بی خوابی چیست؟

بی خوابی یک اختلال خواب شایع است. افراد مبتلا به بی خوابی نمی توانند یا به راحتی به خواب بروند، یا در خواب بمانند، یا هر دوی این مشکلات را دارند. در نتیجه آن ها ممکن است خیلی کم یا بد بخوابند. آن ها ممکن است بعد از بیدار شدن احساس سرحالی نکنند.

چکیده

بی خوابی می تواند حاد (کوتاه مدت) یا مزمن (مداوم) باشد. بی خوابی حاد شایع است و معمولا در شرایطی مانند اضطراب کاری، فشار خانواده یا یک اتفاق آسیب زا به وجود می آید. بی خوابی حاد چند روز یا چند هفته به طول می انجامد.

بی خوابی مزمن یک ماه یا بیشتر طول می کشد. بیشتر موارد بی خوابی مزمن ثانویه اند، یعنی علایم یا عوارض مشکل دیگری هستند. بعضی مشکلات پزشکی، داروها، اختلالات خواب، و مواد می توانند باعث بی خوابی ثانوی شوند.

در مقابل، بی خوابی اولیه به خاطر مشکلات پزشکی، داروها، یا مواد دیگر به وجود نمی آید. یک اختلال مجزاست و علت آن به درستی مشخص نیست. بسیاری از تغییرات در زندگی می توانند باعث بی خوابی اولیه شوند، مانند اضطراب طولانی مدت و ناراحتی عاطفی.

بی خوابی می تواند باعث خواب آلودگی در روز و کمبود انرژی شود. همچنین می تواند شما را مضطرب، افسرده یا تحریک پذیر کند. ممکن است برای دقت در کار، تمرکز حواس، یادگیری، و به یادآوری دچار مشکل شوید. این مشکلات می توانند مانع انجام کارهایتان به بهترین شکل ممکن در محل کار یا تحصیل شوند.

بی خوابی می تواند باعث مشکلات جدی دیگری هم بشود. مثلا ممکن است به هنگام رانندگی احساس خستگی کنید که می تواند منجر به تصادف شود. که در کشورمان یکی از بالاترین آمارهای تصادف مربوط به بی خوابی و خواب رفتن راننده در هنگام رانندگی است.

دیدگاه

درمان علت اساسی بی خوابی ثانوی می تواند مشکل خواب را حل کند یا بهبود بخشد، مخصوصا اگر بتوانید بعد از بروز مشکل زود آن را حل کنید. مثلا اگر کافئین باعث بی خوابی شما می شود، توقف یا محدود کردن مصرف این ماده ممکن است بی خوابی شما را از بین ببرد.

تغییر روش زندگی، شامل عادات خواب بهتر، اغلب اوقات به خلاص شدن از بی خوابی حاد کمک می کند. برای بی خوابی مزمن، پزشک شما ممکن است دارو یا درمان شناختی-رفتاری تجویز کند.

چه چیزی باعث بی خوابی می شود؟

بی خوابی ثانوی

بی خوابی ثانوی علامت یا عارضه ی مشکلی دیگر است. این نوع بی خوابی معمولا از علائم یک اختلال هیجانی، عصبی، یا سایر اختلالات پزشکی یا خواب است.

اختلالات هیجانی که می توانند باعث بی خوابی شوند شامل افسردگی، اضطراب واختلال فشار روانى پس آسیبى هستند. بیماری آلزایمر و پارکینسون از مثال های اختلالات عصبی هستند که می توانند باعث بی خوابی شوند.

بسیاری اختلالات یا عوامل دیگر که می توانند باعث بی خوابی شوند عبارتند از:

• شرایطی که باعث درد مزمن (مداوم) می شوند، مانند ورم مفاصل و سردرد.
• شرایطی که تنفس را سخت می کنند، مانند آسم و نارسایی قلبی
• تیروئید پرکار
• اختلالات گوارشی مانند سوزش معده
• سکته
• اختلالات خواب، مانند سندرم پاهای بی قرار و مشکلات تنفسی مرتبط با خواب
• یائسگی و داغ شدن بدن

داروهایی که باعث بی خوابی می شوند :

بی خوابی ثانوی همچنین می تواند عارضه ی بعضی از داروها باشد. مثلا بعضی داروهای آسم، مانند تئوفیلین، و بعضی داروهای حساسیت و سرماخوردگی می توانند باعث بی خوابی شوند. بلوک کننده های بتا هم می توانند باعث این مسئله شوند. این داروها برای درمان مشکلات قلبی استفاده می شوند.

مواد مصرفی معمولی هم می توانند باعث بی خوابی شوند. برای مثال کافئین و سایر محرک ها، دخانیات و دیگر محصولات نیکوتین دار، و الکل و سایر مسکن ها.

بی خوابی اولیه

بی خوابی اولیه علامت یا عارضه ی مشکل پزشکی دیگری نیست. اختلالی مجزاست و دلیل آن به درستی مشخص نیست. بی خوابی اولیه معمولا یک ماه طول می کشد.

تغییرات زندگی می توانند باعث بی خوابی اولیه شوند. می تواند به خاطر اضطراب زیاد و طولانی مدت یا ناراحتی عاطفی باشد. سفر یا عوامل دیگر، مانند برنامه کاری که عادات روزمره خواب شما را به هم می زند، نیز می تواند باعث بی خوابی اولیه شود.

حتی اگر این مشکلات حل شوند، بی خوابی ممکن است از بین نرود. مشکلات خواب می توانند به خاطر عاداتی که برای کنار آمدن با کمبود خواب به وجود آمده، پابرجا بمانند. این عادات ممکن است شامل چرت زدن، نگران خواب بودن، و زود به رختخواب رفتن باشد.

محققان در حال بررسی امکان خطر بالای بی خوابی اولیه از بدو تولد برای بعضی افراد هستند.

اما چه کسانی در خطر بیشتر برای بی خوابی هستند؟ مقاله ی سلامت دات لایف را بخوانید.

علائم و نشانه های بی خوابی کدامند؟

علامت اصلی بی خوابی، مشکل به خواب رفتن یا در خواب ماندن است، که منجر به کمبود خواب می شود. اگر بی خوابی دارید ممکن است:

• قبل از آنکه به خواب بروید مدت زیادی بیدار دراز بکشید
• فقط برای مدت کوتاهی بخوابید
• بیشتر شب را بیدار باشید
• احساس کنید اصلا نخوابیده اید
• خیلی زود بیدار شوید

کمبود خواب می تواند باعث علائم دیگری شود. ممکن است وقتی بیدار می شوید احساس خستگی یا عدم استراحت کافی داشته باشید، و ممکن است در طول روز احساس خستگی کنید. ممکن است برای تمرکز روی کارها مشکل پیدا کنید. بی خوابی می تواند باعث شود مضطرب، افسرده، یا تحریک پذیر شوید.

بی خوابی همچنین می تواند روی فعالیت های روزانه ی شما تاثیر بگذارد و مشکلات جدی ایجاد کند. مثلا، شما ممکن است هنگام رانندگی احساس خواب آلودگی کنید. خواب آلودگی راننده (غیرمرتبط با الکل) علت حدود بیست درصد تصادفات اتومبیل است. تحقیقات نشان می دهد که بی خوابی خطر زمین خوردن را در زنان سالمند افزایش می دهد.

اگر بی خوابی روی فعالیت های روزانه ی شما تاثیر می گذارد، با پزشکتان صحبت کنید. آخرین درمان بی خوابی ممکن است به شما کمک کند از علائم و مشکلات مربوط به این اختلال جلوگیری کنید. همینطور، خواب بد می تواند نشانه ی سایر مشکلات سلامت باشد. یافتن و درمان آن مشکلات می تواند به شما کمک کند به طور کلی سلامتی و خواب خود را بهبود ببخشید.