بیماری زونا یا همان جوش های دردناک و تاول زا ، بازگشت آبله در بدن یا همان عود آبله است. ویروس آبله در بدن افرادی که در سنین کودکی به آبله مبتلا شده اند به طور نهفته باقی می ماند و ممکن است پس از گذشت سال ها و ورود به سنین بالاتر به صورت بیماری زونا از نو در بدن عود کند و علایم دردناک خود را روی پوست آشکار سازد. سلامت دات لایف در جریان این مقاله با معرفی بیماری زونا ، علائم و میزان مسری بودن آن را بررسی کرده است.
جوش های بیماری زونا چه شکلی دارند؟
جوش های زونا معمولا به شکل برجستگی های خوشه ای و تاول دار دیده می شوند که کم کم با مایع پر و در یک ناحیه از بدن بویژه در یک پهلو ، متراکم می گردند. یکی دیگر از نواحی ظهور این جوشها ، ناحیه پیشانی و اطراف یکی از چشم ها است. اما زونا در هر قسمتی از بدن ممکن است ظهور کند.
علائم و نشانه های زونا پیش از ظهور جوش ها
اولین نشانه ها ، معمولا یک تا پنج روز قبل از ظهور جوش ها دیده می شوند. این نشانه ها در محل ظهور جوش ها ، عبارتند از:
خارش ، سوزن سوزن شدن پوست ، سوزش ، درد و تب در مردها
البته علائم دیگری نیز در بعضی از بیماران بروز می کنند که عبارتند از:
تب ، احساس سرما ، سردرد ، آشفتگی در معده و سیستم گوارش
زونا یا بیماری دیگر ؟
برخی از تاول ها مانند تبخال و غیره می توانند ناشی از سرما باشند. تاول با خارش ممکن است ناشی از انجام برخی کارها مانند باغبانی ، و غیره هم باشد؛ ولی در هر حال اگر موضوع سرماخوردگی در بین نباشد ، بهتر است برای تشخیص علت جوش های تاولی به پزشک مراجعه کنید.
علل بروز زونا
ویروس واریسلا زوستر را ، عامل آبله و زونا می دانند. اولین بار که کسی به این ویروس مبتلا می شود ، در سطح وسیعی از بدن ، باعث بروز جوش و تاولهای چرکی می گردد که همان بیماری آبله نامیده می شود. پس از بهبودی ویروس به طور کامل از بین نمی رود بلکه در کمین می نشیند تا در موقعیت مناسب دوباره حمله خود را شروع کند. این ویروس به هرپس زوستر هم معروف است ، اما از جنس همان ویروس هرپس که باعث آلودگی دستگاه تناسلی می گردد ، نیست.
راه های تشخیص زونا
یک پزشک معمولا با کمی معاینه و بررسی سوابق بیمار و نشانه ها ، می تواند به راحتی بیماری را تشخیص دهد. اگر شما بعضی علائم را دارید حتما به پزشک مراجعه کنید. زونا اگر خفیف باشد ، نادیده گرفته می شود ولی می تواند بسرعت حادتر شود ، بنابراین بهتر است که درمان را زودتر شروع کنید.
بهبودی بیماری زونا چند روز طول می کشد؟
جوش و تاولهای زونا در مدت 7 تا 10 روز بهبود می یابد ولی دو تا چهار هفته طول می کشد تا کاملا محل آنها ناپدید شود. در بسیاری از افراد مبتلا به زونا اثری از این تاول ها نمی ماند اما در بعضی جای آنها همچنان بصورت گودی باقی می ماند.
چه کسانی در معرض ابتلا به زونا هستند؟
هر کسی که به آبله مبتلا شده باشد ، مجددا در خطر ابتلا به زونا قرار دارد؛ اما احتمال این خطر با افزایش سن بیشتر می شود. این احتمال درافراد بالای 60 سال ، ده برابر بیشتر از دیگران است. عوامل موثر دیگر عبارتند از:
بعضی از داروها که برای درمان سرطان مصرف می شوند ، داروهای استروئیدی ، استرس و فشار روانی طولانی مدت ، تضعیف سیستم ایمنی بدن در اثر ایدز یا سرطان و کلا به هر دلیلی که سیستم ایمنی بدن دچار ضعف گردد.
آیا زونا مسری است؟
بله. اما نه از راهی که شما فکر می کنید! زونا باعث بروز بیماری زونا در افراد دیگر نمی شود ولی ممکن است که باعث ابتلای یک کودک به آبله شود. همچنین اشخاصی که واکسینه شده اند و یا اصلا مبتلا به آبله نبوده اند ، در اثر تماس مستقیم با تاول های بازشده یک بیمار ، در خطر ابتلا به زونا قرار خواهند گرفت. بنابراین فرد بیمار همواره باید تاولها را بپوشاند و تا بهبودی کامل از تماس با افراد دیگر بویژه نوزادان و زنان بارداری که قبلا واکسن نزده اند و یا دچار آبله نشده اند ، پرهیز کند.
آیا زونا به دردهای مزمن ( طولانی مدت ) منجر می شود؟
در برخی از بیماران کهنسال ،درد حتی ماه ها و سال ها پس از بهبودی تاول ها باقی می ماند. این درد که ناشی از صدمه دیدن عصب های منتهی به پوست است ، به نورالژیای پس از بهبودی معروف است. برخی هم به خارش مزمن در ناحیه مبتلا به زونا ، دچار می شوند. در وضعیت های حاد و شدید ، خارش و درد ممکن است به اختلال در خواب ، کاهش وزن یا افسردگی هم منجر شوند.
مشکلات دیگر
در صورت بروز علائم زونا در اطراف چشم خطراتی مانند عفونت چشم ها ، کاهش یا از دست دادن بینایی نیز بروز کند. اگر تاول های زونا ، گوش های بیمار را نیز آلوده کنند ، ممکن است شنوایی یا حفظ تعادل اشخاص بیمار با مشکل مواجه شود. در موارد نادر ، این ویروس به ساقه نخاعی یا مغز فرد بیمار نیز حمله می کند . با شروع هرچه سریع تر درمان می توان از بروز این مشکلات حاد پیشگیری کرد.
درمان بیماری زونا
درمان بیماری زونا : داروهای ضد ویروسی
هیچ داروی خاصی برای درمان زونا وجود ندارد ، با این حال به کمک داروهای ضد ویروسی می توان به کنترل آن کمک کرد. معمولا پزشکان با مشاهده اولین علائم این بیماری ، داروهای ضد ویروس را تجویز می کنند.
درمان بیماری زونا : ضد جوش
به کمک برخی داروهای ضد خارش و ضد درد می توان از گسترش زونا جلوگیری کرد. اگر درد شدید باشد و یا جوش ها حوالی گوش و چشم ظاهر شوند ، حتما به پزشک مراجعه کنید.
درمان های خانگی بیماری زونا
برای سرعت دادن به روند بهبودی ، بر روی جوش ها می توانید دستمال های تمیز و نرم ، ولی خنک بگذارید. پرداختن به فعالیت های روزانه می تواند فکر شما را آرام تر سازد.
واکسن زونا
سازمان کنترل و پیشگیری از بیماری ها در آمریکا ، به افراد بالای 60 سال توصیه می کند که واکسن پیشگیری کننده زونا را تزریق کنند. تزریق واکسن احتمال بروز عوارض زونا را تا 67 درصد کاهش می دهد.