بیانیه مشترک چهار انجمن آسم و آلرژی ایران، انجمن گوارش و کبد کودکان، انجمن ترویج تغذیه با شیرمادر و انجمن پزشکان کودکان ایران

بیانیه مشترک چهار انجمن پزشکی ایران

با توجه به افزایش کاذب نگرانی خانواده های ایرانی نسبت به رگه های خونی موجود در مدفوع شیرخوار، برچسب آلرژی به شیر مادر به اشتباه به این شیرخواران زده می شود و مصرف شیرهای خاص ] شیرهای با میزان پایین پروتئین هیدرولیز شده ( Partially Hydrolysed protein ) ، شیرهای با میزان بالای پروتئین هیدرولیز شده ( Extensively Hydrolysed Protein ) ، و شیرهای با آمینواسید محدود [ به میزان بی رویه در میان مردم کشور ایران، جایگزین شیر مادر شده است و لذا تغذیه با شیر مادر کاهش یافته است. در همین راستا، چهار انجمن علمی مهم کشور، بیانیه ای صادر کرده اند. چهار انجمن علمی آسم و آلرژی ایران، انجمن گوارش و کبد کودکان، انجمن ترویج تغذیه با شیرمادر و انجمن پزشکان کودکان ایران ، این بیانیه را تنظیم کرده اند.

به گزارش انجمن ترویج تغذیه با شیر مادر متن کامل بیانیه بدین شرح است:

1. تشخیص درست آلرژی غذایی بسیار مهم است لذا هر ضایعه پوستی ، بی قراری یا استفراغ شیرخوار را نباید به حساب آلرژی غذایی گذاشت.

2. استفراغ و برگشت شیر در سنین زیر سه ماه بسیار شایع و غالبا” طبیعی است و اگر وزن گرفتن شیرخوار مناسب باشد نیازی به مداخلات تشخیصی ( سونوگرافی ) و درمانی ندارد ولی اگر استفراغ ها مکرر و موجب بی قراری ، علائم تنفسی و اختلال در وزن گیری شیرخوار شود ، پزشک فوق تخصص گوارش کودکان در مورد بررسی و راهنمایی های لازم ، تصمیم گیری خواهد نمود.

3. تشخیص پروکتوکولیت آلرژیک بر اساس شرح حال و یافته های بالینی است و نیازی به انجام تست های تشخیصی آزمایشگاهی مانند Rast test و تست های پوستی ندارد .

4. اگر خون در مدفوع شیرخوار، اندک و حتی اگر مکرر هم باشد ولی سایر جنبه های شرح حال و بالینی نرمال است آن را نادیده بگیرید و صبر کنید.

5.   در صورت افزایش رگه خون در مدفوع شیرخوار ، ابتدا فقط مصرف شیرگاو را حداقل به مدت دو هفته از رژیم غذایی مادر حذف کنید .

• اگر پس از این مدت بهبودی حاصل نشد سایر فرآورده های شیرگاو را نیز حداقل به مدت دو هفته قطع کنید . مادر را به شیردادن تشویق و بر تأمین نیازهای غذایی مادر اعم از انرژی ، کلسیم و غیره که به دلیل قطع لبنیات گاوی از آن ها محروم می شود تأکید نمایید ولی توصیه کنید اگر به شیر شتر ، بز یا گوسفند دسترسی دارد از آن ها استفاده نماید .
• اگر پس از چهار هفته فوق در وضع شیرخوار بهبودی حاصل شد ، رعایت رژیم غذایی مادر باید تا 9 ماهگی شیرخوار ادامه پیدا کند.

• پس از 9 ماهگی شیرخوار ، اگر شیرخوار مشکلی نداشت مادر می تواند به تدریج ، اول از فرآورده های لبنی گاو مثلا” ماست حدود یک قاشق غذاخوری استفاده کند ، اگر نشانه ای در شیرخوار مشاهده نشد ، به تدریج مقدار آن را افزایش دهد تا پس از یک هفته به یک لیوان ماست برسد و سپس مصرف شیرگاو را از مقدار 15 میلی لیتر شروع کند و ظرف یک هفته به یک لیوان برساند. بدیهی است که غذای کمکی شیرخوار از پایان شش ماهگی با رعایت حذف شیرگاو و فرآورده های آن شروع خواهد شد.

• اگر پس از چهار هفته فوق در وضع شیرخوار بهبودی حاصل نشد به متخصصین مربوطه ( فوق تخصص های گوارشی کودکان یا آلرژی ایمونولوژیست ) ارجاع دهید.

6.  در صورت بروز سایر علائم اتوپی ( شامل کهیر یا اگزما یا خس خس سینه ) نیز محدودیت غذایی مادر ابتدا فقط حذف مصرف شیرگاو به مدت 7 روز است .

• اگر بعد از 7 روز در وضع شیرخوار بهبودی حاصل شد برای اثبات تشخیص ، مجددا” مصرف شیر را برای مادر شروع کنید ، در صورت بروز علائم ، تشخیص آلرژی قطعی است و حذف لبنیات را حداقل به مدت شش ماه در رژیم غذایی مادر و شیرخوار توصیه نمائید .

• اگر بعد از 7 روز ، در وضع شیرخوار بهبودی حاصل نشد سایر فرآورده های لبنی را نیز به مدت یک هفته از رژیم مادر حذف کنید .

• اگر بعد از دو هفته فوق بهبودی در وضع شیرخوار حاصل نشد برای ارزیابی سایر علل آلرژی ، شیرخوار را به همکاران فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی ارجاع دهید.

7.   بدیهی است در صورت سابقه آنافیلاکسی ، علائم پوستی همزمان با حداقل یک علامت سیستمیک دیگر مانند خس خس سینه ، سرفه ، آبریزش بینی ، استفراغ و…. شیرخوار باید فورا” به سطوح بالاتر ( فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی ) ارجاع داده شود .

توصیه مهم

یادآوری می شود که بهترین روش پیشگیری از بروز آلرژی در شیرخواران ، تغذیه انحصاری شیرخوار با شیرمادر است ولی در شیرخوارانی که از شیرمادر محروم و با فرمولا تغذیه می شوند و سابقه اتوپی ثابت شده به شیرگاو در والدین یا یکی از والدین و یک فرزند دیگر وجود دارد برای پیشگیری از بروز آلرژی شیرهای با میزان پایین پروتئین هیدرولیز شده (Partially Hydrolysed protein) ، و برای درمان آلرژی، شیرهای با میزان بالای پروتئین هیدرولیز شده (Extensively Hydrolysed Protein) را توصیه نمائید. استفاده از شیرهای آمینواسید محدود به موارد مقاوم به درمان های فوق و یا سوء تغذیه ناشی از آلرژی است.