بررسی روند یائسگی در سلامت دات لایف

در سایت سلامت دات لایف مقالات متعددی در مورد بهداشت و سلامت بانوان قرار دارد در مقاله بررسی روند یائسگی سعی خواهیم کرد به این موضوع مهم که معمولا از سن 50 سالگی خانم ها را درگیر خودش می کند بپردازیم و نکات مهم و کاربردی را خدمت شما عرض کنیم.

یائسگی چیست ؟ یائسگی توقف عادت ماهانه و پایان یافتن قدرت باروری است. سن یائسگی زنان ، به خانمی که به مدت ۱ سال عادت ماهانه نشود، «یائسه» می گویند. دوران یائسگی از چند ماه تا چند سال متغیر و با علائم متعددی همراه است. بعضی از خانم ها از این دوران راضی نیستند و علائم ایجاد شده موجب ناراحتی در آنها می شود، اما علت این ناراحتی ها چیست و یائسگی چه مشکلاتی برای خانم ایجاد می کند و چگونه می توان کاری کرد که یک خانم بهتر دوران یائسگی را سپری کند؟

روند یائسگی و آنچه خانم های ایرانی باید بدانند

یائسگی مرحله جدیدی از زندگی زن محسوب می شود و زنان تغییرات فیزیولوژی متعددی در بدن خود احساس می کنند. در دوران یائسگی استروژن کافی در بدن وجود ندارد. استروژن هورمونی است که برای حفظ بافت های بدن زن لازم است.

یائسگی مردان

یائسگی مردان آندوپوز گفته می شود. در حقیقت همان علائمی که در زنان به علت کاهش استروژن ایجاد می شود در مردان نیز با کاهش هورمون تستوسترون پدید می آید. علائمی مانند تغییرات رفتاری ، عصبانیت ، عرق کردن ، گر گرفتن ، احساس سرما ، کاهش تمایلات جنسی ، خستگی و به تدریج پیری زودرس ، پوکی و شکستگی استخوان و حتی سرطان پستان.

سن یائسگی در زنان بصورت طبیعی در چه سنی است؟

سن یائسگی در زنان ۵۰ تا ۵۵ و سن متوسط ۵۱ سالگی است، اما بعضی زنان قبل از ۵۰ سالگی و بعضی دیگر بعد از ۵۵ سالگی و نزدیک به ۶۰ سالگی یائسه می شوند که به معنای غیرطبیعی بودن نیست، یائسگی غیر طبیعی یا همان یائسگی زودرس قبل از ۴۰ سالگی اتفاق میافتد و تعداد چنین زنانی رو به افزایش است. علت یائسگی زودرس به طور کامل مشخص نیست، ولی عوامل محیطی مانند استرسی، تشعشعات، بیماری های تیروئیدی، نژاد و… می توانند باعث یائسگی زودرس شوند.

روند یائسگی

روند یائسگی در سایت سلامت دات لایف ایگونه توضیح داده می شود که هنگام تولد در تخمدان نوزاد دختر حدود ۱/۵ میلیون تخمک وجود دارد. هنگام بلوغ تعداد تخمک به ۴۰۰ هزار میرسد. هر زن از سن بلوغ تا یائسگی حدود ۴۰۰ بار عادت ماهانه می شود و طی این مدت تمام تخمک ها مصرف می شوند. هر گاه همه تخمک ها کاملا از بین بروند، تخمدان دیگر قادر به پاسخگویی به هورمون های غده هیپوفیز نخواهد بود و تولید هورمون های تخمدان کاهش مییابد. این اتفاقی یا همان یائسگی به آهستگی آغاز می شود و به ندرت ممکن است عملکرد تخمدان به طور ناگهانی متوقف شود. تخمدان چند سال قبل از یائسگی علائمی نشان می دهد. مثلا خانمی که نزدیک به سن یائسگی قرار دارد، باردار نمی شود، گرچه ممکن است عادت ماهانه شود. تخمک گذاری نزدیک به سن یائسگی ضعیف عمل می کند و بارداری اتفاق نمیافتد.

رایج ترین علائم یائسگی

علائم نشان دهنده یائسگی متعدد هستند. در یک زن یائسه چرخه عادت ماهانه بدون تخمک گذاری است و خانم به تدریج دچار بینظمی عادت ماهانه می شود. بعضی از زنان دچار تغییرات خلقی و عاطفی می شوند. در بعضی از خانم ها گرگرفتگی و تعریق وجود دارد. این علائم سال قبل از اینکه زن به طور کامل یائسه شود، بروز می کنند. علائم عمومی یائسگی حملات گرگرفتگی که بیشتر شب ها اتفاق میافتد، بی خوابی، خستگی، تحریک پذیری، تپش قلب و… است. در بعضی از خانم ها هم ممکن است افسردگی، از دست دادن حافظه، ناتوانی در سازش پیدا کردن با محیط و فقدان علایق رخ دهد. واژن خانم یائسه نیز دچار کاهش قطر می شود که به علت خشکی واژن است. این وضعیت باعث درد هنگام نزدیکی مشکلات زناشویی می شود. از طرفی، ظرفیت الاستیک ( کشسانی) مثانه هم کاهش پیدا می کند و ممکن است فرد دچار تکرار ادرار و سایر علائم ادراری شود.

دلیل و درمان پوکی استخوان در دوران یائسگی

نکته مهم دیگری که سایت سلامت دات لایف اضفه می کند این است که ۱۵ سال بعد از یائسگی میزان بروز شکستگی استخوان در خانم های یائسه به ۳ تا ۵ برابر مردها میرسد. استخوان ها در تمام دوران زندگی نوسازی می کنند ولی بعد از یائسگی و با محرومیت استروژن، فعالیت سلول هایی به نام «استئوکلاست» که در استخوان قرار دارند، بیشتر می شود. این سلول های نقش تخریبی دارند. گرچه ساختن استخوان همچنان ادامه دارد، ولی تخریب یا ریزش توده کلسیمی در استخوان افزایش مییابد و همین مساله باعث پوکی استخوان می شود، بنابراین به نظر میرسد استروژن تقویت کننده خوبی برای جلوگیری از پوکی استخوان است، اما استروژن را نمی توان به راحتی تجویز کرد و شرایطی دارد.

توصیه می کنیم مقاله درمان پوکی استخوان با ورزش را مطالعه فرمایید.

در صورتی که خانمی دچار پوکی استخوان شناخته شده باشد، کلسیم استروژن توام با هم تجویز می شود، ولی تجویز استروژن باید با احتیاط انجام گیرد. برای خانم هایی که سابقه سرطان اندومتر رحم و هر نوع سرطان وابسته به هورمون و سابقه ابتلا به ترومبوفلبیت داشته باشند نباید هورمون استروژن تجویز شود. به این افراد مصرف کلسیم، فیزیوتراپی، ورزش و… توصیه می شود. استروژن های تجویزی به صورت خوراکی و از طریق پوست یا زیر جلدی مصرف می شوند. زنانی که استروژن دریافت می کنند باید تحت نظر باشند تا دچار عارضه ای به نام (هیپرپلازی اندومتر رحم) نشوند. اگر ضخامت اندومتر در بررسی با سونوگرافی زیاد دیده شود، نیاز به نمونه برداری است.

پنج نکته ای که خانم ها باید درباره یائسگی بدانند

1- تجویز استروژن بعد ازیائسگی عوارض ایجاد می کند. استروژن وقتی تجویز می شود که زن دچار یائسگی زودرس باشد. استروژن در زنان با یائسگی زودرس تا ۴۵ سالگی تجویز می شود و بعد از آن به شرایط بیمار و نظر پزشک بستگی دارد که استروژن را ادامه دهد یا نه.

2- داروهای متعددی با اسامی گیاهی، بی خطر و… در بازار وجود دارد یا اینکه از طریق رسانه ها تبلیغ می شود. در مورد این داروها اطلاعات زیادی وجود ندارد و معلوم نیست ترکیبات هورمونی دارند یا نه. بهتر است خانم ها ذر صورتی که دچار گرگرفتگی یا علائم دیگر یائسگی هستند با متخصصی زنان در مورد شکلات شان صحبت کنند، اما همچنان بهترین راهکار این است که خانم ها از ترکیبات کلسیم استفاده کنند و ورزش را فراموش نکنند.

3- گاهی خانم ها فکر می کنند گرگرفتگی موجب افزایش فشارخون می شود، در حالی که این موضوع علمی نیست. همچنین گرگرفتگی در بیشتر مواقع آزاردهنده نیست و حملات پی در پی و سخت نیستند و بیشتر زنان می توانند آن را تحمل کنند. در این مواقع می توان با احتیاط استروژن تجویز کرد ولی در مواقعی که خانم تمایلی به مصرف استروژن ندارد یا به هر دلیلی نمیتوان استروژن تجویز کرد، پروژسترون میتواند جایگزین خوبی باشد و تا حدودی علائم را کاهش دهد ولی پروژسترون هم موجب بروز عوارضی مانند چاقی، احتباس مایع و… می شود. پس قدم بعدی بعد از تجویز استروژن، پروژسترون است، ولی داروی دیگری وجود دارد که تاثیر خوبی روی کاهش حملات گرگرفتگی دارد. این دارو فلوکستین نام دارد که حتما پزشک باید آن را تجویز کند.

4- یائسگی و بارداری ، خانم هایی که حول و حوش یائسگی قرار دارند باید دقت کنند بارداری در این زمان هم ممکن است اتفاق بیفتد و حتما باید از روش پیشگیری استفاده کنند چون معلوم نیست تخمکگذاری انجام میگیرد یا نه. زنان وقتی می توانند از عدم بارداری مطمئن شوند که ۱ سال تمام دچار خونریزی ماهانه نشوند.

5- خانم هایی که تخمدان هایشان به دلیل بیماری زودتر خارج شده، باید تحت نظر پزشک باشند. شاید لازم باشد این افراد هم تا یک مدت هورمون خوراکی و… مصرف کنند.