وقتی که نور خورشید به سطح پوست تابیده می شود مقداری از آن منعکس می شود ، مقداری توسط سطح پوست جذب می شود و مقداری نیز به لایه های عمقی تر نفوذ می کند. رنگ پوستی که به چشم ما می آید بسته به همین انعکاس نور است. از این رو هر چه نور منعکس شده بیشتر باشد ، پوست را سفیدتر می بینیم و هرچه میزان نور منعکس شده کمتر باشد ، پوست تیره تر به نظر می رسد. هرچه پوست سفیدتر باشد عمق و میزان نفوذ اشعه به داخل پوست بیشتر خواهد بود ، به همین دلیل پوست روشن حساسیت بیشتری به نور آفتاب داشته و زودتر می سوزد و بالعکس. اما روش دفاع این پوست در مقابل نور خورشید چیست؟
در مقاله چهار لایه دفاعی پوست در برابر نور خورشید را بشناسیم قصد داریم در مورد مطالب گفته شده صحبت کنیم، پیش از این در مقاله اثرات دیررس آفتاب برروی پوست و مقاله اثرات زودرس آفتاب بر پوست در مورد اثرات نور خورشید برروی پوست توضیحات کاملی داده ایم.
دفاع پوست در برابر نور خورشید
علاوه بر موها، پوست دارای چهار سد دفاعی در برابر پرتوهای آسیب رسان آفتاب است این سدها به ترتیب از خارج به داخل عبارتند از: لایه شاخی ، ملانین ، مواد شیمیایی خاص و سیستم ایمنی .
نخستین سد دفاعی ، لایه شاخی پوست است که در سطح خارجی آن قرار دارد و مثل زره از پوست محافظت می کند ، هر چه این لایه ضخیم تر باشد به نور کمتری اجازه وارد شدن می دهد. به همین علت نور آفتاب نمی تواند در جایی مثل کف دست که لایه شاخی ضخیم تری دارد ، به پوست آسیب برساند و سرطان پوست را هیچ گاه در کف دست مشاهده نمی کنیم ، بر عکس پوست صورت که لایه شاخی ظریفی دارد خیلی زود توسط آفتاب آسیب می بیند.
پوست بر اثر تماس مکرر با آفتاب ضخیم می شود که در واقع نوعی دفاع توسط پوست است تا بتواند نفوذ آفتاب را کمتر کند.
دومین وسیله دفاعی پوست ، رنگدانه یا ملانین است و شاید بتوان گفت مهم ترین مکانیزم دفاعی پوست در برابر آفتاب ساخت رنگدانه ملانین است چون بیش از 90% پرتو UV که از لایه ی شاخی عبور می کند را جذب می کند. این رنگدانه به ویژه اشعه فرابنفش را جذب و مقداری از آن را هم متفرق می کند و نمی گذارد وارد لایه های عمقی شود به همین دلیل سرطان پوست در سیاه پوستان بسیار کمتر از سفید پوستان است.
ضمنا ملانین از تشکیل رادیکال های آزاد ناشی از تابش نور خورشید جلوگیری می کند .
سومین وسیله دفاعی پوست ، مواد شیمیایی خاصی است که درپوست وجود دارند و اثرات نور آفتاب را خنثی می کنند ، از جمله آنها بتاکاروتن که درهویج وجود دارد.
چهارمین وسیله دفاعی پوست ، دستگاه ترمیمی پوست است که آسیب های ایجاد شده توسط نور آفتاب را ترمیم و بازسازی می کند ، که اهمیت زیادی درجلوگیری از سرطان پوست دارد.