دهان خود را سالم نگه دارید: بهداشت دهان در سنین بالا

سلامت دهان در همه ی سنین اهمیت دارد. اما عادت روزمره ای که در کودکی یاد گرفتید _ روزی دو بار مسواک بزنید و مرتب از نخ دندان استفاده کنید_ ممکن است با افزایش سن چالش برانگیز شود. در میان افراد 75 سال به بالا، از هر چهار نفر یک نفر همه ی دندان های طبیعی را از دست داده است، که بیشتر به دلیل بیماری های لثه و پوسیدگی دندان بوده است.

شما می توانید برای سالم نگه داشتن دهان در تمام طول عمر اقداماتی انجام دهید. و اگر از فرد سالمندی نگهداری می کنید، می توانید کمک کنید که او نیز از بهداشت دهان مناسبی برخوردار باشد. افزایش سن می تواند با بیماری لثه و پوسیدگی دندان همراه نباشد.

دکتر دنا فیشر، متخصص دندانپزشک در مؤسسه ی ملی بهداشت می گوید ” ما در تمام دوران زندگی باید مراقب شرایط یکسانی باشیم، اگرچه بعضی شرایط در سنین خاصی شایع تر هستند.” رایج ترین مشکلات بهداشت دهان پوسیدگی دندان (کرم خوردگی دندان) و بیماری لثه است. فیشر توضیح می دهد ” بیماری لثه در سنین بالا معمول تر است. اما تا وقتی که دندان های طبیعی دارید، کرم خوردگی دندان در هر سنی می تواند اتفاق بیفتد.” هر دو با مراقبت مناسب تا درجه زیادی قابل جلوگیری هستند.

پوسیدگی با به وجود آمدن پلاک روی دندان یا زیر لب پریدگی دندان های پر شده ایجاد می شود و اسید هایی را تولید می کند که می توانند به تدریج سطح خارجی سفت دندان را دچار خوردگی کنند.

بیماری لثه عفونت لثه ها و بافت های مجاوریست که دندان های شما را سرجایشان نگه می دارند. مشکلات لثه وقتی به وجود می آیند که پلاک در امتداد و زیر خط لثه گسترش می یابد. در موارد وخیم، استخوان و بافتی که دندان ها را سرجا نگه می دارند ممکن است متلاشی شوند، و نهایتا دندان ها لق شده و به ناچار کشیده شوند.

خطر پوسیدگی دندان و بیماری لثه را با استفاده از خمیردندان حاوی فلوراید هنگام مسواک زدن روزانه و همچنین نخ دندان کاهش دهید. به علاوه برای تمیز کردن و معاینه مرتب به دندانپزشک مراجعه کنید.

مشکل رایج دیگر در سنین بالا خشکی دهان است. خشکی دهان زمانی به وجود می آید که شما آب دهان کافی برای حفظ خیسی دهان نداشته باشید. دکتر فیشر می گوید ” آب دهان بسیار مهم است. مواد محافظ موجود در آب دهان از پوسیدگی، بیماری های لثه و عفونت های قارچی جلوگیری می کنند.”

خشکی دهان می تواند به سبب استفاده از دارو، الکل یا تنباکو یا وضعیت پزشکی مانند دیابت پیشرفته به وجود بیاید. خشکی دهان معمولا قابل درمان است، پس اگر این مشکل را دارید با پزشک یا دندانپزشکتان مشورت کنید.

همچنین افراد سالمند بیشتر در خطر سرطان دهان هستند. علائم آن شامل زخم، سوزش یا توده در داخل دهان یا گلو است که بیشتر از دو هفته به طول بیانجامند؛ و ممکن است دردناک باشند یا اینکه باعث بی حسی شوند. این مهم است که سرطان دهان زود تشخیص داده شود، چون درمان آن پیش از گسترش بیماری بهتر اثر می کند. مراقب تغییرات دهان خود باشید، مخصوصا اگر سیگار می کشید یا الکل مصرف می کنید.

اگر پرستار یک فرد سالمند هستید، می توانید برای حل مشکلات بهداشت دهان به او کمک کنید. او را تشویق کنید از یک مسواک برقی یا مسواکی که دسته ی بزرگی داشته باشد استفاده کند تا نگه داشتن آن آسان تر باشد. می توانید دست او را نگه دارید و کمک کنید مسواک را هدایت کند. دندان مصنوعی باید هر شب در آب و یک بار در هفته در پاک کننده ی دندان مصنوعی قرار داده شود. همین طور دندان مصنوعی باید بعد از هر وعده ی غدایی شسته شود و هرروز مسواک شود.

یک دهان سالم باعث می شود به خوبی غذا بخورید، از درد جلوگیری کنید، و احساس خوبی نسبت به خود داشته باشید. در هر سنی هستید، دهانتان را سالم نگه دارید.

نکات کلیدی:

• آب حاوی فلوراید بنوشید و از خمیردندان حاوی فلوراید استفاده کنید. فلوراید در تمام سنین از پوسیدگی دندان جلوگیری می کند.
• هرروز دندان ها را مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید. ( اگر پرستار کسی هستید که نمی تواند خودش مسواک بزند یا از نخ دندان استفاده کند، شما به او کمک کنید.)
• مرتب به دندانپزشکتان مراجعه کنید، حتی اگر هیچ دندان طبیعی ندارید و از دندان مصنوعی استفاده می کنید.
• از دخانیات و الکل دوری کنید. آن ها خطر سرطان دهان و گلو را بالا می برند.
• اگر دارویتان باعث خشکی دهان می شود، از پزشکتان بخواهید در صورت امکان داروی دیگری تجویز کند. اگر خشکی دهانتان ادامه یافت، آب فراوان بنوشید، آدامس بدون قند بجوید، و از دخانیات و الکل پرهیز کنید.