سلامت دات لایف سلامت دات لایف با پوشش آخرین اخبار حوزه سلامت و ارائه راهکارهایی برای زندگی سالم با همراهی پزشکان متخصص در بیماری ها دیابت ، سرطان ، تغذیه ، ورزش پوست و مو
روش های مختلفی برای کنترل و کاهش قندخون در بیماران مبتلا به دیابت وجود دارد که دارو درمانی یکی از آنهاست. متفورمین یکی از داروهای معروف در کاهش قندخون بیماران مبتلا به دیابت نوع است که معمولا پزشکان آن را تجویز می کنند.
دیابت نوع 2 چیست؟
دیابت نوع 2، که دیابت شیرین غیروابسته به انسولین هم نامیده می شود، نوعی اختلال در سوخت و ساز است. این بیماری در تقابل با دیابت نوع 1 که در آن بدن به دلیل تخریب لوزالمعده با کمبود مطلق انسولین مواجه است، قرار دارد. در دیابت نوع دو، بدن انسولین تولید می کند، اما انسولین ترشح شده از پانکراس، یا کافی نیست یا بدن در برابر آن مقاوم است.
علائم و نشانه های دیابت نوع 2 این بیماری اغلب به کندی ظاهر می شوند و گاهی ممکن است که فرد سال ها به آن مبتلا باشد اما از آن باخبر نباشد. علائم عمومی این بیماری عبارت است از:
- افزایش تشنگی
- تکرر ادرار
- افزایش گرسنگی
- کاهش وزن ناخواسته
- خستگی
- تاری دید
- زخم‌هایی که دیر التیام می‌یابند
- عفونت‌های مکرر
- بی‌حسی یا گزگز در دست یا پا
- تیرگی پوست در زیر بغل و گردن
احتمال ابتلا به دیابت نوع دو در افراد دارای شرایط زیر، بیشتر است اما می توان آن را کنترل کرد.
- سیگار کشیدن
- اضافه وزن یا چاقی، خصوصاً افزایش دور کمر
- کم تحرکی
- مصرف رژیم غذایی حاوی گوشت فرآوری شده، چربی، شیرینی و گوشت قرمز
- سطح تری گلیسیرید بیش از 250 میلی گرم در دسی لیتر
- سطح پایین کلسترول خوب HDL (زیر 35 میلی گرم در دسی لیتر)
- سندروم تخمدان پلی کیستیک و دیابت حاملگی در زنان
نحوه تشخیص دیابت نوع 2
آزمایش هموگلوبین A1c میزان هموگلوبین گلیکوزیله (هموگلوبین متصل به گلوکز) در خون شما را اندازه گیری می کند و اطلاعاتی در مورد سطح متوسط گلوکز خون شما در طی 2 تا 3 ماه گذشته فراهم می کند. سطح هموگلوبین A1c بیش از 6.5٪ بیانگر دیابت است. آزمایش تشخیصی دیگر ، آزمایش قند خون ناشتا است. اگر سطح گلوکز خون ناشتا شما بیش از 126 باشد ، این وجود دیابت را نشان می دهد. اگر قند خون ناشتا بین 100-125 باشد ، فرد تشخیص پیش دیابت دارد. سطح تصادفی قند خون بیش از 200 نیز با دیابت مطابقت دارد.
زمانهای معمول برای آزمایش قند خون عبارت است از:
- اول صبح و در حالت ناشتا
- قبل و بعد از غذا
- قبل و بعد از ورزش
- قبل از خواب
درمان دیابت نوع2
به طورکلی، دیابت یک بیماری مزمن است که درمان قطعی برای آن وجود ندارد. اما، با اقداماتی می توان آن را کنترل کرده و عوارض ناشی از آن را کاهش داد.
ایجاد تغییراتی در سبک زندگی مانند (ورزش، ترک سیگار، رژیم غذایی، کاهش وزن در صورت چاقی، کاهش استرس) ازجمله روش های موثر در کنترل دیابت نوع 2 است. درصورتی که دیابت شما با انجام روش های ذکر شده کنترل نشد، پزشک مصرف داروهای دیابتی را برایتان تجویز خواهد کرد. قرص متفورمین یکی از رایج ترین داروهای موثر در کنترل دیابت نوع 2 است.
متفورمین چیست؟
متفورمین یکی از داروهای موثر در کاهش قندخون است که برای بیماران مبتلا به دیابت نوع دوم تجویز می شود. این دارو به صورت قرص های 500، 750، 850 و 1000 میلی گرمی تولید و به بازار دارویی عرضه می شود. مصرف دوز مناسب این دارو به میزان بالا بودن قند خون و تاثیر دارو در بدن بیمار بستگی دارد و نباید از آن به صورت خودسرانه استفاده کرد. این دارو تنها برای کنترل و کاهش قندخون در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 است و در درمان آن تاثیری ندارد. همچنین، گاهی پزشکان این دارو را برای پیشگیری از ابتلا به دیابت بارداری، برای زنان باردار تجویز می کنند.
عوارض جانبی متفورمین
مصرف هر دارویی علاوه بر مزایایی که دارد، می تواند عوارضی را نیز به همراه داشته باشد. درصورتی که قرص متفورمین را با معده خالی کنید، ممکن است مشکلات معده و گوارشی را تجربه کنید. همچنین، احتمال حالت تهوع و استفراغ در این شرایط نیز بیشتر است. اما، برخی دیگر از عوارض هستند که متداول بوده و تقریبا اکثر بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 که از متفورمین استفاده می کنند، ممکن است با آن مواجه شوند. ازجمله این عوارض جانبی متفورمین عبارت است از:
- خستگی و بیحالی
- سرگیجه و سردرد
- لرز و بی قراری
- خواب آلودگی و گیجی
- افزایش ضربان قلب
- گرسنگی
مصرف بیش از حد این دارو می تواند عوارض بسیار جدی برای بیمار داشته باشد. وجود متفورمین بیش از حد، در بدن انباشته شده و منجر به ایجاد بیماری جدی به نام اسیدوز لاکتیک می شود که درمواردی جان بیمار را به خطر می اندازد. همچنین، احتمال ابتلا به اسیدوز لاکتیک در افراد دارای یکی از شرایط زیر بیشتر است:
- افراد مسن
- مبتلایان به بیماری کلیوی یا کبدی
- افراد دارای کم آبی بدن
- بیماران مبتلا به نارسایی قلبی
- مصرف کنندگان شدید الکل
- افرادی که جراحی دارند
- افرادی که از روش‌های اشعه ایکس یا اسکن استفاده می کنند
- آنهایی که دارای کنتراست ید هستند
بنابراین، تمام شرایط خود را به پزشک توضیح داده و داروهای مصرفی خود را به ایشان معرفی نمایید. زیرا، مصرف برخی از داروهای خاص با این دارو تناقض داشته و ممکن است پزشک با اطلاع از آن، مصرف متفورمین را برای مدتی قطع کند.
علاوه براین، قرص متفورمین در کنترل دیابت نوع دو، می تواند چرخه قاعدگی را تغییر داده و احتمال باردار شدن را افزایش دهد. لذا، حتما با پزشک خود درمورد روش های موثر برای پیشگیری از بارداری درطول مصرف متفورمین، صحبت کنید. درصورتیکه باردار شدید نیز، به پزشک خود اطلاع دهید زیرا، ممکن است پزشک به جای مصرف متفورمین، تزریق انسولین را برایتان تجویز کند.
*مصرف الکل با متفورمین بسیار خطرناک بوده و می تواند خطر ابتلا به اسیدوز لاکتیک و افت شدید قندخون را افزایش دهد.
بسیاری از افراد معتقدند که این دارو در لاغری و کاهش وزن تاثیر زیادی دارد، درصورتی که هیچ تاییده رسمی، این نظریه را تایید نکرده است. اما، با اینحال، برخی از ورزشکاران و افراد سالم، این دارو را برای کاهش وزن مصرف می کنند که بسیار مضر است. زیرا، مصرف خودسرانه متفورمین پس از انجام ورزش سنگین، قندخون را به طور ناگهانی کاهش داده و موجب کما یا حتی از دست دادن جان فرد می شود.
این دارو تنها برای کنترل و کاهش قندخون در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو تجویز می شود. البته ممکن است پزشک این دارو را برای مقاصد دیگری نیز تجویز نماید.
متفورمین در صنعت داروسازی، گاهی با داروهای دیگر موثر در کنترل دیابت ترکیب می شود. ازجمله داروهای ترکیب شده با متفورمین می توان به داروهای زیر اشاره کرد:
- امپاگلیفلوزین+ لیناگلیپتین + متفورمین
- لیناگلیپتین+ متفورمین
- گلی بنکلامید+ متفورمین
- امپاگلیفلوزین+ متفورمین
- پیوگلیتازون+ متفورمین
- سیتاگلیپتین+ متفورمین
