آسیب برساند . برای استفاده از این مواد بهتر است آن ها را با آب رقیق کرده و مورد استفاده قرار دهید .
اما برای تمیز کردن کابینت های فلزی استفاده از پودرهای ماشین لباسشویی و اسپری های پاک کننده ی چند منظوره به خوبی میتوانند لکه ها و چربی ها را از بین ببرند.
تمیز کردن یخچال
به طبقات یخچال سازمان بدهید و مواد غذایی بی مصرف و تاریخ گذشته را دور بریزید.
حالا باید یک پلاستیک زباله و یا یک سطل زباله برداشته و به هر بخش از آشپزخانه که می رسید، اضافه ها و دورریختنی ها را در آن بریزید و تا انتهای خانه تکانی آشپزخانه آن را با خود بچرخانید و با این روش از به هم ریخته شدن کف آشپزخانه و تلمبار شدن دورریختنی ها روی کابینت ها که کار را برایتان سخت می کنند دور شوید.
اگر طبقات یخچال با لکه های مواد غذایی چسبناک شده اند محتویات یخچال را بیرون ریخته و آنها را بشویید و سپس وسایل داخل یخچال را تمیز کرده و با نظم بچینید.
برای تمیز کردن فریزر باید از یک دستمال نیمه خیس استفاده کنید چون سرمای فریزر کمی در تمیز کردن اختلا ایجاد می کند.
به مواد غذایی داخل فریز نظم دهید و تا حد ممکن مواد غذایی گوشتی را در کشویی جدا از سبزیجات و.. قرار دهید.
تمیز کردن اتاق نشیمن
برای تمیز کردن اتاق نشیمن یا هر اتاقی، از سطوح بالاتر شروع کرده و به پایین بیایید. بهترین وسیله گردگیری یک پارچه مایکروفایبر قابل شستشو است که با کمی آب مرطوب شده باشد.
خانه تکانی اتاق خواب
برای تمیز کردن اتاق خوابها با گردگیری یا جاروکشی لوسترها و لبه پنجرهها شروع کنید وسپس لوازم اتاق را گردگیری کنید. ملافهها را دستکم هفتهای یکبار عوض کنید. روتختیها و پتوها نیز باید ماهانه شسته شوند و بالشها هر شش ماه یکبار باید خشکشویی شوند. حالا نوبت تمیز کردن کمد لباس شماست. لباس هایی را که کهنه و یا از مد روز فاصله گرفته اند را از کمدتان خارج کنید. شما می توانید این لباس ها را در صورت نو بودن به موسسه ی خیریه بدهید و اگر کهنه هستند پنبه ای ها و نخی ها را به عنوان دستمال استفاده کنید.
تمیز کردن کف خانه
کف را برای آخر کار نگهدارید. بعد از اینکه مطمئن شدید همه جا به طور کامل تمیز شده، شروع به تمیز کردن کف کنید. بسته به نوع پوشش کف (سرامیک، پارکت، فرش و …) روش تمیز کردن نیز فرق میکند.
کارهای دیگر
برخی دیگر از کارهای خانه تکانی که باید انجام دهید عبارت است از تمیز کردن فیلتر جاروبرقی، تارهای عنکبوت، جرمهای اطراف درها و پنجرهها و کف اتاقها. آثار انگشت روی درها، دستگیرهها و کلیدهای برق را نیز پاک کنید. اینها کارهایی نیستند که لازم باشد هفتهای یکبار انجام شوند، اما اگر به آنها توجه کنید، میتوانید سریع اقدام کنید قبل از اینکه تبدیل به یک کار طاقتفرسا شوند.
نحوه ی تمیز کردن پنجره ها با سرکه
ابتدا پنجره را گردگیری کنید و گرد و غبار را از روی سطح پنجره حذف نمایید تا سرکه بهتر بتواند اثر کند و محلول سرکه خانگی را بر یک منطقه کوچک روی شیشه پنجره اسپری کنید و اجازه دهید چند لحظه روی شیشه بماند تا اسید استیک روی شیشه اثر کند و روزنامه مچاله شده که تقریبا آغشته به سرکه است را روی شیشه بکشید. برای این که از دستمال یا دستمال حوله ای استفاده نکنید زیرا ممکن است پرز بر جای بگذارد.
شستشوی حمام
بهتر است، وقت جداگانهای برای شستوشوی حمام و استفاده از وایتکس و مایعات جرمگیر روی اشیای چینی حمام، اختصاص ندهید برای اینکه در وقت خود صرفهجویی کنید، شستوشوی حمام را به وقتی که خودتان قرار است به حمام بروید، موکول کنید.
خانه تکانی دل ها فراموش نشود
حالا بیایید و یه زمانی را هم به خانه تکانی دلهایتان اختصاص دهید. به هر حال طی یک سال زندگی با آدمهای متفاوتی سر و کارداشتهاید، خیلی ازآنها به زندگیتان شادی بخشیدهاند و خیلی از آنها آنچنان باعث ناراحتیتان شدهاند که هنوزم که هنوزه وقتی یادتان میآید ناراحت میشوید.
امسال وقت آن شده است که با یک حرکت منحصر به فرد دلهایتان را از پایه و اساس خانه تکانی کنید. دیدگاهتان را نسبت به انسانهای اطرافیان تغییر دهید،رفتارهای نامطلوب و زنندهتان را اصلاح کنید و بهتر از همه بعضی و ناراحتی و کینههایتان را به راحتی دور بریزید. امسال خانهی دلتان را گرم و تر و صیقلی تر از هر سال کنید چرا که برای رسیدن سال نو هیچ جایی برای خانه تکانی مناسبتر و واجبتر از دل نیست.
یادمان باشد خانهای زیبا و دوست داشتنی که صاحب خانهاش دل پاک و مهربان و بدون بغض و کینه داشته باشد حتما یادش میماند قبل از اینکه به استقبال بهار برود اول دلش را خانهتکانی کند.