CPR به معنی احیای قلبی- ریوی، روشی نجات بخش و اورژانسی برای کسانی است که بر اثر حوادثی مانند غرق شدن، شوک الکتریکی و حمله ی قلبی تنفس و ضربان آن ها متوقف شده است.
CPR شامل دو اقدام زیر می باشد :
- تنفس مصنوعی که اکسیژن را برای شش های فرد فراهم می کند.
- ماساژ قفسه ی سینه که باعث جریان یافتن خون در فرد می شود.
متوقف شدن جریان خون در عرض چند دقیقه می تواند در شخص باعث مرگ یا آسیب های دائمی مغزی شود؛ به همین دلیل، انجام CPR برای فرد آسیب دیده تا زمانی که او به حالت طبیعی بازگردد و یااورژانس به محل حادثه برسد، بسیار حائز اهمیت است.
ملاحظات
CPR می تواند شخصی را از مرگ نجات دهد ولی باید توسط شخصی که دوره های آموزشی آن را به طور کامل گذرانده است، انجام گیرد. توجه کنید که روش شرح داده شده در این مقاله نمی تواند جایگزین مناسبی برای آموزش های عملی CPR باشد. در جدید ترین روش ها، ماساژ قفسه ی سینه همراه با باز کردن راه تنفسی و دادن تنفس مصنوعی برای شخص صورت می گیرد که منجر به بازگشت طولانی مدت شخص به حالت طبیعی می شود.
زمان در مواجهه با شخصی که هوشیار نیست و نفس نیز نمی کشد، بسیار حائز اهمیت است. توقف تنفس تنها به مدت ۴ دقیقه، فرد را از نظر بروز آسیب های مغزی دائمی تهدید می کند و هم چنین تنها ۴ تا ۶ دقیقه بعد از آن احتمال مرگ شخص آسیب دیده وجود دارد.
اگر فردی CPR را قبل از رسیدن اورژانس برای شخص آسیب دیده انجام دهد، شانس زنده ماندن شخص بیش تر می شود ولی متاسفانه هنوز تعداد زیادی از کارکنان اورژانس با بیمارانی روبه رو می شوند که با وجود توقف ضربان قلب و تنفس آن ها ولی هیچ CPR برای آن ها قبل از رسیدن اورژانس به محل حادثه صورت نگرفته است.
ماشین هایی به نام دفیبریلاتور خودکار بیرون بیمارستان ( AEDs ) را می توان در بسیاری از اماکن عمومی یافت و هم چنین برای استفاده در منزل نیز در دسترس هستند. این ماشین آلات دارای پد هایی هستند که در طول انجام فوریت های پزشکی، بر روی سینه ی شخص قرار می گیرند. این دستگاه با استفاده از کامپیوتر به طور خودکار ریتم قلب را بررسی می کند و در صورت لزوم به بیمار شوک ناگهانی می دهد تا ریتم قلب بیمار به حالت طبیعی خود بازگردد. با دقت توجه کنید، هنگامی که از AED استفاده می کنید، دستورالعمل ها را به طور دقیق دنبال کنید.
علل
در بزگسالان دلایل اصلی که باعث توقف ضربان قلب و تنفس در آن ها می شود، شامل موارد زیر است :
- مصرف بیش از حد مواد مخدر
- خونریزی بیش از حد
- بیماری قلبی (حمله قلبی یا ریتم غیر طبیعی قلب، وجود مایع در ریه ها و یا فشرده شدن قلب )
- عفونت در جریان خون ( سپسیس )
- آسیب ها و حوادث
- غرق شدگی
- سکته ی مغزی
علائم
اگر فرد علائم زیر را داشته باشد، نیازمند انجام CPR است :
- توقف تنفس یا وجود مشکل درنفس کشیدن
- نبض نداشتن شخص
- هوشیار نبودن شخص
کمک های اولیه
۱. بررسی میزان هوشیاری شخص : فرد آسیب دیده را به آرامی تکان دهید و یا ضربه ای آهسته به آن وارد کنید؛ اگر شخص حرکت کرد و یا صدایی از او شنیدید با صدای بلند از او بپرسید: حات خوب است؟
۲. مشاهده نکردن هیچ عکس العملی از شخص : از کسی تقاضا کنید تا با ۱۱۵ تماس بگیرد ؛ اگر تنها هستید، با ۱۱۵ تماس بگیرید حتی اگر مجبور شوید، شخص را تنها بگذارید و درصورت در دسترس بودن AEDs، آن را به نزدیک قربانی بیاورید.
۳. شخص را بادقت به پشت بخوابانید : توجه کنید، اگر احتمال وجود آسیب نخاعی در فرد آسیب دیده وجود دارد، به منظور جلوگیری از چرخش سر یا گردن باید دو نفر او را جابجا کنند.
۴. ماساژ قفسه ی سینه را آغاز کنید:
- محل تحتانی دست ( پاشنه ی دست ) خود را بر روی سینه ی فرد آسیب دیده – دقیقا بین دو نوک پستان ها قرار دهید.
- محل پاشنه ی دست دیگر خود را بر روی دست اول قرار دهید.
- موقعیت بدنتان را دقیقا در راستای دستانتان تنظیم کنید.
- ۳۰ مرتبه ماساژ قفسه ی سینه را انجام دهید و در هر مرتبه اجازه دهید که قفسه ی سینه به طور کامل به بالا بیاید، این ماساژ باید سریع و شدید و بدون هیچ مکثی صورت گیرد و قفسه ی سینه را تا حدود ۵ سانتی متر به داخل فشار دهید. ۳۰ مرتبه ماساژ را به سرعت بشمارید. ۳۰و۱،۲،۳،۴،۵،۶،۷،۸،۹،۱۰،۱۱،۱۲،۱۳،۱۴،۱۵،۱۶،۱۷،۱۸،۱۹،۲۰،۲۱،۲۲،۲۳،۲۴،۲۵،۲۶،۲۷،۲۸،۲۹، تمام.
۵. باز کردن راه هوایی فرد : با دو انگشت چانه ی شخص را بالا ببرید و در همان لحظه با دست دیگر خود پیشانی را به سمت عقب بکشید تا سر فرد حالتی شیب دار به خود بگیرد.
۶. نگاه کردن، شنیدن و احساس کردن تنفس فرد آسیب دیده : گوش خود را نزدیک دهان و بینی فرد قرار دهید، حرکات قفسه ی سینه ی او را مشاهده کنید و گونه ی خود را نزدیک بینی شخص قرار دهید تا تنفس او را احساس کنید.
۷. متوقف شدن تنفس شخص :
- دهان فرد را کاملا با دهان خود بپوشانید.
- بینی فرد را با دو انگشت خود بسته نگه دارید.
- چانه ی فرد را به سمت بالا بیاورید و سر را درحالت شیب دار قرار دهید.
- ۲ بار تنفس مصنوعی به شخص دهید. هر تنفس باید حدودا یک ثانیه طول بکشد و باعث بالا رفتن قفسه ی سینه شود.
۸. انجام۳۰ مرتبه ماساژ قفسه ی سینه همراه با ۲ مرتبه دادن تنفس مصنوعی و دوباره تکرار همین کار را تا زمانی که شخص به حال طبیعی خود بازگردد یا اورژانس خود را به محل وقوع حادثه برساند، ادامه دهید؛ اگر AED مخصوص بزرگسالان در دسترس شما است، در اسرع وقت از آن استفاده کنید. اگر شخص شروع به نفس کشیدن کرد، تنفس فرد را چندین مرتبه تا زمانی که اورژانس برسد، بررسی کنید.
به نکات زیر توجه کنید :
- اگر شخص تنفس طبیعی و سرفه یا حرکت دیگری را داشت از ماساژ قفسه ی سینه ی او خوداری کنید. ماساژ قفسه ی سینه در این شرایط ممکن است باعث متوقف شدن ضربان قلب شود.
- اگر شما متخصص مراقبت های بهداشتی هستید، هر نبض شخص را بررسی کنید؛ زیرا تنها یک متخصص مراقبت های بهداشتی بررسی هر نبض را آموزش می بیند.
تماس گیری با اورژانس
- اگر شما تنها نیستید : در حال انجام CPR با کمک یک نفر دیگر هستید، از شخص دیگر بخواهید که با ۱۱۵ تماس بگیرد.
- اگر شما تنها هستید : به محض این که متوجه شدید میزان هوشیاری شخص پایین است، ابتدا با ۱۱۵ تماس بگیرید و سپس اقدام به انجام CPR کنید.
پیشگیری
برای خودداری از جراحات و مشکلات قلبی که ممکن است به ایست قلبی منجر شوند، به موارد زیر توجه کنید :
- عواملی که منجر به بیماری های قلبی یا تشدید آن ها می شود مانند کشیدن سیگار، کلسترول بالا، فشار خون بالا، چاقی و استرس را در خود کاهش دهید و یا به طور کامل آن ها را درمان یا ترک کنید.
- به مقدار کافی ورزش کنید.
- به طور منظم به پزشک مراجعه کنید.
- همیشه کمربند ایمنی خود را ببندید و در امنیت و با دقت رانندگی کنید.
- از مصرف مواد مخدر خودداری کنید.
مقاله ای که خواندید در مورد نحوه ی انجام CPR در بزرگسالان بود، برای آشنایی با نحوه ی انجام CPR در کودکان زیر 8 سال به این مقاله مراجعه کنید.