دررفتگی مچ پا از علت تا درمان

دو مفصل تشکیل دهنده مچ پا باید قوی باشند، چون وزن کل بدن را تحمل می‌کنند. مچ پا یکی از متحرک ترین مجموعه های مفصلی بدن است که برای تحمل وزن، حرکت، انطباق پذیری و پایداری خلق شده است. مچ و کف پا راه رفتن، ایستادن، دویدن و پریدن را امکان‌ پذیر می‌سازند و به منزله راه ارتباطی ما با زمین عمل می‌کنند. مچ پا باید توان تحمل فشار ناشی از وزن بدن را داشته باشد و از قابلیت انطباق پذیری با تغییرات محیطی و سطح زیر پا و همچنین سریع واکنش نشان دادن به چنین تغییراتی برخوردار باشد که اگر این شرایط محیا نباشد امکان دررفتگی مچ پا وجود دارد که امروز در سایت سلامت دات لایف به این موضوع خواهیم پرداخت.

دررفتگی مچ پا

هر گاه استخوان قاپ یا تالوس از موقعیت اصلی خود خارج شود و دیگر با انتهای استخوان های درشت نی و نازک نی هم راستا نباشد، دررفتگی مچ پا رخ می‌دهد. دررفتگی مچ پا می‌تواند همراه با شکستگی یا بدون آن باشد، اما دررفتگی در اکثر موارد توأم با شکستگی قوزک خارجی یا داخلی است. ضمناً دررفتگی مچ پا معمولاً همزمان با آسیب دیدگی‌های رباط، برای مثال پارگی یا کشیدگی رباط، رخ می‌دهد.

علائم و نشانه ها دررفتگی مچ پا

• درد شدید و ناگهانی در زمان آسیب دیدگی
• ورم و کبودی مفصل مچ پا
• بدشکلی آشکار مفصل مچ پا
• دشواری در حرکت دادن مچ و کف پا
• ناتوانی در انداختن وزن بدن بر روی پای آسیب دیده

علت ها و دلایل دررفتگی مچ پا

• آسیب دیدگی های پیشین، مانند صدمه دیدن رباط، که ناپایداری مفصل مچ پا را به دنبال داشته باشد.
• انقباض های شدید عضلانی
• شرکت در فعالیت های ورزشی، به ویژه فعالیت هایی که شامل دویدن یا پریدن هستند و احتمال وارد شدن ضربه و صدمه دیدن در آنها بالا است.
• وارد شدن نیروهای شدید و ناگهانی در سوانحی مانند تصادف وسایل نقلیه یا ورزش‌های تماسی پربرخورد مانند فوتبال.
• شل بودن عمومی رباط ها

راه ها و روش های درمان دررفتگی مچ پا

پزشکان دررفتگی های ناگهانی مچ پا را با استفاده از تکنیک های گوناگونی درمان می‌کنند که برای شماری از آنها انجام رادیوگرافی الزامی است.

• سن و میزان فعالیت عامل های تعیین کننده نوع درمان به شمار می‌روند.

• مداخله جراحی برای ورزشکاران جوان، بین 15 تا 25 سال، با در نظر داشتن احتمال بالای بروز مجدد عارضه، نشانه‌های هشدار دهنده و تأثیرگذاری بر فعالیت های ورزشی و کیفیت زندگی انجام می‌شود.

• ترمیم آرتروسکوپی معمولاً برای بیماران جوان تر کاربرد دارد.

• چون میزان بروز این آسیب دیدگی در بین افراد 25 تا 40 سال پایین‌تر است، مداخله های محافظه کارانه برای این افراد نتایج بهتری را به دست خواهد داد.

• احتمال دررفتگی مجدد در بیماران 40 سال به بالا حتی از گروه قبلی نیز کمتر است، هر چند در این گروه احتمال بروز ناتوانی ناشی از دررفتگی مچ پا در اثر آسیب دیدگی های عصبی یا عروقی افزایش قابل توجهی دارد.

• بهره گیری از درمان‌های محافظه کارانه غیرجراحی یا پس از جراحی معمولاً توصیه می‌شود.

• مچ پای بیمار معمولاً برای مدتی در حالت چرخش داخلی بی حرکت نگه داشته می‌شود.

فیزیوتراپی دررفتگی مچ پا

متخصصین فیزیوتراپی از آموزش و مهارت لازم برای انجام مداخله های درمانی برخوردار هستند و همان طور که در راهنمای متخصصین فیزیوتراپی آمده است، مداخله‌ها کاربرد هدفمند و ماهرانه از تکنیک ها و روش‌های فیزیوتراپی را به منظور ایجاد تغییرات منطبق با تشخیص، پیش‌آگهی و اهداف بیمار یا مراجع دربرمی‌گیرد. سایت سلات دات لایف مداخله‌های متداول درمان دررفتگی مچ پا را موارد زیر را می داند:

• تکنیک درمان با دست یا منوال تراپی (MTT): تکنیک درمان با دست ماساژ بافت نرم و به حرکت درآوردن مفصل توسط متخصص فیزیوتراپی را با هدف تسکین درد مچ پا و کاهش تحریک تاندون یا هر گونه بافت نرم شامل می‌شود. بیمار به کمک این روش می‌تواند پس از مدتی بی حرکت بودن توانایی حرکتی خود را مجدداً بازیابد. انجام حرکت هایی که مچ پا را در موقعیت دررفتگی قرار می‌دهد، مجاز نیست.

• حرکت ها و تمرین‌های اصلاحی با هدف تقویت عضله های مچ پا و افزایش پایداری انجام می‌شود.

• بازآموزی عصبی ـ عضلانی با هدف بازیابی پایداری، آموزش مجدد پایین تنه، افزایش پایداری مفصل و بهبود مکانیک و روش انجام حرکت های روزانه‌ای مانند پریدن مورد استفاده قرار می‌گیرد که در آنها پایین تنه به کار برده می‌شود.

• مدالیته هایی مانند اولتراسوند، تحریک الکتریکی، یخ، لیزر سرد و… درد و التهاب تاندون‌ها و مچ پا را کاهش می‌دهند.

• برنامه تمرین در منزل شامل حرکت‌های تقویتی، کششی و پایدارسازی می‌شود. همچنین بهترین روش انجام وظایف روزانه به بیمار آموزش داده می‌شود تا او هر چه سریع تر بتواند به سطح عملکرد پیشرفته تر برسد.

سایت سلامت دات لایف اضافه می کند که انجام کارهای گفته شده باید تحت نظر شخص متخصص انجام گردد، پس از افرادی که بصورت تجربی و یا در منزل بدون هیچ دانش فنی اقدام با جا انداختن مچ پا می کنند دوری کنید.

اقدامات پزشکی در دررفتگی مچ پا

پزشکان علاوه بر فیزیوتراپی از روش‌های زیر نیز بهره می‌گیرند:

• جاانداختن مچ پا و بی‌حرکت نگه داشتن مچ پای دررفته پس از بروز آسیب.
• استراحت و یخ
• تجویز داروهای غیراسروئیدی ضدالتهاب
• تزریق استروئید برای کاهش التهاب
• تجویز مسکن برای کاهش درد و ناراحتی و امکان‌پذیر ساختن انجام حرکت‌های توصیه شده
• جراحی به منظور اصلاح آسیب‌شناسی و علت اصلی و پیشگیری از ناپایداری و دررفتگی مکرر. در این عمل احتمالاً رباط‌ها محکم می‌شوند.

نکته مهم

اکثر بیماران عملکرد کامل خود را پس از یک دوره درمان محافظه کارانه فیزیوتراپی و تقویت و پایداری مچ پا پس از مدتی بی‌حرکت بودن بازمی‌یابند. در صورت گسترده‌تر بودن آسیب‌دیدگی، برای مثال پارگی رباط، انجام عمل جراحی و فیزیوتراپی فشرده جهت بازیابی کامل عملکرد ضرورت می‌یابد. طبعاً چنانچه دررفتگی مچ پا همراه با شکستگی باشد یا نیاز به جراحی داشته باشد، دوران بهبود طولانی‌تر خواهد بود.