تغذیه کودکان و نکاتی که باعث رشد کودکان می شود

تغذیه کودکان همیشه مورد توجه مادر جوان است و حتی اگر فرزند در بهترین شرایط در حال رشد باشد مادر همیشه نگران و پیگیر شرایط رشد و وزن گرفتن نوزاد خود است تا طبق نمودار رشد به تکامل خود ادامه دهد، در مقاله تغذیه کودکان و نکاتی که باعث رشد کودکان می شود سعی خواهیم کرد نکات مفیدی از تغذیه کودکان زیر یک سال تا سه سال را برای شما بگوییم پس با سایت سلامت دات لایف همراه باشید، ما طرز برخورد با کودک بد غذا را به شما خواهیم گفت.

رشد کودکان با تغذیه مناسب

سرعت رشد و نمو شیرخواران و کودکان زیر ۶ سال بسیار سریع تر از سایر دوران زندگی است بنابراین کودک در این سن به مواد مغذی بیشتری نیاز دارد. گاهی کودکان خوب غذا نمیخورند و به گفته والدینشان بسیار بد غذا هستند اما گاهی هم واقعا کودک بد غذا نیست اما والدینش او را در مقایسه با سایر کودکان یا فرزندانشان بد غذا میپندارند، بنابراین اولین قدم این است که ببینیم آیا کودکی واقعا خوب غذا نمیخورد یا تصور والدینش این گونه است؟

کودک بد غذا کودکی است که واقعا اشتهایی برای غذا خوردن ندارد، غذا را پس میزند، مدام استفراغ می کند یا علائم دیگری مانند تب، عفونت و… در او دیده می شود. در این شرایط کودک باید حتما به متخصصی کودکان ارجاع داده شود. در این سنین معمولا بیماریهای مختلفی مانند بیماری های ویروسی، بیماری های میکروبی، به خصوص عفونت ادراری، عفونت گوش، بیماریهای انگلی، کم خونی ها و… می توانند کودکان را درگیر و تمایل آنها را به غذاخوردن کمتر کنند. در صورتی که کودک به هر یک از این بیماری ها مبتلا باشد باید زیر نظر متخصص کودکان درمان شود. به دنبال درمان، اشتهای کودک هم برای غذا خوردن بهتر خواهد شد.

اگر معاینات بالینی و پاراکلینیکی مشکلی را نشان داد و کودک از همه لحاظ سلامت بود، سراغ علت های دیگر بی اشتهایی یا بد غذایی او میرویم. عامل دیگری که البته در سنین بالاتر و حدود ۵ تا ۷ سالگی مطرح می شود، مساله فعالیت و خواب کودکان است. فعالیت بسیار زیاد یا بسیار کم و خواب زیاد یا کم میتواند علتی برای بی اشتهایی باشد که مادر باید در شرح حالی که به پزشک میدهد به این مسائل هم اشاره کند. یادتان باشد حجم غذای کودک به سن، شرایط فیزیولوژیک و بیولوژیک و سایر شرایطی که کودک در ان زندگی می کند، ارتباط دارد.

مشکلات رفتاری والدین شایعترین دلیل بد غذایی کودکان است

دومین علت مهم بد غذایی و شاید شایعترین علتی که با اآن مواجه هستیم، مسائل رفتاری والدین است. به عبارت دیگر، باید ببینیم رفتار والدین در رابطه با غذا خوردن و الگوی رفتاری آنها در برابر فرزندانشان چگونه است؟ چه انتظاری از فرزندانشان دارند و چه واکنش هایی دریافت می کنند؟ زیرا در سنین اولیه رشد، کودکان با وجود انتظار ما بسیار هوشمند هستند و میتوانند در برابر رفتارهای ما واکنش های مقابله ای نشان بدهند. در واقع، رفتارهای والدین می تواند گرایش به اشتهای بالا یا پایین کودکان را شکل بدهد.

الگوبرداری از غذا خوردن والدین

نکته دیگر اینکه نگاه کردن کودک به نحوه و الگوی غذاخوردن والدین، خواهر و برادر یا کسانی که کودک با آنها زندگی می کند بسیار مهم است. البته این تاثیرپذیری در کودکان زیر ۱ سال بسیار کمتر دیده میشود و این مساله در سنین بالای ۱ سال بیشتر است. به عنوان مثال خواب غذاخوردن یا نخوردن، طلب و میل به غذا، روش غذاخوردن و اشتهای به غذا در خواهر و برادر یا والدین می تواند روی کودک تاثیر بگذارد و او را به خوردن یا نخوردن غذا تشویق کند. جالب اینکه اگر یکی از این افراد که تماس بیشتری با کودک دارد دچار بی اشتهایی یا باد غذایی باشد روی کودک تاثیر می گذارد و می تواند باعث شود او هم این روند را پیش بگیرد و علاقه ای به غذا خوردن نداشته باشد.

البته کنار این مساله عوامل دیگری هم وجود دارند که مهم ترین آنها واکنش و رفتاری است که والدین در قبال غذا نخوردن یا بد غذا خوردن کودک از خود نشان میدهند. بیشتر والدین انتظار دارند کودکشان همانطوری غذا بخورد که خودشان میخورند؛ یعنی کودک به راحتی سرسفره یا سر میز بنشیند و خیلی آرام همه غذایی که جلویش می گذارند، بخورد و از غذایی که میخورد، لذت ببرد. این شرایط برای کودکان زیر ۲ سال غیرممکن است و انتظار منطقی و درستی نیست. بنابراین اولین مساله این است که والدین نیازهای کودک را براساسی مشاورهای که از متخصص تغذیه یا متخصص کودکان می گیرند، بشناسند. مادر باید بداند فرزندش در هر وعده چقدر باید غذا بخورد و چه بخورد؟ ایا کودک باید هر غذایی را با هر طعم و مزه ای یا با هر رنگ و لعابی دوست داشته باشد؟

فرزند تان را با سایر کودکان مقایسه نکنید

سیاری از مادران از بی اشتهایی و بد غذایی کودکشان شکایت دارند، در حالی که قد و وزن و شاخص های رشد کودک در وضعیت خوبی قرار دارد. قطعا اگر کودکی خوب غذا نخورد، قد و وزنش افزایش پیدا نخواهد کرد. ضمن اینکه کودک کاملا سالم است و هیچ مشکلی ندارد. این موضوع نشان می دهد نگرانی مادر بی مورد است و فقط به این دلیل که فرزندش را با سایر کودکان مقایسه می کند دچار نگرانی شده است.

در دادن وعده های غذایی نظم داشته باشید نظم در ساعت هایی که به کودکتان غذا یا میان وعده می دهید بسیار مهم است. کودک باید در وعده های مکرر با فواصل کم و با حجم کم تغذیه شود زیرا از یک سو حجم معده کودکان کوچک است و از سوی دیگر کودک میل به بازیگوشی دارد و میخواهد همراه با بازی، غذا یا میان وعده اش را بخورد بنابراین والدین باید حداکثر هر ۳ ساعت یکبار به کودکشان غذا یا میان وعده که میتواند شامل شیر، آجیل ها، میوه و… باشد، بدهند و حتما به انتخاب کودک توجه کنند. جالب است بدانید کودک حتی در سنین خیلی پایین هم غذای مورد علاقه اش را انتخاب می کند و والدین باید به انتخاب او احترام بگذارند. این مساله در سنین بالاتر پررنگ تر می شود، به نحوی که والدین باید اجازه بدهند فرزندشان حتی در انتخاب نوع ماده غذایی ای که خریداری می شود، مشارکت داشته باشد. اگر حس مشارکت تقویت شود میتواند کمک کند کودک بهتر غذایش را بخورد.

هرگز با زور به کودکتان غذا ندهید

سختگیری های بی مورد مانند نشاندن اجباری کودک سرسفره غذا یا حتی بستن او به صندلی یا محکم نگه داشتن کودک و خوراندن غذا با زور کارهایی است که برخی والدین هنگام غذا دادن به فرزند خردسالشان انجام می دهند. اجبار در غذا دادن به کودک باعث می شود او غذایش را پس بزند یا از دهانش بیرون بریزد و… این واکنش ها در مقابل اجبار و زور والدین برای غذاخوردن کاملا طبیعی است زیرا کودک اجبار را نمیپسندد.

مادران استرس خود را کنترل کنند

یکی از عواملی که در تمایل کودک به غذاخوردن بسیار تاثیرگذار و به رفتار والدین، به خصوص مادر مربوط است، آرامش محیط و مادر است. اگر مادر استرس و اضطراب غذاخوردن کودک را داشته باشد، یقینا بازخوردش را از سوی کودک دریافت خواهد کرد. به این ترتیب که کودک مقابله می کند و این استرسی و اضطراب را با جیغ زدن، پس زدن، گریه کردن، حتی ریختن غذا، پرت کردن بشقاب غذا و… نشان میدهد. بنابراین سعی کنید در این زمینه استرسی نداشته باشید و استرستان را به فرزندتان منتقل نکنید.

غذا ابزاری برای تشویق یا تنبیه کودکات نیست

فشار آوردن برای خوردن غذا موجب شرطی شدن کودکان می شود. پس کودک باید یاد بگیرد غذا خوردن فقط برای رفع گرسنگی و تامین نیازهای بدن است و والدین باید بدانند غذا نباید ابزار تشویق یا تنبیه کودک باشد. بد نیست بدانید جایزه و پاداش گاهی اوقات به نوعی باج دادن تبدیل می شود بنابراین والدین باید مراقب باشند پاداش به باج دهی تبدیل نشود. گاهی کودک بیماری و مشکل خاصی ندارد یا بداخلاقی می کند و غذایش را پس میزند. این رفتار در سنین زیر ۲ سال خیلی شایع است، اما معمولا در سنین بین ۲ تا ۵ سال که رفتار کودکان در حال شکل گیری است هم اتفاق میافتد. در این شرایط بسیاری از مادران وقتی میبینند کودکشان غذایش را نمی خورد، غذای دیگری برایش تهیه می کنند یا پیشنهاد میدهند فلان غذا را که دوست داری برایت درست می کنم. این کار اشتباه است.

کودک، به خصوص کودک بالای ۲ سال باید بداند غذایی که سرسفره برایش گذاشته می شود مربوط به اوست و باید بخورد. اصرار به بی میلی کودک و غذا نخوردن او به هیچ وجه نباید باعث نگرانی مادر شود و نگرانی اش را به کودک منتقل کند زیرا کودک متوجه این نگرانی می شود و گاهی اوقات از آن لذت میبرد بنابراین اگر فرزندتان اصرار به غذا نخوردن داشت تا پایان زمان صرف غذا صبر کنید و سپس به او بگویید: «هر وقت گرسنه شدی میتوانی نان و پنیر یا تخم مرغ بخوری» سپس غذایش را در یخچال بگذارید و در وعده بعد همان غذا را برایش سرو کنید. اگر کودک با شما موافقت کرد و این کار چند بار تکرار شد و غذایش را خورد، میتوانید یک پاداش مناسب مانند یک دسر بعد از غذا یا اسباب بازی به او بدهید یا با او یازی کنید.