ویژگیهایی همچون درآمد بسیار بالا، امنیت شغلی، فرصتهای شغلی متعدد، امکان استخدام پزشک در بهترین موقعیتهای شغلی، امکان کار در سراسر دنیا و داشتن منزلت و جایگاه اجتماعی، رشته پزشکی را به یکی از رشته های پرطرفدار تبدیل کرده است. اما درعینحال، پزشکی، یکی از سخت ترین رشتهها و مشاغل نیز محسوب میشود و مناسب همه افراد نیست.
یکی از پرسشهای متداول این است که رشته پزشکی مناسب چه افرادی است؟ به همین دلیل، در این مقاله قصد داریم علاوه بر معرفی رشته پزشکی و بررسی بازار کار و آینده شغلی آن در ایران، به این سوال رایج نیز پاسخ دهیم.
معرفی رشته پزشکی؛ بازار کار و آینده شغلی آن در ایران
تنها راه ورود به رشته پزشکی در ایران، شرکت در آزمون سراسری است. داوطلبین در صورت قبولی در کنکور و کسب رتبه قبولی پزشکی، میتوانند در رشته پزشکی تحصیل نموده و پس از فارغالتحصیلی، وارد بازار کار این رشته شوند. همان گونه که در آگهیهای استخدام پزشک متخصص و پزشک عمومی با حقوق بالا دیده میشود، درآمد این رشته بالا بوده و فارغ التحصیلان میتوانند در موقعیتهای شغلی بسیار مناسبی بهصورت شخصی مشغول به کار شده و یا استخدام شوند.
از جمله موقعیتهای شغلی برای فارغ التحصیلان این رشته میتوان به کار در مطب شخصی، استخدام در بیمارستانها و درمانگاههای دولتی و خصوصی، فعالیت در مراکز بهداشتی و درمانی شهرها و روستاها بهعنوان سرپرست یا پزشک برای تشخیص بیماری های مختلف و درمان آنها، تدریس در دانشگاه علوم پزشکی و مراکز آموزشی و استخدام در برخی وزارتخانهها و سازمانهای دولتی همچون وزارت بهداشت و درمان و سازمان انتقال خون اشاره کرد.
علاوه بر این، فارغالتحصیلان رشته پزشکی عمومی با تحصیل در رشته های تخصصی مانند تخصص پوست، مغز و اعصاب، زنان و زایمان و گوش، حلق و بینی و دریافت تخصص و فوقتخصص، میتوانند به پزشک متخصص، فوق متخصص و یا جراح تبدیل شده و در این زمینه به فعالیت بپردازند.
مراحل تحصیل در رشته پزشکی به تفکیک هر دوره
در قسمت قبل به بررسی بازار کار رشته پزشکی و گزینههای مختلف استخدام پزشک پرداختیم. در این بخش، مراحل تحصیل در رشته پزشکی را بررسی خواهیم کرد.
دوره آموزش دکترای پزشکی، مجموعا هفت سال و شامل 290 واحد درسی است. این دوره به چهار مرحله جداگانه تقسیم میشود که در ادامه به معرفی و بررسی هر یک از آنها خواهیم پرداخت.
علوم پایه
در این مرحله، دانشجویان رشته پزشکی با ساختار بدن انسان، اعمال فیزیولوژیک او، عوامل زیستی بیماریزا و مکانیسم دفاعی بدن انسان در برابر این عوامل بیماریزا آشنا خواهد شد. طول این دوره 2 سال است و دانشجویان در طی آن، دروس تخصصی مختلفی را میگذرانند. از جمله این دروس تخصصی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- آناتومی تنه
- روانشناسی
- آناتومی اندام
- بافتشناسی
- ژنتیک
- جنینشناسی
- ویروسشناسی
- پاتولوژی
- فیزیولوژی
در انتهای این دوره، آزمون جامع برگزار میگردد و شرط ورود دانشجویان به مرحله بعد، کسب نمره قبولی در این آزمون است.
نشانهشناسی و فیزیوپاتولوژی
طول دوره نشانهشناسی و فیزیوپاتولوژی، یک سال است و در این مدت، دانشجو از مبانی فیزیولوژیک آگاهی پیدا کرده و با سازوکار بیماری های مختلف، عوامل موثر در این بیماریها و نشانههای آنها، آشنا میشود. از جمله مهمترین دروس این دوره میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- بیماری های غدد
- بیماری های گوارشی
- بیماری های قلب و عروق
- بیماری های تنفسی
- بیماری های خون
- بیماری های روماتیسمی
- نشانهشناسی پزشکی
- پاتولوژی اختصاصی
- کارآموزی بهداشت
- کارگاه مهارت های بالینی
در انتهای این دوره، دانشجویانی که در تمامی واحدها نمره قبولی را کسب کنند، وارد مرحله کارآموزی میشوند.
کارآموزی بالینی
این مرحله که گذراندن آن برای فارغالتحصیلی و دستیابی به فرصتهای شغلی استخدام پزشک نیاز است، بین 20 تا 22 ماه طول میکشد و در طی آن، دانشجویان توانایی تشخیص بیماری از دیدگاه بالینی و آزمایشگاهی و توانایی موردنیاز برای بهکارگیری اندیشه و استقلال و دستیابی به نتیجه سریع را به دست میآورند. این مرحله شامل دو بخش جداگانه است که یکی از این بخشها بر بالین بیماران بستریشده در قسمتهای مختلف بیمارستانی و دیگری در درمانگاهها انجام میشود.
مهمترین دروس این مرحله عبارتاند از: اخلاق پزشکی، کارآموزی در بخشهای جراحی، اطفال، اعصاب، زنان، چشم، گوش و حلق و بینی، رادیولوژی و روانپزشکی.
دانشجویان پس از این مرحله، باید دوره کارورزی را بگذرانند که شرط ورود به آن، به دست آوردن نمره قبولی در کارآموزی همه بخشها و کسب موفقیت در آزمون پیش کارورزی است.
کارورزی
این دوره، آخرین مرحله از دوره پزشکی عمومی است که معمولا در طی 18 ماه ارائه میگردد. از جمله مهمترین مباحث این مرحله میتوان به کارورزی در بخشهای اطفال، داخلی، جراحی و عفونی اشاره کرد.
رشته پزشکی برای چه افرادی مناسب است؟
همانطور که پیشتر گفته شد، درآمد تقریبی چندین میلیون تومان در ماه، امکان استخدام پزشک در بهترین موقعیتهای شغلی، امنیت شغلی و جایگاه مناسب اجتماعی از جمله مزایای شغل پزشکی هستند. اما این رشته سختی های خاص خود را نیز دارد و برای همه افراد مناسب نیست.
رشته پزشکی برای چه افرادی مناسب است؟ برای پاسخ به این سوال باید توانمندیها و مهارت های موردنیاز این شغل، تیپهای شخصیتی شغل پزشکی و استعدادهای مرتبط با این رشته را بررسی کرد. بنابراین، در ادامه به بررسی این سه پارامتر خواهیم پرداخت.
توانمندیها و مهارت های موردنیاز رشته پزشکی
از جمله مهارتهای موردنیاز رشته پزشکی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- داشتن تمرکز و دقت بالا و توانایی تحمل فشار کاری زیاد
- توانایی مدیریت بحران در موقعیتهای شغلی حساس همچون اداره بیمارستان
- توانایی تصمیمگیری سریع در شرایط حساس و بحرانی
- داشتن ویژگیهایی مانند دلسوزی و علاقه به کمک به همنوع
- توانایی معاینه بیمار و تشخیص و ارزیابی بیماری او
- داشتن مهارتهای ارتباطی قوی و توانایی آرامش بخشیدن به بیمار
- داشتن مهارت شنیداری مناسب برای ثبت کامل جزئیات شرححال بیمار بر اساس گفتههای او
- بهروز بودن اطلاعات پزشک در زمینههای دارویی، درمانی و انواع بیماریها
تیپهای شخصیتی مناسب رشته پزشکی
بر اساس تست شخصیتشناسی MBTI، افرادی که دارای تیپهای شخصیتی زیر هستند، میتوانند در رشته پزشکی موفق بوده و در بهترین موقعیتهای شغلی برای استخدام پزشک، مشغول به کار شوند:
- تیپ شخصیتی INTJ
- تیپ شخصیتی INTP
- تیپ شخصیتی ESTJ
- تیپ شخصیتی ISFJ
استعدادهای مرتبط با پزشکی
بر اساس استعدادهای 12 گانه بنیاد استعدادیابی جانسون اوکانر، مهمترین استعدادهایی که افراد برای تحصیل در رشته پزشکی و واردشدن به بازار کار آن نیاز دارند، عبارتاند از:
- استعداد تجسم فضایی و درک ساختارها
- استعداد کارکردن با اعداد
- استعداد استدلال و تحلیل
- استعداد استقرایی
- استعداد حافظه طراحی
جمعبندی و سخن پایانی
در این مقاله به معرفی رشته پزشکی، گزینههای مختلف استخدام پزشک و مراحل تحصیل رشته پزشکی پرداختیم. در ادامه نیز با بررسی مهارتهای موردنیاز این رشته، استعدادهای مرتبط با آن و تیپهای شخصیتی مناسب این رشته، به این سوال که چه افرادی مناسب رشته پزشکی هستند، پاسخ دادیم.
با توجه به این نکات قبل از انتخاب رشته دانشگاهی، افرادی که واقعا مستعد رشته پزشکی و علاقهمند به این رشته هستند، وارد بازار کار شده و علاوه بر موفقیت در این رشته، به درآمد بالایی رسیده و سطح علم پزشکی ایران را نیز ارتقا میدهند.