بیماری دیابت برای هر فردی ممکن است رخ دهد. شایعترین نوع بیماری در دسته دیابت نوع یک و دو قرار دارد. علائم بیماری در افراد به دلیل انواع دیابت متفاوت است. اما عوامل ژنتیکی و فعالیتهای بدنی از جمله مواردی هستند که روی این بیماری تاثیر خواهند گذاشت. برای اینکه بتوان از عوارض و بروز مشکلات این بیماری جلوگیری کرد نیاز است که راههای مختلف درمانی را دانست. از این رو باید تحت نظر پزشک بود تا درمان انجام شود. از این رو برای اینکه با روشهای درمان و علل اصلی بروز دیابت آشنا شوید تا انتهای متن همراه ما باشید.
دیابت چیست؟
دیابت (diabetes)، نوعی بیماری مزمن است که در آن میزان گلوگز خون یا قند خون بسیار بالاست. دربیانی دیگر، دیابت یکی از بیماریهای غدد بهشمار میرود. گلوکز، منبع اصلی انرژی برای بدن بوده و از غذاهایی که مصرف میکنیم به بدنمان میرسد. مقدار گلوکز، باید در حد تعادل باشد و این تعادل را برخی از اعضای بدن، برقرار میکنند. اگر میزان گلوکز کنترل نشود، ممکن است آسیبهای جدی به بسیاری از دستگاههای مهم بدن، اعصاب و عروق خونی وارد شود. بیماری دیابت، انواع مختلفی دارد که هرکدام، علائم دیابت و نشانههای خاص خود را دارند. برای مثال، در دیابت نوع اول، بدن با کمبود انسولین مواجه است و نمیتواند آن را به مقدار کافی تولید کند.
انواع دیابت
دیابت به دستهبندیها مختلفی تقسیم میشود. اما دیابت نوع یک و دو از متداولترین نوع این بیماری هستند که برای زنان و مردان رخ میدهند. این بیماری روی سوخت و ساز بدن اثر میگذارد و باعث افزایش قند خون میشود. از این رو سیستم اعصاب، چشمها، کلیهها و سایر اندام در اثر بروز دیابت میتوانند در خطر باشند و آسیب ببینند. به طور کلی دیابت انواع مختلفی دارد که هر یک به شرح زیر هستند.
دیابت نوع ۱
دیابت نوع یک، بیماری خودایمنی است. به این معنا که سیستم ایمنی، سلولهای پانکراس را بهعنوان یک عنصر خارجی تشخیص میدهد و به آنها حمله میکند. علائم این بیماری عبارتند از:
- گرسنگی شدید
- افزایش تشنگی
- کاهش وزن ناخواسته
- تکرر ادرار
- تاری دید
- خستگی
همچنین در بسیاری از مواقع تغییرات خلقوخو رخ میدهد.
دیابت نوع ۲
دیابت نوع دو بدین گونه است که بدن در برابر استفاده از انسولین مقاومت نشان میدهد. در شرایطی هم انسولین تولید شده به خوبی وظیفه خود را انجام نمیدهد. از علتهای ایجاد دیابت نوع دو میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- انجام جراحی
- مصرف داروها (مثل کورتیکواستروئیدها)
- سوءتغذیه
- عفونت
ژنتیک و عوامل محیطی هم در این نوع دیابت تاثیر گذار هستند.
دیابت بارداری
دیابت بارداری برای خانمهایی که حامله هستند رخ میدهد. البته تمام خانمها به این بیماری مبتلا نمیشوند اما افرادی که به تغذیه خود اهمیت ندهند و هورمونهای بهم ریختهای داشته باشند؛ دیابت میگیرند. خانمهایی که به دیابت بارداری مبتلا میشوند، علائم زیر را دارند:
- اضافه وزن
- کم تحرکی
- سابقه ابتلا به سندروم تخمدانهای پلیکیستیک
- رژیم غذایی نامناسب
خانمهای باردار که به دیابت مبتلا هستند علاوه بر تحت نظر بودن دکتر زنان باید به دستورات متخصص غدد هم توجه داشته باشند.
پیش دیابت
برخی از افراد قند خون بالاتری از حد معمول دارند. اما پزشک این میزان از اندازه قند خون را به عنوان دیابت اعلام نمیکند. بنابراین این بیماری، پیش دیابت نامگذاری میشود. انواع پیش دیابت، شامل موارد زیر هستند:
- اختلال قند ناشتا
- اختلال تحمل گلوکز
- اختلال در میزان تنظیم گلوکز
اما پزشک برای بررسیهای بیشتر و درمان بیماری نیاز به مراجعههای بیشتر را توصیه میکند.
دیابت خاموش
نوعی از دیابت وجود دارد که هیچ علائم و نشانه خاصی ندارد. به این نوع از بیماری، دیابت خاموش گفته میشود. اما شایعترین نشانههای این نوع دیابت عبارتند از:
- دیر خوب شدن زخمها
- کاهش شدید وزن
- تاری دید
- مشکلات معده و دستگاه گوارشی
- ورم دستها و پاها
همچنین تغییرات پوستی از دیگر علائم و نشانههای دیابت خاموش هستند.
علائم بیماری دیابت در زنان
زنان و مردان علائم دیابت مشابهای دارند، اما خانمها با تغییرات رخ داده در دستگاه تناسلی خود میتوانند زودتر به ابتلا دیابت پی ببرند. خانمهایی که عفونتهای قارچی و برفک واژن را تجربه میکند به احتمال زیاد دچار دیابت شدهاند. افزایش قند خون باعث ترشح مخمرها در ناحیه تناسلی میشود. از این رو خانمهایی که عفونتهای قارچی را تجربه میکنند و احساس خارش و درد در نایحه تناسلی خود دارند، ممکن است که به دیابت مبتلا شده باشند. همچنین علائم دیگری در زنان وجود دارند که نشان دهنده بیماری دیابت هستند. این علائم عبارتند از:
- ادرار دردناک
- تخمدانهای پلیکیستیک
- بیماریهای قلبی
- عفونتهای پوستی
- پوست خشک
- خارش پوست
- عفونتهای دستگاه ادراری
- اختلال در عملکرد جنسی
- بیمیلی جنسی
از دیگر علائم بروز دیابت در زنان میتوان به برفکهای دهانی اشاره کرد. اگر تکههای سفید رنگ در دهان یا گلو دارید باید به پزشک مراجعه کنید تا بررسیهای دقیقتری انجام شوند.
علائم دیابت در مردان
مردان به دلیل وجود هورمون تستوسترون در بدن خود، بیشتر در معرض دیابت هستند. اگر ترشح این هورمون در بدن از حالت غیرعادی خارج شود، اعضای بدن عملکرد مناسبی ندارند و منجر به دیابت خواهد شد. به طور کلی علائم بیماری دیابت در مردان عبارتند از:
- مشکل انزال رتروگراد
- مشکلات پوستی
- برفک تناسلی
- کاهش تودههای عضلانی
- کاهش میل جنسی
- ضعف قدرت عضلانی
- مشکلات اورولوژیک
همچنین مردانی که به دیابت مبتلا هستند احتمال اینکه هنگام ارگاسم در رابطه جنسی مقداری از مایع منی آنها داخل مثانه باقی بماند زیاد است. بنابراین مهم است که در صورت بروز علائم دیابت با پزشک مشورت کرد تا بررسیهای لازم انجام شود.
علائم دیابت در کودکان
کودکان هم دچار دیابت میشوند. علائم دیابت کودکان با بزرگسالان تفاوت زیادی ندارد. کودکان بالای سه سال ممکن است که به دلیل تغییرات ژنتیکی یا تغذیهای به دیابت مبتلا شوند. اما از مهمترین علائم دیابت کودکان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- استفراغ
- درد شکم
- تکرر ادرار
- حالت تهوع
- تشنگی شدید
- خشکی شدید دهان
نکته مهم که باید بدانید این است که دیابت کودکان باید در کودکی شناسایی و درمان شود. زیرا مشکلات جسمی این کودکان در بزرگسالی بیشتر میشود و احتمال ابتلا به بیماریهای چشمی، کلیوی، قلبی و عروقی وجود دارد. بنابراین نیاز است که به پزشک متخصص مراجعه کرد. اما برای دریافت نوبت از بهترین متخصصهای غدد نگران نباشید!
برای اینکه از بهترین متخصصهای غدد نوبت دریافت کنید، میتوانید از سامانه آنلاین نوبت دهی دکتردکتر استفاده کنید. دکتردکتر به عنوان یک سامانه آنلاین نوبت دهی پزشکان در کنار شما است تا بتوانید از بهترین متخصصهای سراسر کشور نوبت مشاوره تلفنی یا ملاقات حضوری بگیرید.
کافی است که به سایت نوبت دهی دکتردکتر به آدرس https://drdr.ir/ مراجعه کرده و با بررسی سابقه پزشک نوبت خود را دریافت کنید. همچنین قبل از ملاقات با پزشک، نظرات سایر بیماران قابل مشاهده است و میتوان میزان رضایتمندی بیماران از پزشک را مطلع شد.
چه افرادی بیشتر درگیر دیابت میشوند؟
تمام زنان و مردان میتوانند در معرض دیابت باشند. اما برخی از افراد به دلیل ویژگیهای ژنتیکی یا محیطی بیشتر در معرض ابتلا به دیابت هستند.
عدم رعایت رژیم غذایی سالم و مصرف بیش از اندازه قند میتواند احتمال بروز بیماری دیابت را افزایش دهند. همچنین افرادی که فشار خون بالا، سطح کلسترول غیرطبیعی و تریگلیسرید دارند در صورتی که تحت نظارت پزشک نباشند به دیابت نوع یک و دو مبتلا خواهند شد.
تشخیص و درمان بیماریهای گوارشی و اختلالات مرتبط با معده، کبد، پانکراس، روده کوچک و بزرگ، مجرای صفراوی و مری از وظایف متخصص گوارش و کبد است. این متخصص با استفاده از روشهای تشخیصی مانند کولونوسکوپی، آندوسکوپی معده، سونوگرافی و آزمایش خون، بیماریهایی مانند زخم معده، اسپاسم مری، رفلاکس معده، سندرم روده تحریکپذیر، ورم معده، کولیت روده، هپاتیت ویروسی، اسهال، سنگ کیسه صفرا، سیروز کبدی، سرطان کبد، کبد چرب و نارسایی کبدی را تشخیص داده و درمان میکند.
دیابت چگونه درمان میشود؟
درمان دیابت با توجه به انواع آن تجویز خواهد شد. پزشک با بررسی علائم دیابت و شرایط سن بیمار میتواند از روشهای درمانی مختلف استفاده کند. نکته مهم در درمان دیابت این است که درمان برای هر فردی با شخص دیگر متفاوت خواهد بود. به این معنا که درمان دیابت بارداری با دیابت خاموش متفاوت است. بنابراین پزشک باید بررسیهای مختلفی انجام دهد تا بهترین درمان تجویز شود. از این رو نمیتوان روشهای درمانی خودسرانه را پیش گرفت. در حالت کلی، دو نوع درمان برای دیابت وجود دارد که عبارتند از:
- درمانهای دارویی و پزشکی؛ مصرف دارو همراه با ترکیب رژیمهای غذایی و ورزش
- درمانهای غیردارویی؛ تغییر سبک زندگی، انجام روتین ورزشی و انتخاب رژیم غذایی مناسب
در هر دو روش درمانی دیابت نیاز است که به پزشک متخصص مراجعه کرد تا روند بیماری تحت نظارت باشد.