دلایل قرچ قروچ دندان ها و راه درمان آن

دلایل قرچ قروچ دندان ها و راه درمان دندان قروچه را در سایت سلامت دات لایف بخوانید، از خواب بیدار شده‌اید، احساس خوبی ندارید، فک‏‌ درد عجیبی دارید و کلافه‌اید. بیشترین دلیل کلافگی تان هم این است که نمی‌دانید منشا این درد چیست. تا به حال کسی به شما نگفته که هنگام خواب بسیار ناآرام هستید و به شدت دندان‌های تان را به هم می‌سایید؟ با یک پرس و جوی ساده می‌ توان فهمید که شب تا صبح را بدون آنکه خودتان بدانید با دندان قروچه سپری کرده‌اید. البته این مشکل فقط مخصوص شب‌ها نیست؛ خیلی از افراد ممکن است به غیر از شب‌ها در روز هم به طور ناخودآگاه با این مشکل روبه رو شوند.

برخی افراد شاید تا حدودی با دندان قروچه آشنا شده باشند اما بدون دانستن عوارضش، این مشکل را به حال خود رها کرده‌اند؛ درحالی که قرچ قروچ دندان ها را نباید دست کم گرفت زیرا ممکن است دیگر دندان‌ سالم و زیبا برای شما باقی نماند. برای آشنایی با دندان قروچه و درمان دندان قروچه با دکتر اکبر فاضل، دکترای دندانپزشکی از دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت‌وگو کرده‌ایم.

دندان قروچه یا قرچ قرچ دندان ها
هر وقت نام براکسیسم را شنیدید یعنی پای دندان قروچه در میان است. این واژه از کلمه‌ای یونانی گرفته شده است. به طور کلی ساییدن دندان‌ها ، فشردن دو فک به هم یا قفل شدن فک‌ها به طور مکرر، به خصوص در خواب یا تحت فشارهای روحی روانی را دندان قروچه می‌گویند. بیشترین زمانی که این اتفاق برای فرد رخ می دهد، هنگام شب و به طور ناخودآگاه است. دندان قروچه اغلب در خواب رخ می‌دهد که بیشتر افراد متوجه آن نمی‌شوند اما سردرد دائمی یا آرواره (فک) زخمی نشان دهنده دندان قروچه است.

هر زمان که با این علائم مواجه شدید، بهتر است این احتمال را بدهید که شما هم جزو افرادی هستیدکه دندان قروچه می‌کنند.  بعضی وقت‌ها این دردها به صورت دردهای میگرنی و درد در ناحیه سر، پیشانی و گردنی بروز می‌کند. به همین دلیل کسانی که با این دردها مواجه هستند باید علاوه بر بررسی‌های مغز و اعصاب از لحاظ هماهنگی مفصل‌های گیجگاهی و فکی هم بررسی شوند.

قرچ قروچ دندان ها با رعایت این نکات درمان می شود.

افرادی که مشکل دندان قروچه دارند، نباید از رژیم غذایی خاصی تبعیت کنند اما تنها ممنوعیت آنها جویدن آدامس و نوشیدن نوشابه است. شاید بپرسید آدامس و نوشابه چه تاثیری روی این مشکل می‌گذارند؟!

• نوشابه‌ها حاوی اسید فسفریک و اسید سیتریک هستند؛ این دو اسید، باعث از بین رفتن مینای دندان‌ها می‌شوند، کلسیم را حل می‌کنند، باعث نرم شدن مینای دندان می‌شوند و ساییدگی را شدت می‌بخشند.

•  جویدن به عضلات فک اجازه می‌دهد که به فشار دادن عادت کنند. برای همین باید سعی کنید به خود آموزش دهید حتی در طول روز هم دندان ها را روی هم فشار ندهید. تا دچار قرچ قروچ دندان ها نشوید.

مراقب مفصل ها باشید

مطالعات زیادی درباره دلیل رخ دادن براکسیسم یا دندان قروچه انجام شده است، برای همین این مشکل را به دو نوع  اولیه (زمانی که دلیل مشخص پزشکی برای بروز آن وجود ندارد) و ثانویه (زمانی که دندان قروچه با اختلالاتی همراه باشد) تقسیم می‌کنند. در نوع ثانویه معمولا با درمان اختلال زمینه ای مشکل دندان قروچه هم حل می‌شود. در بزرگسالان می توان به طور کلی دو دلیل اصلی را برای نوع ثانویه دندان قروچه نام برد

دلیل اولنوع ثانویه دندان قروچه ( استرس )

وقتی از براکسیسم یا همان دندان قروچه صحبت می‌شود؛ استرس و فشار روحی باید به عنوان یک عامل اساسی در نظر گرفته شود. ناملایمات و استرس‌های روزانه ممکن است در شب یا حتی در روز خود را به صورت دندان قروچه نشان بدهند. برای همین اگر این مشکل ناشی از استرس باشد باید با روش‌های مختلف استرس را از بین برد. گاهی وقت‌ها این مشکل آنقدر حاد است که نیاز است با مراجعه به پزشک و مصرف دارو آن را درمان کرد اما اگر استرس فقط ناشی از مشکلات روزانه است، می‌توانید با انجام کارهایی مثل ورزش ، گوش دادن به موسیقی ملایم یا دوش آب گرم یا قراردادن یک حوله گرم روی گونه که برای آرام کردن عضلات فک ، موثر هستند میزان استرس را کاهش داد.

دلیل دوم؛ ناهماهنگی دندان ها

منشا دندان قروچه در بزرگسالان فقط مشکلات عصبی نیست؛ بلکه ناهماهنگی دندان‌ها یعنی جفت نشدن درست فک بالا و پایین و جفت نشدن درست دندان‌ها به دلیل کج بودن یا فقدان دندان‌ هم می‌تواند عامل آن باشند. منظور از ناهماهنگی یعنی اینکه سطوح دندان‌ها یکسان نباشند و برجستگی یک دندان روی برجستگی دندان دیگر قرار بگیرد؛ به همین دلیل این مشکل باعث اختلال در جفت شدن دندان‌ها و مفصل گیجگاهی فکی می‌شود. اگر مفصل گیجگاهی فکی به دلیل وجود برخی از اختلالات دچار مشکل شود، موقعیت و جایگاه مفصل تغییر پیدا می‌کند. به همین دلیل مفصل‌ها به طور غیرطبیعی جابه‌جا می‌شوند. با این حال برای درمان نوع ثانویه دندان قروچه باید به دندان پزشک مراجعه کرد.

دندان قروچه کودکان

هنوز دلیل مشخصی برای دندان قروچه، مشخص نشده است اما از روی سن می‌توان دلایل مختلفی برای این مشکل تشخیص داد که در بالا به مشکل بزرگسالان اشاره کردیم. کودکان بیشتر در دو مرحله از زندگی خود دندان قروچه می‌کنند؛ یکی زمان بیرون آمدن دندان‌های شیری ودوم زمان بیرون آمدن دندان‌های دائمی اما دلایل دیگری هم در به وجود آمدن دندان قروچه در کودکان دخیل هستند. پارازیت‌ها، وجود انگل ها و کرمک ها یا مشکلات فکی هم می‌توانند یکی از عوامل به وجود آمدن دندان قروچه باشند.

با این حال با یک تست از مدفوع می‌توان از وجود انگل باخبر شد و اگر ریشه مشکل از آن باشد با درمان‌های مناسب هر دو مشکل یعنی انگل و دندان قروچه در کودکان از بین می‌رود؛ اگر دندان قروچه ناشی از رویش دندان‌ها در کودکان باشد، باید گفت این اختلال واکنش طبیعی به رشد و تکامل است و معمولا با رسیدن به سن نوجوانی بهبود پیدا می‌کند. بیشتر کودکان با رویش دندان‌های دائمی این عادت را ترک می‌کنند چون دندان‌های دائمی به درد حساس‌ترند. به طور کل برای ریشه یابی دلیل اصلی حتما باید دندانپزشک در این مورد نظر دهد. اگر مشکل از اختلال فکی باشد، می‌توان در سنین ارتودنسی (بین 14 تا 30 سال) با کمک این روش مشکل را برطرف کرد اما اگر از سنین ارتودنسی گذشته باشد، می‌توان با روش‌های بازسازی مثل روکش کردن ، ترش‌های اصلاحی و… مشکل ناهنجاری فکی را درمان کرد.

در بعضی مواقع باید از نایت گارد استفاده کرد.  بعضی وقت‌ها دندانپزشک برای شما وسیله ای به نام نایت گارد می‌‌سازد که نوعی پروتز متحرک از جنس پلاستیک مقاوم است که با قالب گیری از دندان شخص ساخته می‌شود و باید شب‌‌ها در دهان قرار گیرد. این وسیله جلوی فشارهای نادرست و مضر روی دندان‌ها را می‌گیرد. در بیشتر موارد دندان قروچه توسط همین محافظ ها رفع می‌شود. البته آنها وضعیت را درمان نمی‌کنند بلکه فقط از صدمه به دندان‌ها و مفصل گیجگاهی – فکی جلوگیری می‌کنند. این گاردها را باید هنگام خواب شب در دهان قرار داد تا دندان‌ها حفظ شوند. اما این روش برای طولانی مدت توصیه نمی شود و درمان قطعی با مراجعه به متخصص روانپزشک می بایست انجام گیرد.

امیدواریم مقاله دلایل قرچ قروچ دندان ها برای شما مفید باشد و با آموختن نکات بالا بتوانید پیشگیری و درمان مناسب برای قرچ قروچ دندان ها انجام دهید.

شرحی بر مقاله مجله سیب سبز – رزیتا اشتری

خیلی از کاربرهای سایت سلامت دات لایف از ما در مورد درمان قرچ قرچ زانو و یا علت صدا دادن مفاصل نوزادان و علت صدا دادن مچ پا هنگام راه رفتن سوال می پرسند که باید عرض کنیم دلایل قرچ قرچ کردن دندان با پرسش های مطرحه متفاوت است و باید در زمانی مناسب در مقاله ای جداگانه به آن بپردازیم.