چقدر سنتان با ظاهرتان مطابقت دارد؟ آیا سنتان از آنچه ظاهرتان نشان میدهد بیشتر است؟ در این شرایط احتمالا وقتی سن و سالتان را میگویید و افراد میگویند چقدر خوب ماندهاید خوشحال میشوید! گاهی برعکس است؛ یعنی ظاهرتان پیرتر از سنتان است. در این شرایط خیلی از افراد سن و سالشان را پنهان میکنند یا خود را مسنتر معرفی میکنند چون میترسند اطرافیان فکر کنند آنها در زندگی زیاد سختی کشیدهاند. برخی افراد بهویژه خانمها همیشه سعی میکنند خود را جوانتر از آنچه هستند معرفی کنند و با کمک روشهای جوانسازی، نشانههای گذر عمر بر چهره را از بین ببرند.
دکتر مجتبی امیری، متخصص پوست و عضو هیات علمی بیمارستان بقیها… در مورد این موضوع که چرا برخی افراد جوانتر و برخی مسنتر از سن واقعیشان بهنظر میرسند، گفتوگو کردهایم و از علل پیری زودرس پوست و روشهای پیشگیری از آن جویا شدهایم.
چگونه جوان به نظر برسیم؟
چرا برخی افراد جوان تر و برخی مسن تر از سن واقعی شان بهنظر میرسند؟
عوامل مختلفی در این میان دخیل است. بسیاری از افراد گمان میکنند ژنتیک حرف اول را میزند اما در واقع مهمترین دلیل، عوامل اکتسابی است. عوامل مخرب محیطی مثل اشعه فرابنفش خورشید (UV) میتواند بر رشد و تکثیر سلولها تاثیر منفی بگذارد و روند پیری را تسریع کند. اشعه فرابنفش باعث شل شدن رشتههای الاستین میشود و خاصیت کشسانی پوست را به تدریج از بین میبرد و در نتیجه پوست شل و افتاده میشود. اشعه UV بر ساختارهای سلولی هم اثر منفی میگذارد و باعث بروز تغییر در سلولهای سطحی پوست و ظاهر شدن لکها میشود.
تغذیه در این مساله چه نقشی دارد؟
عوامل تغذیهای هم در این میان بیتاثیر نیست. سلولها مدام درحال تولید مواد زائد داخل خود هستند که به نام رادیکالهای آزاد شناخته شده است. آنتیاکسیدانها که در برخی موادغذایی از جمله میوه و سبزیهای تازه موجودند میتوانند جلوی آثار مخرب رادیکالهای آزاد را بگیرند.ویتامینهای گروه A ،B و C اثر آنتیاکسیدانی دارند و به پیشگیری از پیری زودرس پوست که ناشی از تجمع رادیکالهای آزاد در بدن است کمک میکنند. در سفید شدن موها، برعکس پیری پوست، نقش اصلی را ژنتیک بازی میکند اما در عین حال کمبود برخی از ویتامینها میتواند باعث سفیدی زودرس موها شود.
به عبارتی برای پیشگیری از پیری پوست باید جلوی عوامل اکتسابی مخرب را گرفت.
دقیقا. استفاده از ضدآفتاب و پوشش مناسب در برابر آفتاب، استفاده از کرمهای مرطوبکننده و شویندههای مناسب، پرهیز از تهاجمات خارجی و داشتن تغذیه مناسب و دوری از استرس در کند کردن روند پیری پوست بسیار موثر است.
از چه سنی به بعد پیر شدن پوست و بروز چین و چروکها طبیعی است؟
نمیتوان سن و سال خاصی برای این مساله عنوان کرد. این روند وابسته به ژنتیک و نژاد است. امید زندگی درایران به 74 سالگی رسیده و در کشورهای شرق آسیا بالای 85 سال است و با افزایش کیفیت سیستمهای بهداشتی بالاتر هم میرود. طبعا هرقدر سن بالاتر میرود چین و چروکها هم بیشتر میشوند.
در مورد روشهای جوانسازی هم برایمان بگویید لطفا.
روشهای بسیاری وجود دارد. برخی روشها مثل استفاده از کرمها و لایهبردارها یا حتی لیزر تاثیرگذارند و به کاهش لکهای پوستی و چین و چروکهای سطحی کمک میکنند. برخی روشها جوانسازی عمقی انجام میدهند، مثل کشیدن رشتههای الاستین پوست. تکنیکها در زمینه جوانسازی بسیار زیاد و متنوع هستند اما بیشترین نقش را در درجه اول داروهای موضعی و انواع کرمها و بعد از آن لیزر، دستگاههای رادیوفرکوئنسی و پرکنندهها دارند.
چطور میتوانیم خود را جوانتر از آنچه هستیم نشان دهیم؟
از نظر پوستی، مهمترین کار استفاده از ضدآفتاب و کرمهای مرطوب کننده و دوری از اشعه UV یا آفتاب است که باعث پیری زودرس پوست میشود، اما غیر از این مسائل، داشتن رژیم غذایی مناسب و غنی از ریزمغذیها و ویتامینها و موادمعدنی، مصرف نکردن الکل و دخانیات، خواب و استراحت کافی و ورزش میتواند در جوان ماندن و پیشگیری از پیری زودرس موثر باشد. حتی گاهی تغییر شیوه لباس پوشیدن یا تغییر فرم عینک، تغییر رنگ مو و نازک نکردن ابروها و رسیدگی به دندانها میتواند در جوان یا پیرتر به نظر رسیدن افراد نقش داشته باشد و باید به این مسائل نیز توجه کرد.
نحوه خوابیدن هم در بروز چین و چروک پوست تاثیرگذار است؟
چندی پیش خبری منتشر شد در این رابطه که افرادی که عادت دارند مرتب به پهلو یا شکم بخوابند به مرور دچار چین و چروک در نواحی اطراف چشم و گونهها میشوند. در این مقاله توصیه شده بود جنسی که برای رو بالشی استفاده میکنید از ساتن یا کتان باشد تا پوست حرکت راحتتری روی آن داشته باشد و از چین و چروک پیشگیری کند. به دنبال انتشار این خبر یک جراح پلاستیک آمریکایی تحقیقی روی 100 زن انجام داد و نحوه خوابیدن و احتمال بروز چینوچروک پوستی را در آنها زیر نظر گرفت اما ارتباط معناداری بین نحوه خوابیدن و چروکهای پوستی پیدا نکرد. میزان چین و چروکها عمدتا در تمام افراد در ناحیه چپ صورت بیشتر است و دلیل آن مواجهه بیشتر پوست با نور آفتاب بهویژه حین رانندگی است.