بارداری دوران خاطره انگیزی است که اغلب خانم ها احساس خوبی نسبت به آن دارند و در صورتی که با برنامه ریزی قبلی باردار شده باشند، حتما قبل از باردار شدن اطلاعات کافی در مورد تغییراتی که باید منتظرش باشند و انچه که در این دوران طبیعی یا غیرطبیعی تلقی می شود کسب میکنند. یکی از مواردی که معمولا خانم ها درباره آن کنجکاوند، تغییرات پوستی و در واقع تاثیر بارداری بر پوست و قابل برگشت یا غیرقابل برگشت بودن آنها پس از اتمام بارداری است.
باید توجه داشته باشید که تمام تغییرات پوستی در دوران بارداری اهمیت یکسانی ندارند. برخی از ضایعات شایع هستند و تقریبا در تمام خانم های باردار مشاهده می شوند و برخی دیگر اختصاصی هستند و شیوع کمتری دارند. بارداری میتواند بعضی بیماری های پوستی که فرد قبلا به آن مبتلا بوده را تشدید کند یا تخفیف دهد. تغییراتی که در بارداری در پوست، ناخن و موها بروز می کند، به علت شرایط خاص روانی این دوران، می تواند سبب بروز نگرانی هایی در مورد زیبایی ظاهری، امکان عود در بارداری های بعدی، آثار بالقوه روی جنین یا مجموعه ای از انها شود.
شما در سلامت دات لایف با شایعترین تاثیرات بارداری بر پوست آشنا خواهد شد.
تغییرات پوستی در دوران بارداری
تاثیر بارداری بر تیرگی پوست
افزایش رنگدانه پوست به دلیل تغییرات هورمونی و افزایش تولید ملانین از سلول های ملانین ساز، منجر به تیره شدن پوست می شود که در ۹۰ درصد خانم های باردار، به خصوصی آنهایی که موی تیره و پوست سفید دارند، در فاصله هفته های اول تا نیمه بارداری دیده میشود. قسمت هایی از بدن که به طور طبیعی تیره هستند، مخصوصا نوک سینه ها و هاله اطراف آنها، نواحی تناسلی و خط میانی دیواره شکم، تیرگی بیشتری پیدا می کنند. همچنین گاهی تغییرات مشابهی زیر بغل و کشاله رانها ایجاد می شود. در طول بارداری خال های تیره بزرگتر یا تیره تر می شوند و خال هایی که قبلا مورد توجه قرار نگرفته بودند، مشخصی خواهند شد.
ماسک بارداری (ملاسما)
ماسک بارداری نیز به صورت تیرگی پوست در ۷۰ درصد خانم های باردار در نیمه دوم بارداری ظاهر می شود و لب بالا، گونه ها، پیشانی، روی پل بینی و چانه را گرفتار می کند و در تماس با افتاب تشدید می شود. بنابراین چهره تان را هنگام خروج از منزل با کلاه و عینک بپوشانید و در صورت امکان از دستکش های نخی کمک بگیرید. به تمام صورت و گردن کرم ضدآفتاب SPF ۱۵ یا ضریب حفاظتی کمتر از ۳۰ بزنید. بهتر است در زمانهایی که شدت نور خورشید بیشتر است (از ساعت ۱۱ صبح تا ۲ بعدازظهر) در صورت امکان در خانه بمانید. این تغییر رنگ ها و ماسک بارداری بعد از زایمان ممکن است از بین برود یا به درجاتی پایدار باقی بماند.
تاثیر بارداری بر روی مو
بیشتر خانم های باردار به پرمویی دچار می شوند که معمولا در صورت، مشخص تر از سایر نواحی است. البته احتمال گرفتاری بازو، ساق و پشت پا نیز وجود دارد. علت این پرمویی افزایش در نسبت موهای در حال رشد بدن تحت تاثیر عوامل هورمونی است و در عرض ۶ ماه پس از زایمان غالبا از بین میرود. موهای سر نیز در این زمان پرپشت تر از حالت طبیعی می شوند و از ریزش طبیعی مو به طور قابل ملاحظه ای کاسته میشود. به همین دلیل اغلب خانم های باردار از موهای خود اظهار رضایت می کنند اما با برگشت وضعیت هورمون ها به حالت طبیعی پس از زایمان، حدود 3 تا 5 ماه ریزش موی نسبتا شدیدی رخ میدهد.
داشتن زایمان سخت وطولانی و خونریزی شدید در تشدید این حالت موثر است، اما برخلاف عقیده عموم، شیردادن به نوزاد تاثیری در روند آن ندارد و معمولا رشد طبیعی موها در عرض ۶ ماه تا ۱ سال به حالت پیش از بارداری برمیگردد.
تاثیر بارداری بر روی ناخن ها
خانم های باردار از شکنندگی، ایجاد شیارهای عرضی و خطوط طولی تیره در ناخن ها شکایت می کنند. حتی امکان دارد صفحه ناخن از بستر آن جدا شود. این تغییرات نیز به وضعیت هورمونی بدن نسبت داده می شود، ولی ارتباط این تغییرات با بارداری نامشخصی است، بنابراین برای بررسی باید مورد معاینه قرار بگیرند.
تاثیر بارداری بر روی غدد چربی
میزان ترشح غدد چربی پوست در بارداری افزایش مییابد و پس از زایمان به حالت طبیعی برمیگردد. این چربی ممکن است به ایجاد آکنه منجر شود. بهترین روش برای پرهیز از آکنه یا درمان آن پاکیزگی پوست با یک پاک کننده ملایم ۳-۲ بار در روز است. پوست صورت را زیاد با اب و مواد شوینده نشویید زیرا پوستتان خشک می شود که این خشکی، تغییرات پوستی را بیشتر می کند. همچنین در ۳ ماهه دوم و سوم غدد چربی هاله نوک پستان بزرگ می شود و برجستگی های کوچک قهوهای رنگی ظاهر می شوند.
عروق پوستی (خال های عنکبوتی)
«انژیوم عنکبوتی» یا«خال عنکبوتی» به شکل یک برجستگی قرمز رنگ به اندازه سرسنجاق که دارای یک قسمت مرکزی است و از اطراف آن عروق خونی متسع به شکلی شعاعی خارج می شود، ممکن است در افراد طبیعی، به خصوص در زنان سفید پوست و در نواحی چهره، گردن، بخش های بالایی قفسه سینه و بازو دیده شود، اما شیوع آن در بارداری افزایش مییابد، به گونه ای که در ۷۰ درصد خانمهای باردار بین ماه های دوم تا پنجم بروز می کند و طی ۳ ماه پس از زایمان از بین میرود.
از آنجا که این تغییر منحصر به بارداری نیست و ممکن است در بیماری های خاصی نیز دیده شود، درمیان گذاشتن آن با پزشک معالج ضروری است. برخی کارشناسان می گویند در صورت ابتلا به این خال در دوران بارداری، دریافت ویتامین C را بیشتر کنید و از گذاشتن پاها روی هم به دلیل فشار به رگ ها بپرهیزید.
واریس و هموارویید از تاثیرات دوران بارداری
وریدهای واریسی در پاها و همورویید (بواسیر) از عوارض شایع بارداری است. اغلب خانم های باردار دچار تورمی در صورت، پلک ها، دست ها و پاها می شوند که صبح ها بیشتر است و به تدریج طی روز از بین میرود. مشکلات قلبی، کلیوی و عوارض ناشی از بارداری میتوانند نمای مشابهی ایجاد کنند، بنابراین مشورت با پزشک در این موارد الزامی است.
تاثیر بارداری بر روی لثه ها
۸۰ درصد خانمهای باردار دچار قرمزی و تورم در لثه ها می شوند که اگر بهداشت دهان خوب نباشد، میتواند به دردناک و زخمی شدن آنها منجر شود. ضایعات عروقی کوچکی نیز ممکن است در لثه ایجاد شوند که به دنبال تماس (مواد غذایی، مسواک و…) دچار خونریزی می شوند. این تغییرات بعد از زایمان از بین میروند اما توجه به بهداشت دهان ضروری است.
خطوط کشش از تغییرات پوستی در دوران بارداری
این خطوط در ۹۰ درصد خانم های باردار در ماه های ششم و هفتم بارداری ابتدا در دیواره شکم و بعدا روی سینه ها و سایر نواحی بدن نمایان می شوند. علت پیدایش این خطوط را به مجموعه ای از تغییرات هورمونی، کششی بیش از اندازه پوست و پارگی برخی الیاف بافت نگهدارنده آن نسبت می دهند. طول این خطوط چند سانتیمتر و پهنای آنها از ۱ تا ۱۰ میلیمتر متغیر است و به رنگ صورتی تا ارغوانی، گاهی همراه با خارش مختصر ظاهر می شوند.
خارش شکم در بارداری
خارش پوست در بسیاری از خانم های باردار دیده میشود. عاملی آن تغییر در کبد و مجاری صفراوی است که سبب رسوب املاح صفراوی به زیر پوست و خارش شدید می شود. خارش در سراسر بدن و به ویژه در شکم و پستان هاست. اگر این خارش با تهوع، خستگی و استفراغ و بی اشتهایی همراه شود باید بیدرنگ به پزشک مراجعه کنید. در موارد بروز خارش در بارداری، بهتر است از خوردن خوراکی هایی که تند هستند و ادویه دارند، پرهیز کنید و در معرض گرمای زیاد نیز قرار نگیرید و از کرم های مرطوب کننده و لوسیون های ضد خارش کمک بگیرید.