بیشتر مردم اطلاعات پزشکی خود را از طریق ارتباطات رودررو با پزشک خود به دست میآورند. نتایج مطالعهای که بهتازگی دانشگاه استنفورد با سرمایهگذاری شرکت اپل انجام داده، نشان میدهد تلفنهای هوشمند میتوانند به افراد برای بازیابی سلامتشان کمک کنند. این نرمافزار که روی ساعتهای مچی اپل تعبیه شده میتواند آریتمی قلبی بیماران را تشخیص دهد.
آقای پوستون، دانشجوی رشته پزشکی دانشگاه منهتن که به تازگی صاحب یکی از این ساعتها شده، میگوید: «تمام آموزشهای پزشکی میتواند به کمک تکنولوژی متحول شود.» شرکت اپل، گوگل و مایکروسافت و سایر غولهای تکنولوژی راههایی را که میلیاردها انسان با آن ارتباط برقرار میکنند، خرید میکنند، روابط اجتماعی برقرار میکنند یا کار میکنند، متحول کردهاند.
اکنون ما بهعنوان مصرف کننده، مراکز پزشکی و بیمهها روز به روز بیشتر از این برنامههای نرمافزاری استقبال میکنیم و در مقابل این شرکتها خواستار سهم بیشتری از 3 تریلیون دلار هزینههای درمانی هستند که سالیانه در کشور آمریکا صرف میشود. شرکتهای فناوری نوین تلاش زیادی میکنند با توسعه ابزارهای جدید برای مصرفکنندگان، بیماران، پزشکان، بیمهها و محققان عرصه پزشکی برنامههای مراقبتهای بهداشتی را طراحی کنند و در این راه به طور فزایندهای سرمایهگذاریهای کلانی میکنند.
در 11 ماه اول سال 2017 میلادی، 10 شرکت بزرگ در کشور آمریکا دستاندرکار برنامههای بهداشتی به ارزش تقریبی 7/2 میلیارد دلار بودهاند، در حالی که سهم آنها از این بازار در سال 2012 میلادی تنها 277 میلیون دلار بوده است. هر یک از این شرکتها رویکرد خود را دارد و مدعی است میتواند سلامت و بهداشت مردم را بهبود ببخشد یا حداقل مراقبتهای بهداشتی را کارآمدتر کند.
بهعنوان مثال شرکت اپل روی محصولات عرضهشده به مشتریان تمرکز دارد و مایکروسافت روی اینترنت و خدمات تحلیلی و گوگل روی اطلاعات. یک تصویر کلی از این شرکتها نشان میدهد اینها رفتهرفته بیشتر وارد عرصه بهداشت و سلامت میشوند زیرا درهای یک بازار بزرگ را پیش روی آنها باز میکند و آنها نمیتوانند از آن چشمپوشی کنند.
پزشکان و محققان بسیاری بر این باورند که خیلی زود است بتوان قضاوت کرد که این برنامههای نوآورانه مانند نرمافزاری که روی ساعت مچی اپل یا تلفنهای هوشمند تعبیه شده، بتواند به کاهش بیماریها و افزایش طول عمر کمک کند یا برعکس افراد بیشتری را برای انجام آزمایشهای غیرضروری پاراکلینیکال روانه کلینیکها کند.
یکی از متخصصان علم پزشکی میگوید: «این یک هوچیگری بارز است. ما در مراحل ابتدایی یادگیری این نرمافزارها هستیم، اما نمیدانیم این نرمافزارها به چه کسانی کمک میکنند و به حال چه کسانی مفید نیستند. نمیدانیم باعث اضطراب و نگرانی میشوند یا به اشتباه فرد را نسبت به سلامت خود خوشبین میکنند.»
مسلما این شرکتهای فناوری نوین نسبت به موضوع سلامت بیگانه نیستند. شرکتهای IBM,Intel,Microsof مدت مدیدی است خدمات مبتکرانهای در اختیار صنایع مراقبتهای بهداشتی گذاشتهاند، اما در حال حاضر اینها و سایر شرکتهای دیگر بهطور مشهود تمام هم و غم خود را بر این گذاشتهاند که خود فناوریهای جدید را به پزشکان و بیماران عرضه کنند.
سرمایه گذاری شرکتهای بزرگ آنلاین در بازار سلامت
در سال 2017 میلادی شرکت آمازون مبلغی بالغ بر 900 میلیون دلار را روی تست Grai- سرمایهگذاری کرد. در این آزمایش افرادی مورد بررسی قرار میگیرند که به سرطان مبتلا هستند، اما علائم سرطان هنوز در آنها بروز نکرده و به این ترتیب با درمان زودرس میتوان جلوی پیشرفت بیماری را گرفت.
از سوی دیگر، شرکت اپل روی Beddi سرمایهگذاری کرده که یک نوار پارچهای است و روی تشک کشیده میشود تا میزان تنفس، ضربان قلب و حرکات فرد را هنگام خواب ثبت کند. غول دیگر بیوتکنولوژی Alphabe است که بیشک یکی از فعالترین شرکتهای فناوری در آمریکاست. این شرکت واحد تحقیقاتی تحتعنوان Verily life science دارد که روی تولید ابزارهای جدید جمعآوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات کار میکند. در سال 2017 میلادی این واحد یک ابزار جدید را معرفی کرده که به صورت یک ساعت مچی است و ضربان قلب و میزان حرارت و رطوبت پوست را اندازهگیری میکند. در حال حاضر این ساعت در دست بررسی است و با 10هزار داوطلب در بوته آزمایش گذاشته شده است.
از این داوطلبان همچنین خواسته شده که در تختخواب خود سنسورهای خواب قرار دهند و از همه آنها آزمایش خون، ژنتیک و سلامت روانی گرفته شده است. محققان بر این امیدند با تجزیه و تحلیل این دادهها تصویر دقیقتری از پیشرفت بیماریهایی مانند سرطان به دست بیاورند.
شرکت اپل رویکرد متفاوتی دارد. این شرکت با ساخت ساعت و تلفن هوشمند اپل سعی دارد به کاربران خود کمک کند سلامت خود را بهتر مدیریت کنند. یکی از مدیران ارشد این شرکت میگوید: «شرکت سعی دارد علم پزشکی را از جایی که اکنون جریان دارد، یعنی بیمارستانها یا کلینیکها بیرون بیاورد و به دست خود افراد بسپارد.»
در سال 2015 میلادی اپل یک نرمافزار را معرفی کرد که دانشگاه استنفورد با استفاده از آن توانست در یک برنامه تحقیقاتی میزان ضربان قلب، فعالیتهای فیزیکی و ساعات خواب شرکتکنندگان را در مطالعه ثبت کند. به این ترتیب مدرسه پزشکی دانشگاه استنفورد توانست اطلاعات 54هزار شرکتکننده را بهراحتی ثبت کند. این رقم بسیار بالایی برای یک برنامه تحقیقاتی است که توسط یک مرکز انجام میشود.
همچنین دانشگاه استنفورد هدایت مطالعهای را برعهده دارد که در این مطالعه سعی بر این است که بفهمند میتوان با نرمافزاری که روی ساعت اپل گذاشته میشود با دقت میزان آریتمی قلبی کسانی را که دچار فیبلیراسیون بطنی هستند را اندازهگیری کرد. این افراد در معرض خطر سکته مغزی و تشکیل لختههای خونی هستند.
اگر این نرمافزار درست کار کند، علائم هشداردهندهای را به فرد میفرستد و همزمان یک مشاوره ویدئویی را با یک پزشک در اختیار فرد میگذارد. در این مطالعه روشن نمیشود افرادی که از این ساعت استفاده میکنند نسبت به دیگران در معرض خطر کمتری از نظر سکته مغزی و مرگ قرار دارند یا نه.
مایکروسافت هم از این قافله عقب نمانده و به یکی از بزرگترین فراهمآورندگان نرمافزار برای مراکز پزشکی تبدیل شده است. سال گذشته این شرکت یک برنامه مبتکرانه بهداشتی را تحتعنوان Health care NeXمعرفی کرد که در آن پزشکان و بیماران میتوانند از هوش مصنوعی استفاده کنند.
در تلاش دیگر شرکت مایکروسافت با همکاری دانشگاه پیترزبورگ خدمات دیجیتالی ارائه کردهاند که سعی دارد زحمت پزشکان را کم کند و تجربه بیمار را بهبود ببخشد. در یکی از این طرحها مکالمه بین پزشک و بیمار نتبرداری و سپس آنالیز میشود و خلاصه آن به مدارک پزشکی بیمار فرستاده خواهدشد. در طرح دیگری مایکروسافت شرایطی برای بیماران فراهم میکند تا بتوانند تصمیم بگیرند به کدام پزشک متخصص مراجعه کنند. قائم مقام شرکت مایکروسافت میگوید: «تمام تمرکز ما بر این است که افراد در دنیای مراقبتهای بهداشتی چه میکنند و ما چگونه میتوانیم شرایط را برای آنها بهتر کنیم.»
سال گذشته فیسبوک شرایطی فراهم کرد تا شرکتهای داروسازی بتوانند داروهای خود را تبلیغ کنند و ضمن آن فهرست عوارض جانبی دارو را هم در اختیار فرد بگذارند. این همان موردی است که بازار داروی فدرال خواستار آن است.
در همین سال Oculus که متعلق به فیسبوک است، در همکاری با بیمارستان کودکان لسآنجلس یک برنامه شبیهسازی برای پزشکان و دانشجویان پزشکی ارائه داده که آنها را قادر میکند کارهایی را که هنگام اورژانسهای کودکان باید انجام گیرد، تمرین کنند.
آمازون هنوز طرحهای خود را در زمینه بهداشت عمومی ارائه نکرده است، اما تحلیلگران صنایع بر این باورند آمازون پا به عرصه دارو خواهد گذاشت. آنچه که مسلم است هیچ شرکت فناوری نوین منحصر به فردی وجود ندارد. بسیاری از شرکتها به آن حوزه بهعنوان جایی بین نجات جان بیمار و یک فرصت شغلی عالی نگاه میکنند.
منبع: Newyork Times