خواص قهوه سبز و طرز تهیه آن

قهوه سبز در حقیقت همان قهوه معمولی است که هنوز در فرآیند شیمیایی ، فرآوری نشده است. در فرآیند فرآوری میوه قهوه ، اسید کلروژنیک کاهش می یابد که در قهوه سبز این اسید کلروژنیک دست نخورده است که فواید سلامتی فراوانی دارد که در مقاله خواص قهوه سبز و طرز تهیه آن به آنها می پردازیم.

کپسول قهوه سبز و دمنوش قهوه سبز، از این قهوه سبز تهیه می‌شوند. قهوه سبز ، طعم تلخ و آشنای قهوه را ندارد و بیشتر به یک نوشیدنی گیاهی شبیه است. قیمت قهوه سبز در نوسان است و قیمت قهوه سبز از قهوه معمولی گران تر است. بهترین مارک قهوه سبز در بازار جهانی مربوط به کشور انگلیس است و کپسول قهوه سبز هم تولید کرده است. قهوه سبز سهله در ایران رایج شده است اما در مورد کیفیت آن اطلاعات دقیقی در اینترنت نیست.

ترکیبات قهوه سبز

قهوه سبز به نسبت قهوه معمولی از کافئین کمتری تشکیل شده است و در حدود 20درصد قهوه معمولی کافئین دارد؛ درنتیجه بسیاری از عوارض ناشی از کافئین در قهوه سبز کمتر می‌باشد و در عوض دارای مقادیر فراوانی کلروژنیک اسید می‌باشد. کلروژنیک اسید نوعی کافئیک اسید است که در قهوه معمولی و قهوه سبز یافت می‌شود. قهوه معمولی بعد از بو دادن مقداری از کلروژنیک اسید خود ار از دست می دهد (1).

اما قهوه سبز را چگونه بخوریم ؟

پودر قهوه سبز یا ساشه آماده قهوه سبز را از بازار تهیه کنید و با قهوه ساز ، قهوه سبز تهیه کنید. طرز تهیه قهوه سبز بدون قهوه جوش هم امکان پذیر است. در یک فنجان آب جوش ، یک تا دو قاشق پودر قهوه سبز بریزید و بر اساس ذائقه خودتان ، به میزان کمی شکر اضافه کنید و با قاشق هم بزنید و بعد از 5 دقیقه میل کنید.

بهترین زمان مصرف قهوه سبز برای لاغری ، حدود پانزده دقیقه قبل از صبحانه و ناهار و شام است و باید دقت کنید که در مصرف قهوه سبز زیاده روی نکنید.

قهوه سبز در دائره المعارف بزرگ طب سنتی

مزاج قهوه سبز سرد و خشک است. نوشیدن آب پخته قهوه سبز باز کننده سدد و مسکن درد و گرمى و سوزش صفرا و سودا و پاک کننده اخلاط غلیظ است. بعلاوه قهوه سبز در تب‌هاى خونى و صفراوى و سوداوى در اوایل و بعد از بروز حصبه و آبله و تب ربع مفید است. قهوه سبز درمان زردی و ادرارآور و کاهنده ورم بدن و دافع سرفه بلغمى و نزلات و مقوى معده و درمان انواع سردرد و مالیخولیا، بواسیر و به گفته حکیم عماد الدین محمود ، قهوه سبز در درمان جذام مفید مى‏باشد. نیمه بریان قهوه ( قهوه سبز ) برای درمان اسهال و رفع خواب آلودگی مفید است.

خواص قهوه سبز در منابع علمی جدید

قهوه سبز و لاغری :

تحقیقات نشان داده اند که کافئین موجود در قهوه سبز منجر به افزایش متابولیسم در حدود 3 الی 11 درصد شده که این فرآیند در کاهش وزن موثر می‌باشد. علاوه بر این کلروژنیک اسید موجود در قهوه سبز با تداخل در جذب کربوهیدرات ها (نشاسته و قند) منجر به کاهش مقدار جذب و کاهش سرعت جذب آنها و همچنین کاهش ترشح انسولین می‌شود (2-4) و مقاومت به انسولین کاهش پیدا می کند. بهترین زمان مصرف قهوه برای لاغری ، حدود پانزده دقیقه قبل از صبحانه و ناهار و شام است و باید دقت کنید که در مصرف قهوه سبز زیاده روی نکنید. رایج شده است که هر چه بیشتر قهوه سبز بخورند ، می توانند سریع تر لاغر شوند ولی این چنین نیست و مصرف بیش از سه بار در روز از ترکیبات حاوی قهوه سبز ( مانند دمنوش لاغری مری تی )، تاثیر بیشتری روی کاهش وزن شما ندارد.

همچنین مطالعات بر روی موش‌ها نشان داده که قهوه می‌تواند از طرق مختلف سلولی منجر به کاهش جذب چربی، کاهش ذخیره چربی در کبد و افزایش هورمون‌های چربی سوز طبیعی در بدن مانند آدیپونکتین شود (5-7). این مطالعات نشان داده اند که قهوه سبز می‌تواند سطح کلسترول و چربی خون را نیز کاهش دهد (8).

مطالعه بر روی انسان‌ها نیز نشان داده که قهوه سبز در کنار رژیم و فعالیت ورزشی می‌تواند منجر به کاهش وزن بیشتری نسبت به رژیم و فعالیت ورزشی به تنهایی شود (9).

دیگر فواید قهوه سبز :

دانشمندان اثبات کرده اند که قهوه سبز می‌تواند در درمان و پیشگیری از دیابت سودمند باشد (10).

همچنین قهوه سبز در کاهش فشار خون و ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی ناشی از آن موثر می باشد اما نیاز به مطالعات بیشتری مس باشد (11, 12). ترکیب آنتی اکسیدانی اسید کلروژنیک موجود در قهوه سبز می‌تواند در پیشگیری از بسیاری از بیماری‌های شایع و سرطان ها نقش داشته باشد(13).

نکات احتیاط قهوه سبز :

1. قهوه سبز و قرص قهوه سبز و کپسول قهوه سبز تا 200 میلی گرم روزانه، تا 12 هفته ، ایمن و بدون عارضه است.
2. قهوه سبز هم کافئین دارد و مانند قهوه و دیگر نوشیدنی های دارای کافئین ، علائم مرتبط با کافئین را بروز می دهد. کافئین می تواند باعث بی خوابی ، افزایش تمرکز ، نا آرامی و در مصرف زیاد باعث ناراحتی معده ، حالت تهوع و افزایش ضربان قلب شود.
3. مصرف زیاد قهوه سبز در افرادی که بیماری های اضطرابی دارند ، توصیه نمی شود.
4. قهوه سبز باعث کاهش قند خون می شود و دیابتی های عزیز در حین مصرف قهوه سبز ، قند خون خود را کنترل کنند.
5. قهوه سبز در بارداری و شیردهی بهتر است با احتیاط مصرف شود یا مصرف نشود.
6. عوارض قرص قهوه سبز هم تقریبا مشابه نوشیدنی های قهوه سبز است ، البته می بایست توضیحات داخل جعبه قرص یا کپسول قهوه سبز هم به دقت مطالعه کنید.

نویسنده : دکتر مریم محمودی

دکتر مریم محمودی دانشیار و معاون بین الملل دانشکده علوم تغذیه و رژیم شناسی دانشگاه علوم پزشکی تهران، در سال 1373 از سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان (سمپاد) فارغ التحصیل شد و به عنوان یکی از رتبه های برتر کنکور سراسری وارد رشته پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران شد و پس از کسب مدرک دکتری عمومی، دکتری تخصصی علوم تغذیه را نیز از همین دانشگاه کسب نمود. وی از سال 1390 به عنوان عضو هیئت علمی دانشکده علوم تغذیه و رژیم شناسی دانشگاه علوم پزشکی تهران مشغول به کار شد. در حال حاضر وی معاون بین الملل دانشکده، معاون پژوهشی مرکز تحقیقات گوارش و کبد کودکان و مدیر عامل شرکت غذا داروهای سلامت گستر نوتریکا می باشد. دکتر محمودی علاوه بر سابقه طولانی کار بالینی در بیمارستان مرکز طبی کودکان، مجری بیش از 20 پروژه تحقیقاتی، مولف بیش از 50 مقاله بین المللی و 22 کتاب داخلی و بین المللی می باشد. وی تابحال در حدود 100 ارائه مطلب به صورت سخنرانی یا پوستر در کنگره های بین المللی و همین طور رسانه داشته است و موفق به کسب جوایز گوناگون از جمله جایزه پژوهشگر برتر جوان از جشنواره ابن سینا شده است. ایشان عضو بنیاد ملی نخبگان نیز می باشند.

منابع علمی:

1.         Moon JK, Yoo HS, Shibamoto T. Role of roasting conditions in the level of chlorogenic acid content in coffee beans: correlation with coffee acidity. Journal of agricultural and food chemistry. 2009;57(12):5365-9.

2.         Khandouzi N, Shidfar F, Rajab A, Rahideh T, Hosseini P, Taheri MM. The effects of ginger on fasting blood sugar, hemoglobin A1c, apolipoprotein B, apolipoprotein AI and malondialdehyde in type 2 diabetic patients. Iranian journal of pharmaceutical research: IJPR. 2015;14(1):131.

3.         Johnston KL, Clifford MN, Morgan LM. Coffee acutely modifies gastrointestinal hormone secretion and glucose tolerance in humans: glycemic effects of chlorogenic acid and caffeine. Am J Clin Nutr. 2003;78(4):728-33.

4.         van Dijk AE, Olthof MR, Meeuse JC, Seebus E, Heine RJ, van Dam RM. Acute effects of decaffeinated coffee and the major coffee components chlorogenic acid and trigonelline on glucose tolerance. Diabetes care. 2009;32(6):1023-5.

5.         Annette M. 7 Ways Your Body Benefits from Lemon Water USA: HealthLine; 2015 [cited 2017 24/8/2017]. Available from: http://www.healthline.com/health/food-nutrition/benefits-of-lemon-water.

6.         Shimoda H, Seki E, Aitani M. Inhibitory effect of green coffee bean extract on fat accumulation and body weight gain in mice. BMC Complement Altern Med. 2006;6:9.

7.         Cho AS, Jeon SM, Kim MJ, Yeo J, Seo KI, Choi MS, et al. Chlorogenic acid exhibits anti-obesity property and improves lipid metabolism in high-fat diet-induced-obese mice. Food and chemical toxicology : an international journal published for the British Industrial Biological Research Association. 2010;48(3):937-43.

8.         Liu K, Zhou R, Wang B, Chen K, Shi LY, Zhu JD, et al. Effect of green tea on glucose control and insulin sensitivity: a meta-analysis of 17 randomized controlled trials. Am J Clin Nutr. 2013;98(2):340-8.

9.         Thom E. The effect of chlorogenic acid enriched coffee on glucose absorption in healthy volunteers and its effect on body mass when used long-term in overweight and obese people. The Journal of international medical research. 2007;35(6):900-8.

10.      Hemmerle H, Burger HJ, Below P, Schubert G, Rippel R, Schindler PW, et al. Chlorogenic acid and synthetic chlorogenic acid derivatives: novel inhibitors of hepatic glucose-6-phosphate translocase. Journal of medicinal chemistry. 1997;40(2):137-45.

11.      Suzuki A, Kagawa D, Ochiai R, Tokimitsu I, Saito I. Green coffee bean extract and its metabolites have a hypotensive effect in spontaneously hypertensive rats. Hypertension research : official journal of the Japanese Society of Hypertension. 2002;25(1):99-107.

12.      Watanabe T, Arai Y, Mitsui Y, Kusaura T, Okawa W, Kajihara Y, et al. The blood pressure-lowering effect and safety of chlorogenic acid from green coffee bean extract in essential hypertension. Clinical and experimental hypertension (New York, NY : 1993). 2006;28(5):439-49.

13.      Sato Y, Itagaki S, Kurokawa T, Ogura J, Kobayashi M, Hirano T, et al. In vitro and in vivo antioxidant properties of chlorogenic acid and caffeic acid. International journal of pharmaceutics. 2011;403(1-2):136-8.