دررفتگی فک و تدابیر درمانی آن

دررفتگی فک ممکن است به صورت قدامی ، خلفی و طرفی و یا فوقانی باشد. در بعضی اشخاص حرکات مفصل فک تحتانی بیش از حدِ طبیعی است. این تحرک زیاد ممکن است منجر به نیمه دررفتگی یا دررفتگی کامل مهره استخوان به بیرون  از حفره مفصل گردد. فرد بعد از مدتی می تواند دهان خود را ببندد. مقاله پیش رو از سلامت دات لایف جزئیاتی است در مورد انواع در رفتگی فک و طرق درمانی این درفتگی ها.

در نیمه دررفتگی فک ، فرد قادر است که خودش فک خود را جا بیندازد. در دررفتگی کامل فک ، مهره استخوان در قسمت جلویی برجستگی مفصلی قرار می گیرد و بیمار قادر به جا انداختن دررفتگی فک خود نیست. افزایش حرکت مفصل ، یافته شایعی است که علت تعداد زیادی از موارد سر و صدای مفصل فک و یا احساس ناراحتی در این مفصل است. حدود 70 درصد افراد ، بدون هیچ علت خاصی دچار این پر تحرکی در ناحیه فک خود هستند. بیشترین آمار دررفتگی فک در سنین 21 تا 30 سالگی گزارش شده است. طول مدت دررفتگی یک عامل مهم در پیش آگهی است. اگر چندین ساعت از دررفتگی مفصل فک بگذرد ، جا انداختن سخت تر می شود و ممکن است به بیهوشی عمومی و روشهای جراحی باز نیاز پیدا کند.

دررفتگی فک و تدابیر درمانی آن

ممکن است زمینه دررفتگی های حاد و یا مزمن فک ، بیماریهای عضلانی – اسکلتی یا عصبی ( تشنج ) باشد. بعضی داروها مثل فنوتیازین و بعضی داروهای اعصاب می توانند باعث ایجاد دررفتگی فک شوند.

دررفتگی قدامی شایع ترین فرم دررفتگی فک بوده و به دنبال باز شدن بیش از حد دهان ( خندیدن یا خمیازه کشیدن شدید ) و یا ضربه ، به وجود می آید. دررفتگی قدامی معمولا دو طرفه بوده و با درد ناگهانی و نسبتاً شدید ، بازماندن دهان ، فرورفتگی جلوی گوش و عدم توانایی در بستن کامل دهان مشخص می شود. باید بدانید در دررفتگی دو طرفه قادر به بستن کامل دهان نخواهید بود و فک به سمت جلو آمده و تنها دندانهای خلفی جفت می شوند.

در نوع یک طرفه ، فک به طرف مخالف منحرف می شود ، محدوده حرکات مفصل کمتر شده و ترشح  بزاق از دهان افزایش می یابد.

توجه : در تمامی موارد دررفتگی قدامی که به دنبال اصابت ضربه اتفاق افتاده است ، باید جهت رد شکستگی رادیوگرافی از فک به عمل آید.

تدابیر درمانی دررفتگی های فک

کلیه موارد دررفتگی های فک که همراه شکستگی است باید توسط جراح اصلاح و جا انداخته شوند.

روش جا انداختن دررفتگی قدامی

مهمترین عامل در جلوگیری از جا افتادن فک ، سفتی عضلات ( اسپاسم ) است. به طوری که در برخی از موارد با از بین بردن اسپاسم ، فک خود به خود جا می افتد ؛ برای این منظور می توان از یک شل کننده عضلانی به صورت وریدی استفاده کرد ؛ در این حالت بهتر است بیمار نشسته باشد ؛ پس از کاهش اسپاسم عضلات ، بیمار را روی صندلی نشانده و سر او را به جاسری یا دیوارتکیه می دهند. پس از پوشیدن دستکش استریل ، مقابل بیمار ایستاده و با کمک انگشتان ، فک را جا می اندازند. اگر جا انداختن با بی حسی موضعی یا سداتیو امکان پذیر نبود با بیهوشی عمومی در اتاق عمل صورت می گیرد.

مراقبتهای بعد از عمل جااندازی فک

• بیمار باید 48 ساعت پس از جااندازی فک ، توسط پزشک معاینه شود.
• پس از جا انداختن فک توصیه می شود که به فک خود استراحت داده و برای 4-3 هفته دهان را زیاد باز نکنید.
• می توان از باندکشی برای بستن فک استفاه کرد. تا دو هفته بعد از جااندازی فک به طور مداوم از باندکشی استفاده کرده و پس از آن به مدت دو هفته دیگر باندکشی را تنها به صورت شبانه تکرار کنید.
• موقع خمیازه کشیدن دست را زیر چانه گذاشته تا زیاد باز نشود.
• تا یک هفته از غذاهای آبکی و به شکل پوره استفاده کرده و از لقمه های کوچکتر تغذیه شود.
• از هر دو طرف فک برای جویدن استفاده کنید.
• درد فک بعد از جا انداختن ادامه دارد. برای تسکین درد می توان از فیزیوتراپی فک و مسکن ها کمک گرفت.
• دررفتگی فک حتی پس از جا انداختن آن ممکن است بارها تکرار شود.

در این مقاله به مطالب مهمی همچون جا انداختن فک اشاره کردیم اما فراموش نکنید که صدا دادن فک و قفل شدن فک مطلب دیگری است که در مقاله جداگانه به آن خواهیم پرداخت.