پرتو افشانی (Radiation) به معنای تاباندن اشعه ی حاوی انرژی می باشد. این اشعه میتواند از انرژی هسته ای باشد یا از نوعی دیگر مانند اشعه ایکس. سلامت دات لایف طی مقاله ای مختصر اطلاعاتی را در رابطه با مخاطرات رادیوتراپی ، پزشکی هسته ای و پرتو افشانی در اختیار علاقه مندان گذاشته است.
انرژی هسته ای می تواند به تشخیص پزشکی و حتی درمان بیماری ها کمک کند. بنابراین اگر مجبور شدید تا برای تشخیص بیماری خود از پرتو افشانی (Radiation) استفاده کنید مضطرب و آشفته نشوید. سعی کنید تا در مورد خطر ها و مزایای پرتو افشانی اطلاعاتی کسب کنید و بدانید چه سؤالاتی باید بپرسید. اگر به پرتو افشانی نیاز دارید باید مطمئن باشید که این عمل در نهایت ایمنی ممکن انجام می شود. پرتو افشانی به عبارت ساده تر انتقال انرژی هسته ای در فضای اطراف بدن شماست. انرژی مذکور ممکن است در اشکال نامرئی و به صورت موج باشد. در اطراف ما همواره تابش امواج و تشعشع پرتوی وجود دارد. تابش این پرتو ها در طول دوران زندگی ما همواره در اطراف ما وجود داشته است. از این رو بدن ما برای پذیرفتن مقادیر اندک از این تابش ها در طول روز طراحی شده است. مقادیر بالای این تابش ها می توانند به بافت های بدن آسیب برسانند و مشکلات جدی را به وجود بیاورند.
فواید پرتو افشانی در پزشکی
چرا از پرتو افشانی در پزشکی استفاده می شود؟ پرتو افشانی به رادیولوژیست ها و فیزیولوژیست ها این امکان را میدهد تا بتوانند قسمت های داخلی بدن را که با چشم یا دیگر آزمایش های پزشکی قابل مشاهده نیستند ، بررسی و مشاهده کنند. در تکنیک هایی مانند رادیولوژی ( X-Ray ) و سی تی اسکن ( CT-Scan ) مقادیر کنترل شده ای از اشعه های مختلف را به بدن می تابانند و تصاویری که توسط پرتو های تغییر یافته از طرف دیگر بدن خارج می شود ، دریافت می کنند. تکنیک عکس برداری دیگری به نام پزشکی هسته ای وجود دارد که در آن از هسته های مواد پرتو زا استفاده می شود که در نهایت بررسی های لازم در خارج از بدن انجام می شود. تزریق یا خوردن این مواد که دارای هسته های پرتو زا هستند موجب می شود تا منطقۀ خاصی از بدن هدف قرار داده شود تا مشکلات و بیماری در آن منطقه با انرژی هسته ای تشخیص داده شود. هم چنین این ترکیبات برای نشان دادن عملکرد صحیح بافت ها و اندام ها به کار می روند. به کمک این ابزارهای پیشرفتۀ تصویربرداری جامعۀ پزشکی می توانند علل ایجاد بیماری ها را زودتر تشخیص دهند و به دنبال این تشخیص بیماری را هرچه زودتر درمان کنند. استفاده از تکنیک های مختلف پرتو افشانی در میان مردم گسترش یافته اما باید بدانید استفاده از این ابزارها و تجهیزات خطرهایی را نیز به دنبال دارد. در معرض قرار گرفتن زیاد و مکرر بدن انسان در برابر این پرتو ها می تواند ریسک ابتلا به انواع سرطان ها را افزایش دهد. سال ها طول می کشد تا سرطان ها گسترده شده و علائم خود را نشان دهند. بنابراین تشخیص این مسأله که چه چیزی عامل اصلی ابتلا به سرطان خواهد بود ، دشوار است. به همین دلیل محققان نمی توانند میزان مجاز تابش پرتو های درمانی را به بدن ارزیابی کنند. کودکان در حال رشد آسیب پذیری بیشتری در برابر تابش پرتو ها نسبت به بزرگسالان دارند. کودکان نسبت به بزرگ ترها سال های زیادی را برای زندگی کردن پیش رو دارند. بنابراین هر آسیبی که با پرتو افشانی به بدن آن ها وارد می شود ، فرصت زیادی دارد تا عوارض خود را آشکار سازد. گزارش نگران کننده ای در سال های اخیر در مورد ارتباط سی تی اسکن با سرطان های خون و مغز در کودکان ، منتشر شده است. با این حال پرتو افشانی برای درمان انواع سرطان ها مورد استفاده قرار گرفته است. استفاده از دوزهایی با انرژی بالا می تواند سلول های سرطانی را از بین برده و تومور ها را منهدم کند. اما در تصویر برداری برای تشخیص پزشکی از دوزهای پایین و با انرژی کم استفاده می شود. میزان پرتو هایی که به بدن تابیده می شود بستگی زیادی به وزن بدن دارد. دانشمندان برای پی بردن به این قضیه در پزشکی هسته ای از دوزهای مختلفی از پرتو ها استفاده کرده اند تا میزان تأثیرگذاری آن ها را بر بدن ارزیابی کنند.
دانشمندان دریافته اند که تنها نیمی از اشعۀ لازم برای پرتو افشانی به بدن یک کودک فربه و کوتاه قد ، برای کودکان لاغر اندام و بلند قد لازم است. اما در هر دو حالت عکس هایی با کیفیت یکسان بدست خواهد آمد.
وقتی پزشک به شما توصیه می کند تا تستی را که در آن از رادیوتراپی هسته ای استفاده می شود انجام دهید ، در مورد فواید و خطرات آن تست سؤال کنید. اگر انجام دادن این تست از نظر پزشک شما خیلی ضروری است آن را انجام دهید.