فقر آهن در کودکان رایج ترین دلیل نگرانی درباره وضعیت سلامت آنها است، زیرا بطور تقریبی 6 تا 15 درصد کودکان به فقر آهن مبتلا می شوند و در صورت عدم درمان دچار کم خونی فقر آهن می شوند. پیش گیری از این شرایط در سنین ابتدایی ایجاد آن ضروری است، زیرا فقر آهن می تواند باعث کاهش عملکرد ذهنی، فیزیکی و رفتاری کودک شود. عامل های متعدد می توانند باعث ایجاد این مشکل شوند که برای مثال می توان از رشد سریع یا جذب نامناسب آهن توسط بدن در این رابطه نام برد. به هر حال، داشتن رژیم غذایی ضعیف نیز می تواند در این سنین باعث ایجاد فقر آهن شود و در این حالت لازم است از مکمل های آهن برای کودک استفاده شود. متاسفانه، یکی از عوارض جانبی رایج مصرف این مکمل ها، لک شدن دندان های کودک است.
قطره های مکمل آهن می توانند باعث لک شدن دندان های کودک و تغییر رنگ آن ها شوند. در این حالت ممکن است شما با تغییر رنگ سریع دندان ها مواجه شوید یا اینکه تغییر رنگ در طول چند ماه پس از شروع مصرف این قطره ها ایجاد شود. در این حالت با توجه به نحوه خوردن قطره توسط کودک، ممکن است لک شدن فقط بر روی چند دندان مشاهده شود یا اینکه این شرایط برای کل دندان های کودک ایجاد گردد. به هر حال لکه های ایجاد شده به خاطر مصرف قطره های آهن معمولاً خفیف هستند، اما مقاومت و سرسختی زیادی در برابر پاک شدن دارند.
دندان های لک شده
قطره آهن معمولاً باعث لک شدن دندان ها می شود، اما این شرایط در هنگام استفاده از سایر انواع مکمل های آهن مشاهده نمی شود. برای پیش گیری از لک شدن دندان ها به خاطر قطره آهن، شما باید این قطره ها را با آب یا آب میوه مخلوط کنید. استفاده از نی در این شرایط می تواند به دور نگه داشتن قطره آهن از دندان ها کمک موثر کند. در صورتی که شما برای کودک خود از قطره چکان استفاده می کنید، باید سعی کنید قطره ها را در انتهای دهان کودک بریزید. به هر حال لکه های ایجاد شده بر روی دندان ها به خاطر مصرف آهن موقتی هستند و معمولاً امکان پاک کردن آنها از طریق مسواک زدن با جوش شیرین یا محلول پر اکسید هیدروژن وجود دارد. توجه داشته باشید که محلول پر اکسید هیدروژن را فرو ندهید، چون دوز زیاد این محلول می توان برای انسان مرگ آور باشد.
راه ها و روش های درمان سیاهی دندان کودکان
کودک خود را تشویق کنید حداقل دو بار در روز دندان های خود را مسواک بزند و ترجیحاً این کار را پس از خوردن صبحانه و قبل از خوابیدن انجام دهد. شما می توانید با انجام فعالیت های خاص لک های ایجاد شده بر روی دندان ها را به خاطر مصرف قطره های مکمل آهن حداقل نموده و پاک کنید. در صورتی که با انجام این فعالیت ها هنوز دندان کودک دچار لک است، دندان های کودک را به جای خمیر دندان با جوش شیرین هفته ای یک بار شستشو دهید. مشابه زمانی که از خمیر دندان استفاده می کنید، باید از کودک خود بخواهید جوش شیرین را از دهان خود خارج کرده و فرو ندهد.
روش های جایگزین
در صورتی که قطره های مکمل آهن باعث لک شدن دندان های کودک شما شد، از پزشک بخواهید روش های جایگزین به جای قطره های آهن به شما معرفی کند. برای مثال در این رابطه می توان از انواع جویدنی مکمل های آهن استفاده کرد. علاوه بر این همواره به اینگونه افراد توصیه می شود از رژیم های غذایی غنی از آهن برای کودکان خود استفاده کنند. در این حالت با استفاده از رژیم های غذایی مناسب شامل گوشت قرمز،ماهی و لوبیا، می توان از فقر آهن کودک در مراحل اولیه شکل گیری آن پیش گیری کرد و ذخیره مورد نیاز کودک را در صورت ایجاد فقر آهن به سرعت ترمیم نمود. برای دستیابی به بهترین نتایج در این زمینه، سعی کنید غذاهای غنی شده با آهن را به همراه مواد غذایی حاوی ویتامین سی (C) همچون آب پرتقال، گوجه فرنگی، توت فرنگی، کلم بروکلی و سیب زمینی مصرف کنید.
پیشگیری سیاهی دندان کودکان
شما می توانید از لک شدن دندان ها با رقیق کردن قطره های آهن با آب یا آب میوه پیش گیری کنید. بهتر است آب مرکبات یا نوشیدنی های دارای ویتامین سی باشد تا جذب آهن را نیز بالا ببرد. پس از مصرف آهن به کودک خود شیر ندهید، چون مصرف شیر می تواند در فرآیند جذب آهن اختلال ایجاد کند و بهتر است بین وعده های شیردهی به شیرخوار قطره آهن داده شود. شما می توانید برای خوراندن آهن به کودک خود از ظرف های مخصوص دادن مایعات به کودک و یا یک فنجان و نی استفاده کنید. انجام این کار می تواند سطح تماس آهن را با دندان های جلوی دهان حداقل کند. در این حالت لازم است وضعیت کودک خود را تحت نظارت داشته باشید تا به این ترتیب مطمئن شوید کودک تمام مایع را مصرف می کند. در صورتی که کودک از تمام کردن مایع ظرف خودداری می کند، لازم است خود شما به کودک قطره آهن بدهید و از کودک خود بخواهید سریع آن را فرو برد. پس از خوردن قطره آهن، کودک خود را تشویق کنید چند جرعه آب میوه یا آب را بدون آهن بنوشد تا دندان های وی در صورت تماس با قطره آهن پاک شود.
ملاحظات سیاهی دندان کودکان
لکه های ایجاد شده بر روی دندان معمولاً با گذشت زمان محو می شوند. علاوه بر این، همانطور که می دانیم دندان های شیری کودک دائمی نیستند. در ادامه این دندان ها از بین رفته و دندان های دائمی در حدود سن 6 سالگی جایگزین این دندان های می شوند. برای بر طرف کردن لک های ایجاد شده به خاطر مصرف قطره های آهن هیچگاه از سفید کننده ها، دهان شویه ها یا سایر محصولات موجود در داروخانه ها برای کودک خود استفاده نکنید، مگر اینکه در این رابطه با پزشک کودک خود مشورت کرده و درباره بی خطر بودن آن از پزشک راهنمایی گرفته و مطمئن باشید. به هر حال توجه داشته باشید این محصولات برای مصرف افراد بزرگسال در نظر گرفته شده اند و به همین خاطر تاثیر آنها بر روی کودکان بررسی نشده است.
سلام، خیلی مطلب کاملی بود، برای من و همسرم یه مسئله مهم رو حل کردین، سپاس