فواید و کاربردهای سکنجبین از دیدگاه طب سنتی ایران

سکنجبین ترکیبی از سرکه و انگبین (عسل) است و از جمله تراکیبی است که طبیب بنا بر نوع نیاز بیمار می تواند در ترکیبات آن تصرف کند و به همین دلیل در کتب حکما تا 1200 نوع آن را ذکر کرده اند.

خواص کلی سکنجبین:

سکنجبین یک داروی مفتح (گشاینده) سدد است.

دارای قدرت تکه تکه کردن (تقطیع) مواد لزج بدن است که به سطح و جدار مجاری می چسبند و سبب انسداد مجاری می شوند. سکنجبین یک داروی لطیف کننده مواد غلیظ بدن است. داروی تسکین دهنده حرارت و خون و صفرا است و یک فرآورده بسیار مؤثر در رفع تشنگی ها به شمار می آید.

مصرف شربت سکنجبین به خصوص همراه با عرق کاهو یا عرق عنب الثعلب، در کاهش خشکی کام و دهان مؤثر است.

در کسانی که رطوبت از ریه آنها به سختی و با سرفه شدید خارج می شود، مصرف سکنجبین یک تسهیل کننده خروج خلط است. البته در این مورد لازم است با پزشک خود مشورت نمایند.

مصرف سکنجبین سبب می شود اخلاط رقیق از طریق ادرار از بدن خارج شوند.

سکنجبین ترش: اثر آن سریع تر در بدن نمایان می شود، اما به همان نسبت نیز عوارض آن سریع تر بروز می کند.

مضرات سکنجبین ترش:

1. برای سرفه زیان دارد.
2. از آنجا که سکنجبین ترش دارای قوت زدایندگی (جالی) است در افرادی که در بدن آنها خلط صفرا یا خلط شور وجود دارد، با ریزش این مواد به روده ها سبب زخم در جداره روده می شود.

مصرف سکنجبین در فصول مختلف:

در زمستان و هوای سرد بهتر است سکنجبین را نیم گرم استفاده کرد تا گرمی عارضی سکنجبین سبب پخته شدن بهتر مواد (نضج) شود.

در فصل گرم و تابستان توصیه می شود سکنجبین را با آب سرد بنوشند تا تشنگی را تسکین و شدت تب را بشکند.

نکته:

هیچگاه نباید سکنجبین را با یخ یا وسیله دیگری مانند یخچال سرد کرد، زیرا این عمل باعث می شود از لطیف شدن خلط جلوگیری شود و لعاب دهان لزج می شود.

منبع: محمد عبادیانی، داروهای آبدست طبیب در مکتب طب ایرانی، ص:88