کم خوابی خطر چاقی در نوجوانان را افزایش می دهد، بخوانید!

چاقی نوجوانان یکی از مشکلات شایع تهدید کننده سلامتی در این سنین می باشد که با توجه به مطالعات، شیوع آن در میان نوجوانان کشورهای مختلف به سرعت در حال افزایش است. همانطور که می دانیم رژیم غذایی و ورزش نقش مهمی در کنترل وزن دارند؛ امروزه مشخص گردیده که علاوه بر این دو عامل، خواب نیز نقش موثری بر وزن دارد.

در مطالعه ای که اخیرا در Sleep Journal به چاپ رسیده، مشخص گردید، نوجوانانی که در طول شب کمتر از 8 ساعت می خوابند، نسبت به نوجوانانی که 8 ساعت یا بیشتر می خوابند، اشتهای بیشتری برای دریافت غذاهای چرب و میان وعده دارند. در این مطالعه که 240 نوجوان 16 تا 19 ساله شرکت داشتند، بررسی الگوی خواب آنها نشان داد، میانگین ساعات خواب شرکت کنندگان هفت و نیم ساعت بود و تنها 34 درصد از شرکت کنندگان 8 ساعت یا بیشتر می خوابیدند. این در حالی است که داشتن حداقل 8 – 9 ساعت خواب شبانه برای داشتن احساس نشاط و هوشیاری در طول روز توصیه می گردد.

طبق این مطالعه، نوجوانانی که خواب شبانه کمتر از 8 ساعت داشتند، 2/2 درصد بیشتر کالری از مواد غذایی حاوی چربی دریافت می کردند و به میزان 3 درصد کمتر کالری از کربوهیدرات دریافت می نمودند. بررسی نتایج براساس جنسیت حاکی از آن بود که دختران با خواب کمتر بیشتر از پسران تمایل به خوردن غذاهای ناسالم دارند؛ شاید یکی از دلایل آن، این است که شرایط روحی متفاوت در غذا خوردن دختران نسبت به پسران تاثیرگذارتر است، به عبارت دیگر دختران نوجوان با کم خوابی، تمایل بیشتری به خوردن از روی احساس دارند.

باید توجه داشت افزایش مصرف چربی به میزان 2/2 درصد در روز، در طولانی مدت سبب افزایش خطر ابتلا به چاقی و بیماری های قلبی در نوجوانان می گردد. در واقع ساعات خواب با تاثیر بر الگوی خوردن، سبب تغییراتی در تعادل انرژی می گردد. این مطالعه همچنین ارتباط بین ساعات خواب و میان وعده ها را نیز نشان می دهد، براساس یافته های این مطالعه به ازای هر یک ساعت افزایش در میزان خواب، احتمال دریافت کالری از میان وعده ها به میزان 21 درصد کاهش می یابد.

دانشمندان معتقدند که در واقع میزان ساعات خواب همچنین سبب تغییر سرعت متابولیک می گردد، همچنین تولید هورمون های اشتها یعنی گرلین و لپتین را تحت تاثیر قرار می دهد؛ از طرفی محدودیت در خواب و کم خوابی، تمایل به خوردن را افزایش می دهد، و اثرات جانبی مانند کاهش فعالیت بدنی را به دنبال دارد.  بنابراین میزان خواب می تواند بر وزن اثرگذار باشد. درمان های کم خوابی را در این مقاله بخوانید.

نکته عملی: این مطالعه نشان دهنده این امر است که در برنامه های کاهش وزن، تمرکز بر رژیم غذایی و ورزش به تنهایی کافی نیست و داشتن میزان خواب مناسب، باید به عنوان جزئی اساسی برای موفقیت در کاهش وزن در نظر گرفته شود.

در مقالات قبل به بی خوابی و کم خوابی اشاره کرده بودیم و به امید خدا در مقالات بعد بصورت دقیق تر به بی خوابی در نوزادان و کودکان و کم خوابی در دوران بارداری خواهیم پرداخت.