تقویت بینایی به کمک خوراکی ها حقیقت دارد؟

تقویت بینایی به کمک سبزیجات سبز و اندکی چربی امری ثابت شده است. شاید تاکنون نیز شنیده باشید که با خوردن هویج بینایی تان تقویت می شود. ویتامین A ویتامینی است که در واکنش های رخ دهنده در چشم شرکت دارد. ماده ای که در هویج موجب نارنجی شدن رنگ هویج می شود بتاکاروتن نام دارد که پیش ساز و یا یاری دهنده در ساخت ویتامین A محسوب می شود. به جز هویج باید بدانید که گیاهان ترکیبات ویژه ای دارند که به بینایی و تقویت دید شما کمک می کنند. سلامت دات لایف در این نت نوشته تقویت بینایی توسط مواد خوراکی را طی یک نت نوشته مستند بررسی کرده است. با ما همراه باشید.

تقویت بینایی به کمک خوراکی ها

برای آزمایش کامل بینایی‌ ام به ملاقات پرفسور جان باربور ، از دانشگاه لندن رفتم. او بخصوص شبکیه یعنی بخش حساس چشم در مقابل نور را کاملا معاینه کرد. به من گفت که چندین ساعت در تاریکی یک اتاق به یک صفحه کامپیوتر خیره شوم و با نوری که به چشم من می انداخت تشخیص رنگ ، دید چشمانم در شب و نیز قدرت تشخیص اشیاء کم‌ نور و کوچک را اندازه گرفت.

علاوه بر این پرفسور باربور ، میزان محافظت حساس‌ ترین بخش چشم یعنی لکه زرد ( ماکولا ) را در برابر صدمه ناشی از نور آبی پرانرژی و نیز پرتو فرابنفش ، اندازه‌گیری کرد. این محافظت در حقیقت یک ضد آفتاب طبیعی است که سلول‌ های حساس به نور را می پوشاند و از رنگدانه های زرد ماکولا ساخته شده است.
نتیجه آزمایش هم جالب بود و هم نومیدکننده. قوه تشخیص رنگ‌های زرد و آبی چشمان من بی‌نهایت ضعیف بود که به عقیده پرفسور باربور احتمالا نتیجه دیابت خفیفی بود که چندین سال قبل گرفتار آن شدم. قوه دید چشمم در شب و تشخیص جزئیات نیز در مقایسه با اشخاص جوان تر ، ضعیف‌ تر ولی متناسب با سنم بود.

تهیه کنندگان برنامه ” من دکتر هستم ، به من اعتماد کن” قرص‌ های مکملی را که تصور می شد به بهبود وضعیت چشمم کمک کند برای مصرف ۹۰ روزه در اختیار من گذاشتند. این قرص ها حاوی ترکیبات غلیظ شده برخی گیاه‌ های رنگی بود. آنها را از گیاه همیشه بهار گرفته بودند اما دو ماده اصلی آن یعنی لوتئین و زیزانتین در بسیاری از چیزهایی که ما هر روز می‌خوریم یافت می‌شوند.

در آمریکا نوشیدنی غلیظی تولید شده به این امید که به همان اندازه مکمل‌ ها ، لوتئین و زیزانتین داشته باشد. این نوشیدنی سنگین مخلوطی از میوه‌ هایی مانند کیوی و سبزیجاتی مثل کِیل (kale) و نیز چربی‌ هایی مانند شیر و روغن جوانه گندم بود که به جذب مواد اصلی کمک می‌کنند.

دوازده هفته بعد ، من به دیدن پرفسور باربور رفتم تا ببینم قرص‌ های مکملی که مصرف کرده‌ام تغییری در بینایی من ایجاد کرده است یا نه. نتیجه به دست آمده حتی پرفسور باربور را هم متعجب کرد. از چند نظر بهبود قابل توجهی در دید من پیدا شده بود – تشخیص رنگ‌ های آبی و زرد به حالت عادی برگشته بود و دید من در شب و تاریکی به مراتب بهتر شده بود. توان محافظت رنگدانه‌ های ماکولا نیز بیشتر شده بود.

ولی این نتایج پرفسور جان نولان را که برای دیدنش به واترفورد ، در جنوب شرق ایرلند رفته بودم چندان متعجب نکرد. تیم تحقیقاتی او چند سال است که روی رنگدانه‌ های ماکولا تحقیق می‌کند و اخیرا یک کارآزمایی یک ساله را باشرکت بیش از ۱۰۰ نفر به پایان برده است. نتیجه آن کارآزمایی مشابه نتیجه آزمایش من بود.
گروه تحقیقاتی پرفسور نولان ، دریافته بودند که اضافه کردن لوتئین ، زیزانتین و مزوزیزانتین به رژیم غذایی، محافظت از ماکولای حساس و نیز قوه بینایی به میزان قابل توجهی بهتر می‌کند.

همچنین شواهدی وجود دارد مبنی بر این که چنین مکمل‌ هایی ممکن است روند استحاله ماکولا به علت افزایش سن (AMD) -عامل اصلی نابینایی در بریتانیا- را کند کند هر چند که در این باره هنوز بحث و اختلاف‌ نظر هست.

آیا ما باید برای محافظت و تقویت بینایی از مکمل‌ ها کمک بگیریم یا نه؟

شکی نیست که تحقیقات نشان می‌دهند مکمل‌ ها موثرند. مکمل‌ ها حتی برای کسانی مثل من – که تغذیه نسبتا سالم دارم و سبزی و میوه زیاد می‌خورم- و میزان برخی مواد در خونشان پایین نیست هم مفید بوده است. با این وجود شماری از پژوهشگران معتقدند که تغذیه درست به تنهایی کافی است.
برای روشن شدن بهترین منبع خوراکی برای سه رنگدانه اصلی ماکولا به تحقیقات بیشتری نیاز است.

لوتئین ، ماده زرد رنگی است که فقط در گیاهان یافت می‌شود. گیاهان برای فتوستنز و جذب انرژی از نور خورشید، نیاز به جذب نور آبی دارند و به همین دلیل لوتئین تولید می‌کنند. حیوانات با خوردن گیاهان لوتئین به دست می آورند. کیل سبز و اسفناج و زرده تخم مرغ منابع مهم لوتئین هستند.
از لوتئین به عنوان مکمل برای پرورش مرغ‌ های ماشینی استفاده می شود تا زرده تخم‌ مرغ آنها پررنگ‌ تر شود. این ترکیب موجب تقویت بینایی می ود.

زیزانتین هم رنگ‌ دانه زردی است، تقریبا مشابه لوتئین ، و گیاهان برای جذب نور آن را تولید می‌کنند. زیزانتین همان ماده‌ای است که باعث رنگ زرد ذرت ، زعفران و فلفل دلمه‌ ای می‌شود.

مزوزیزانتین ، نوعی زیزانتین است که معمولا در گیاهان یافت نمی‌شود اما بدن ما آن را از لوتئین می‌سازد اما درباره چگونگی تبدیل لوتئین به مزوزیزانتین باید تحقیقات بیشتری صورت گیرد.

این ماده در بعضی از ماهی‌ ها – بخصوص در پوست آنها- وجود دارد. در مکمل‌هایی که حاوی عصاره گیاه همیشه بهار هستند هم وجود دارد. به نظر می‌ رسد که فرآوری صنعتی این گیاه باعث تولید مزوزیزانتین می‌شود. از این رو در مکمل‌ های حاوی عصاره همیشه‌ بهار ، مزوزیزانتین یافت می‌شود حتی اگر روی برچسب آن نوشته نشده باشد.

البته در داوطلبانی که برای افزایش لوتئین و زیزانتین ، نوشیدنی‌ های گیاهی مصرف می‌ کردند ، میزان لوتئین افزایش یافت ولی میزان زیزانتین تغییری نکرد. روشن است که باید تحقیقات بیشتری در باره طرز تهیه این نوشیدنی صورت گیرد اما با توجه به نتایج فعلی ، این از موارد نادری است که من ممکن است استفاده از مکمل‌ها را توصیه کنم ، بخصوص برای کسانی که مقدار کافی سبزیجات سبزرنگ نمی خورند و نیز افراد مسن که بدنشان مواد مغذی را خوب جذب نمی کند.