اختلالات خواب به 3 دسته تقسیم می شود؛ دسته اول مشکلاتی است که فرد موقع ورود به خواب دارد، دسته دوم مشکلاتی که فرد حین خواب دارد و دسته سوم مشکلاتی است که مربوط به لحظه بیدار شدن فرد بعد از خواب است. برخی افراد به راحتی نمی توانند بخوابند و دیر به خواب می روند و برخی نیز به طور مکرر در حین شب از خواب بیدار می شوند.
در مقابل برخی افراد به راحتی به خواب می روند، اما صبح زودتر از موعد از خواب بیدار می شوند و نمی توانند بخوابند که هریک مشکلاتی را برای فرد ایجاد می کند که به نوعی می توان آن را در زمره اختلالات خواب مطرح کرد. با این حال، در ادامه این مطلب، توضیحاتی درباره دسته اول این مشکلات ارائه می کنیم و توصیه هایی روان شناسی برای رفع این مشکلات و خواب مناسب و آرام برایتان خواهیم داشت.
درمان اختلالات خواب
شاید استرس های شدیدی را تحمل می کنید
داشتن استرس های زیاد و نامعقول در روز، می تواند موجب بروز اختلالات خواب شود. نکته قابل توجه این است که برای حل مشکل این افراد، کشف منابع استرس به تنهایی مطرح نیست بلکه واکنش و نوع مقابله فرد با استرس نقش تعیین کننده ای در کیفیت خواب او خواهد داشت. برخی افراد نمی توانند استرس را به خوبی مدیریت کنند و طبیعتا یا دیر به خواب خواهند رفت یا خواب خوبی نخواهند داشت. درباره دلیل تاثیرگذاری استرس بر نحوه به خواب رفتن و کیفیت خواب 2 بحث مطرح است. اول این که منبع استرس را تهدیدآمیزتر از واقعیت ارزیابی می کنند و بحث دوم این است که فرد تصور می کند توان کافی برای مقابله با استرس ندارد، در نتیجه این نوع ارزیابی باعث می شود خواب خوبی نداشته باشد.
شاید پرونده های باز در ذهن تان دارید
کسب مهارت های مقابله با استرس و حل پرونده های باز در ذهن افراد نقش موثری در ساماندهی خواب آنها خواهد داشت. تا زمانی که فرد نتواند مسائلی که ذهن وی را درگیر کرده است حل کند همچنان ذهن به هنگام خواب این مسائل را پردازش می کند که انرژی وی را می گیرد و نمی گذارد انسان به خواب برود.
شاید افسرده هستید
اگر شب ها مدت زیادی را در رختخواب هستید تا خواب تان ببرد یا حتی زود می خوابید، اما احساس داشتن خوابی دلنشین را ندارید، باید بدانید ممکن است فردی مشکلی در شروع و حین خواب و لحظه بیداری نداشته باشد اما به دلیل کابوس هایی که می بیند، کیفیت خواب خوبی نداشته باشد و سرحال از خواب بیدار نشود و از انرژی کمی برخوردار باشد. چنین مشکلاتی بیشتر در افراد مبتلا به افسردگی دیده می شود.
توصیه هایی برای پیشگیری از اختلالات خواب
اگر عامل به خواب نرفتن شما یا پایین بودن کیفیت آن، در نکات مطرح شده بوده است، از شما می خواهم که حتما به دنبال رفع آنها باشید.
داده های منفی نگیرید:
گاهی مشکلات خواب افراد با تغییرات ساده ای قابل رفع است؛ به عنوان مثال با داشتن افکار منفی، مشاهده اخبار قبل از خواب، دیدن فیلم های نامناسب مانند فیلم های ترسناک و مطالعه کتاب هایی که باعث بروز هیجان های منفی می شود احتمال بیشتری دارد فرد دچار اختلال خواب شود بنابراین لازم است فرد در طول روز به ویژه قبل از خواب، از مواجهه با داده هایی که بار منفی ایجاد می کند، خودداری کند.
همیشه در ساعتی معین به رختخواب بروید:
آنچه را که باید مد نظر داشت، به خصوص درباره افرادی که خواب سبکی دارند، داشتن یک برنامه زمانی ثابت برای خواب همه شب هاست یعنی، هر شب باید در ساعتی معین بخوابند و صبح ها هم در ساعتی معین بیدار شوند. به این ترتیب شما چرخه منظم خوابتان را بازخواهید یافت. البته واضح است که گاهی هم استثنایی پیش آید و برنامه تان اندکی جابه جا شود. اگر یک شب خیلی دیرتر به رختخواب رفتید، نگران نباشید، ساعت بیولوژیک بدن تان خودش را با این وضعیت تطبیق خواهد داد! ولی اگر این اتفاق چندین بار رخ دهد، دیگر سیستم بدنتان نمی تواند برنامه منظم سابقش را بیابد.
تا خوابتان نگرفته، به رختخواب نروید:
گاهی علت مشکلات خواب، شرطی سازی هایی است که به هنگام خواب رخ می دهد یعنی به هنگام گذاشتن سر روی بالشت، افکار منفی به سراغ فرد می آید؛ بنابراین بهتر است تا زمانی که فرد احساس خواب آلودگی نمی کند به اتاق خواب نرود.
در رختخواب به مشکلات فکر نکنید:
اگر می خواهید با آرامش بخوابید، قبل از رفتن به رختخواب باید تمامی افکار آزاردهنده، نگرانی ها و استرس ها را از خود دور کنید. همچنین تا جایی که ممکن است، شب ها از انجام فعالیت های فکری مانند تنظیم گزارش یا آماده کردن سخنرانی اجتناب کنید. در غیر این صورت، با استرس به رختخواب می روید و خواب نامطلوبی خواهید داشت. در ضمن عادت کنید که با مشکلات شبانه یا موضوعاتی که عصبانی تان می کنند، کنار بیایید. این تنها راه حل برای پشت سر گذاشتن شب های سخت است. همچنین در مواردی که با همسرتان بحث تان می شود، بهتر است زمانی را برای به توافق رسیدن اختصاص دهید و بعد بخوابید. این کار خیلی بهتر از آن است که بدون دست یابی به توافق به رختخواب بروید.
با یوگا خواب آرام را تجربه کنید:
یکی از راهکارهای موثری که برای مقابله با اختلالات خواب مطرح است ورزش و آرام سازی است. ورزش در این حوزه چه از لحاظ فیزیولوژیکی و چه به لحاظ روانشناختی موثر واقع می شود. از میان ورزش ها می توان به یوگا اشاره کرد.
قبل از خواب به دنبال آرامش باشید:
حدود نیم ساعت قبل از به رختخواب رفتن را به انجام کاری آرام که به شما حس آسودگی می دهد، اختصاص دهید؛ یک حمام گرم، یک کتاب خوب، موزیکی ملایم یا نوشیدن یک جوشانده، خیلی مهم نیست که از چه روشی استفاده می کنید، مهم این است که آرام شوید و بتوانید به راحتی بخوابید. دعا خواندن هم قبل از رفتن به رختخواب می تواند به آرام شدن شماکمک بسیاری کند. در ضمن با این کارها، مغز شما یاد می گیرد که این رفتارها نشانۀ نزدیک شدن زمان خواب است.
و در نهایت، با خواب نجنگید:
پلک هایتان سنگین شده است؟ مدام خمیازه می کشید؟ شک نکنید که این ها نشانه های خواب و علائمی برای اعلام زمان به رختخواب رفتن است. پس اگر این نشانه ها را مشاهده می کنید و به خاطر تماشای فیلمی که دارید می بینید با خود برای رفتن به رختخواب مبارزه می کنید، احتمال دارد که زمان خوابتان بگذرد و دیگر نتوانید بخوابید. در این مورد بهتر است بفهمید که به اندازه کافی خسته هستید یا نه. اگر خسته نبودید، یک سرگرمی 20-15 دقیقه ای برای خود بیابید و منتظر بمانید تا دوباره خسته شوید و بعد به رختخواب بروید. به طور اکید توصیه می شود که در رختخواب از انجام کارهایی از جمله تلویزیون تماشا کردن، غذا خوردن، چرت زدن های طولانی، کار کردن و … اجتناب کنید.
سلامت دات لایف شب های آرام و خواب های خوش را برای شما آرزو می کند.
سلام
قرص زولپیدم برای بیخوابی خوبه؟
منظورم اینه که ضرر نداره من هر شب میخورم؟
با سلام و احترام
زولپیدم برای کسانی که در شروع خواب مشکل دارند و دیر به خواب میرن داروی مناسبیه اما بهتره اول شیوه ی زندگی تغییر داده بشه و در صورت عدم پاسخدهی از دارو درمانی استفاده بشه
چون دارو ها عوارض جانبی ناخواسته هم دارن. مثلا زولپیدم سبب خواب فوری میشه اما در بعضی بیماران راه رفتن در خواب رو همراه داره که با خطرات زیادی همراه است.