زندگی سالم و پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی

برای پیشگیری ، عوامل بیماری های قلبی را بشناسید

بدلیل بار سنگینی که این بیماری‌ها از لحاظ اقتصادی و سلامت بر جامعه وارد می‌سازند، در طول دهه‌های اخیر مطالعات وسیعی انجام گرفته و عوامل خطری را که سبب افزایش احتمال ابتلا فرد به بیماری‌های قلبی عروقی می شوند را مشخص نموده‌اند. آگاهی از این عوامل خطر و چگونگی کنترل آنها این فرصت را  بوجود می آورد که بتوان از بروز این بیماری ها پیشگیری کرده و یا در صورت ابتلا از شدت آن کاست.

بیماری‌های قلبی عروقی تهدیدی عمده برای جوامع مترقی انسانی به شمار می‌آید  ولی خوشبختانه  اغلب می‌توان با یکسری از  تغییرات مثبتی در شیوه زندگی ، از ایجاد و یا بدتر شدن این بیماری‌ها پیشگیری کرد وحتی بعد از ایجاد می توان میزان عوارض و  مرگ و میر ناشی از آنها را به شکل قابل توجهی کاهش داد. این تغییرات پیشگیرانه شامل تغذیه ‌سالم‌،  افزایش‌ فعالیت‌ بدنی، قطع عادات مضر مثل استعمال ‌دخانیات (سیگار، پیپ، قلیان)  یا مصرف الکل و … اهمیت بسیار زیادی دارند.

بیماری‌های قلبی عروقی به آهستگی ایجاد شده و در مراحل اولیه اغلب علامتی نیز ندارند. این دسته مهم از بیماری ها از کودکی در هر فردی شروع می شود و نحوه ی زندگی هر فرد از کودکی تا بزرگسالی، سبب ابتلا یا عدم ابتلای او به این بیماری ها می شود. در مطالعات اخیر نشان داده شده است که حتی ر‍ژیم غذایی و نحوه ی زندگی مادر هم در روند آترواسکلروز یا گرفتگی عروق جنین، اثر می گذارد.

عواملی چون حضور دود سیگار، مصرف غذاهای چرب، رژیم غذایی پر از نمک و مهم تر از همه، کم تحرکی ممکن است از کودکی وجود داشته یا در جوانی آغاز شده و برای چندین دهه تشخیص داده نشوند، بنابراین بهترین راهکار، بررسی ، تشخیص و کنترل زودرس عوامل خطر و پیشگیری از بیماری‌های قلبی عروقی است. ایجاد تغییرات سالم در شیوه زندگی مطابق با رهنمودهایی که از چندین دهه تحقیقات بدست آمده‌اند نه تنها سبب پیشگیری از بیماری‌های قلبی عروقی می‌شوند بلکه خطر ابتلا به بیماری‌های خطرناکی مثل سرطان و دیابت را نیز کاهش می‌دهند.

عوامل خطر بیماری های قلبی عروقی

عوامل‌خطر بیماری‌های قلبی عروقی بر دو دسته ی قابل  اصلاح و غیر قابل اصلاح تقسیم می شوند. برخی عوامل‌خطر بیماری‌های قلبی عروقی قابل  اصلاح وکنترل هستند، و می توانند در طول زندگی دچار تغییر شوند. البته داشتن یک یا چند عامل خطر اصلی بیماری‌های قلبی عروقی به این مفهوم نیست که فرد حتما مبتلا به بیماری‌های قلبی عروقی شده یا در اثر آنها می‌میرد. در واقع هر چه تعداد این عوامل خطر بیشتر باشد، فرد به احتمال بیشتری به بیماری قلبی عروقی مبتلا خواهد شد و بر عکس نبود عوامل خطر دلیل عدم ابتلا  به بیماری‌های قلبی عروقی نیست ولی احتمال ابتلا را بسیار کم میکند. با آگاهی از عوامل خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی، می‌توان میزان خطر احتمالی را به میزان زیادی کاهش داد.

*عوامل خطر عمده‌ای که قابل کنترل، اصلاح و یا  درمان هستند عبارتند از:

کم تحرکی

رژیم غذایی ناسالم (پر از چرب اشباع و چربی ترانس و پر از نمک)

افزایش وزن  و چاقی و به ویژه نحوه توزیع نامناسب چربی در بدن ( چاقی شکمی )

فشارخون بالا (هیپرتانسیون)

دیابت ( بیماری قند )

چربی خون نامتناسب ( توتال کلسترول بالا یا LDL بالا یا HDL پایین )

استعمال دود (سیگار، قلیان، پیپ، مواد مخدر استنشاقی و آلودگی های مضر هوا)

استرس زیاد در زندگی روزمره

سوء مصرف الکل

*عوامل خطری که ، قابل اصلاح و یا قابل درمان نمی‌باشند عبارتند از :

جنس و سن : زنان تا سن ۵۵ سالگی در معرض خطر کمتری نسبت به مردان هستند. زنان قبل از یائسگی بدلیل وجود هورمون‌های جنسی زنانه در مقابل بیماری‌های قلبی عروقی محافظت می‌شوند که این محافظت را مردان ندارند و لذا در سن بالای 45 سال مردان در ریسک بیماری های قلبی عروقی هستند و لذا پیشنهاد می شود از این سن مصرف روزانه آسپرین را شروع کنند. اما در خانم ها در سن بالای ۵۵ سال توصیه می شود آسپرین مصرف کنند. جلب است که پس از سن ۶۵ سالگی خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌ عروقی در زنان مشابه مردان همسن خود می شود.

سابقه خانوادگی: بیماری‌های قلبی‌ عروقی بویژه در  افرادیکه دارای پدر و مادر یا برادر و خواهر دچار بیماری سرخرگ و سابقه‌ای از مرگ در یکی از اعضای خانواده بدلیل ابتلا به بیماری‌های قلبی‌ عروقی در سنین پایین (یعنی مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی‌ عروقی در سن زیر 45 سال در مردان و زیر ۵۵ سال در زنان) را داشته باشد .

ژنتیک و نژاد:  هم در ایجاد بیماری‌های قلبی‌ عروقی نقش دارند. سیاه‌پوستان بدلیل چربی بد بالای خون نسبت به سفید پوستان در معرض خطر بیشتری می‌باشند. برخی اختلالات ژنتیکی نیز خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌ عروقی را افزایش می‌دهد.  فعلا نمی توان مواد ژنتیکی خود را تغییردهیم اما آگاهی از وضعیت ژنتیکی در انسان باعث می‌شود که فرد سایر عوامل خطر قابل کنترل را بهتر مدیریت نماید.

سایر عوامل موثر که عوامل مداخله کننده نامیده می‌شوند نیز با بیماری‌های قلبی‌ عروقی مرتبط می‌باشند، اما اهمیت آنها هنوز بطور کامل شناخته نشده یا مورد سنجش قرار نگرفته‌اند. این عوامل عبارتند از:

1_ کم خوابی

2_ قرص‌های ضدبارداری : قرص‌های ضد بارداری  سبب افزایش‌ خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌ عروقی در افراد سیگاری یا مبتلا به فشارخون بالا بویژه در زنان بالای ۳۵ سال می شوند. (قرص‌های ضد بارداری  جدید حاوی سطح هورمون کمتری نسبت به قرص‌های قبلی بوده و خطر کمتری دارند).  پس از ۳۵ سالگی بدلیل افزایش خطر ابتلا به حمله قلبی و لخته شدن خون، زنان سیگاری یا مبتلا به فشارخون بالا نباید از قرص‌های ضد حاملگی استفاده کنند مگر موارد خاص با نظر پزشک.

3_ مصرف بالای قند و شکر

ای مردم عزیز فارسی زبان، در حدود نیمی از موارد مرگ و میر ناشی از بیماری‌های قلبی‌ عروقی ناگهانی هستند یعنی بروز آنها غیرمنتظره بوده و فرصت نیز برای درمان وجود ندارد همچنین  درمان‌های متداول امروزی (مانند آنژیوپلاستی با بالن یا استنت، و یا جراحی قلب باز – بای‌پس سرخرگ کرونری) را نمی‌توان برای هر فرد در معرض خطر انجام داد زیرا بیهوشی و عمل جراحی سنگین برای هر سن و هر شرایطی امکان پذیر نیست.

سلامت دات لایف پیشنهاد می دهد برای شروع تغییر شیوه ی زندگی خود، از فردا نمک کم بخورید و در کنار آن حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت متوسط در حداقل ۵ روز هفته داشته باشید تا به سلامت قلب کمک کرده و افزون بر کاهش احتمال بیماری‌های قلبی و سکته ی قلبی و مغزی، خطر فشارخون بالا و دیابت را در جسم خود کم کنید.