سلامت دات لایف سلامت دات لایف با پوشش آخرین اخبار حوزه سلامت و ارائه راهکارهایی برای زندگی سالم با همراهی پزشکان متخصص در بیماری ها دیابت ، سرطان ، تغذیه ، ورزش پوست و مو
کاربر مهمان 
دکتر محمد مهدی زمانی answered 9 سال ago
سلام
هر انسان با مزاجی به دنیا می آید ولی مزاج در طول عمر ثابت نمی ماند و تابع تغییرات مختلفی است از جمله تغییرات سن، فصلها، منطقه زندگی، بیماریها و غیره…
بعضی تغییرات در محدوده سلامتی هستند اما به تغییرات غیرطبیعی مزاج که باعث بیماری می شوند، سوءمزاج می گویند.
مثلا فردی با مزاج گرم و خشک متولد می شود، این فرد هرچه به سمت کهنسالی و پیری برود مزاج او رو به سردی می گذارد.
یا فردی با مزاج گرم و تر که در اثر یک تب شدید در کودکی دچار سوءمزاج سرد و خشک می شود و پس از مدتی که این مزاج در بدن او ماند مانند مزاج اصلی فرد عمل می کند به شکلی که گویی مزاج او از ابتدا سرد و خشک بوده است.
اما نکته مهم آنکه برای دریافت مزاج اصلی فرد که معمولا در 7 سال اول زندگی قابل بررسی است (آن هم به شرط آنکه در آن 7 سال دچار بیماری یا تغییرات شدید محیطی نباشد) نیاز به یک شرح حال مفصل است و اگر فرد بخواهد مزاج فعلی خود را نیز دریابد باید مجددا به آن سوالها پاسخ دهد.
اما از طرفی همه اعضای بدن مزاج مشابه ندارند یعنی ممکن است مزاج پایه مغز به طور نسبی (یعنی نسبت به سایر انسانها) گرم و خشک باشد ولی مزاج پایه معده سرد و تر، از طرفی ممکن است مزاج پایه مغز گرم و خشک باشد اما معده به سوءمزاج سرد و تر دچار شده باشد.
تشخیص این که کدام یک از این مزاجها مزاج پایه و کدام سوءمزاج هستند بر عهده پزشک است اما به عنوان یک راه ساده باید گفت که اگر فعلی که از عضو مورد نظر انتظار می رود به درستی و کامل انجام شود آن مزاج پایه و سلامتی است و اگر فعل ناقص یا مختل یا متغیر باشد در واقع سوءمزاج وجود دارد. (البته همه بیماریها از سوءمزاج نسیت)
مثلا وظیفه معده هضم غذا و تبدیل آن به ماده ای است که کبد بتواند از آن استفاده کند در فردی که مزاج پایه معده او گرم است این کار کامل و با سرعت انجام می شود در کسی که مزاج پایه معده او سرد است هم این کار کامل اما به کندی انجام می شود.
اما در کسی که دچار سوءمزاج چه از نوع گرم و چه سرد است عمل هضم مختل شده و مواد زاید و غیرقابل استفاده تولید می شود و علایمی مثل آروغ ترش، درد معده، رفلاکس و غیره می تواند بروز کند.
همانطور که گفتیم هر فرد با مزاجی به دنیا می آید که اگر دچار بیماری و تغییرات شدید نشود تا آخر عمر با تغییرات جزیی با او باقی خواهد ماند. (البته در مواردی هم مزاج فرد از بدو تولد دچار اختلال است)
اما هر فردی ممکن است در طول زندگی دچار اختلالات مزاجی یا سوءمزاج شود که این بیماری است و نیاز به درمان دارد.
پس فردی که با مزاج سالم گرم و خشک به دنیا می آید تا آخر عمر در صورت سلامتی مزاج گرم و خشک (با اندکی تغییرات ناشی از سن و غیره) دارد و فردی که با مزاج سرد و تر به دنیا می آید تا آخر عمر به شرط سلامتی مزاج سرد و تر دارد.
عبارتی در کتابهای طب سنتی وجود دارد به این مفهوم که تدبیر سلامتی به مثل است و درمان بیماری به ضد یعنی تا زمانی که سالم هستید باید با رعایت حد اعتدال رفتارهایی مشابه با مزاج سلامتتان انجام دهید و اگر دچار بیماری شدید باید رفتارهایی خلاف مزاج بیماریتان انجام دهید.
پس اگر فردی با مزاج گرم و خشک هستید و در سلامتی به سر می برید باید غذاهایی مشابه با مزاجتان را در حد اعتدال استفاده نمایید و اصول افرادی که مزاج سالمی دارند به غذاهایی با مزاج خودشان علاقه دارند.
مثلا کسی که مزاج سرد و تر سالم دارد وقتی در یخچال را باز می کند و در طرفی بسته خرما و در طرف دیگر کیسه خیار را می بیند به سمت خیار دست می برد زیرا که «الجنس یمیل الی الجنس»