واژینیسموس یا دخول دردناک، اختلالی است که برای برخی از بانوان به وجود میآید. فردی که به این عارضه دچار شود معمولا به دردهای اطراف واژن مبتلا شده و نمیتواند به خوبی با همسر خود رابطه برقرار کند. همچنین این بانوان نمیتوانند برای درمان بیماریهای زنانه به خوبی معاینه شوند؛ زیرا دچار گرفتگی عضلات واژن شده و در این شرایط دهانه واژن به حدی تنگ میشود که امکان معاینه وجود ندارد. این بیماری با توجه به شدت و دلیل ایجاد آن میتواند مسیر درمان کوتاه یا طولانی داشته باشد. همچنین باید گفت دلیل ابتلا به آن ممکن است به شرایط روحی یا جسمی آنها برگردد. برای آگاهی از علت اسپاسم غیر ارادی عضلات واژن و راههای درمان آن تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
واژینیسموس چیست؟
این بیماری که در آن عضلات اطراف واژن دچار انقباض یا کشش میشوند؛ معمولا زمانی رخ میدهد که جسمی خارجی مانند انگشت، تامپون یا آلت تناسلی بخواهد وارد واژن شود. انقباض واژن در واژینیسموس (Vaginismus) کاملا غیر ارادی است و برای هر فردی تفاوت دارد. یعنی برای برخی بانوان خفیف، برخی دیگر کمی دردناک و برای عدهای نیز با درد بسیاری همراه است.
البته هر مقاربت دردناکی را نمیتوان به این بیماری ارتباط داد و برای یافتن مشکل دقیق باید به پزشک زنان مراجعه شود. از آنجایی که بسیاری از زنان نسبت به بیماریهای خود دچار نگرانی هستند و نمیتوانند آنها را به خوبی بیان کنند؛ آمار به دست آمده در سطح جهان از این اختلال را نمیتوان صحیح دانست.
اما طبق بررسیها و آمار ارائهشده، حدود یک تا هفت درصد از زنان در دنیا به این بیماری مبتلا میشوند. اگر شما نیز علائمی که در ادامه بیان میکنیم را مشاهده کردید، حتما برای تشخیص و درمان؛ هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کنید.
علت ایجاد vaginismus
ممکن است در برخی از خانمها علت ایجاد بیماری واژینیسموس جنسی هرگز پیدا نشود. اما در ادامه به بررسی رایجترین دلایل آن میپردازیم.
- اختلالات روانی مختلف
- آسیب یا تعرضهای جنسی در گذشته
- نزدیکی
- واکنشی غیر ارادی در برابر درد حین رابطه جنسی
- عفونت قارچی در واژن یا برخی عفونتهای ناشی از مقاربت
- آسیب فیزیکی به ناحیه تناسلی و واژن
- سپریکردن مدت زمان طولانی بدون هیچگونه رابطه جنسی میتواند بهصورت موقت در دخول مشکل ایجاد کند.
- اختلالاتی مانند لیکن اسکلروزیس
بررسی علائم واژینیسموس و انواع آن
همانطور که در بالا اشاره شد، ورود جسم خارجی مانند تامپون اگر با درد و انقباض عضلات واژن همراه باشد نشاندهنده ایجاد این بیماری است. البته بیشترین نشانههای آن در حین رابطه جنسی نمایان میشود به طوری که در برخی مواقع، واژن به قدری تنگ میشود که دخول امکانپذیر نیست.
این بیماری با توجه به شدت آن به دو نوع اولیه و ثانویه تقسیم شده است که به بررسی آنها میپردازیم.
واژینیسموس اولیه چیست؟
وضعیت واژینیسموس زمانی رخ میدهد که فرد قصد دارد رابطه جنسی برقرار کند اما تحت هیچ شرایطی امکان ورود آلت به واژن نیست. شریک جنسی معمولا در این شرایط حسی شبیه به برخورد با دیوار را توصیف میکند. همچنین واژن ممکن است حین گذاشتن تامپون توسط خود فرد دچار اسپاسم شود.
در این افراد حتی معاینه توسط پزشک نیز با درد همراه خواهد بود و ورود انگشت به واژن در برخی مواقع ممکن نیست. علاوه بر درد و اسپاسم، سوزش نیز حین ورود جسم خارجی به واژن احساس میشود که بعد از پایان تلاش برای دخول یا معاینه، این علائم کاملا برطرف خواهند شد.
واژینیسموس ثانویه چیست؟
این مشکل در هر سن و شرایطی ممکن است برای فرد به وجود آید. یعنی خانمهایی که رابطه بدون درد را تجربه کردهاند؛ ممکن است به صورت ناگهانی در حین مقاربت دچار اسپاسم عضلات شوند. این عارضه به دلایلی همچون یائسگی، زایمان، جراحی، عفونت یا در شرایط خاص پزشکی به وجود میآید و در هر سنی ممکن است رخ دهد.
روشهای تشخیص
برای اینکه بدانید واژینیسموس یا درد حین دخول و اسپاسم عضلات واژن به چه دلیلی رخ میدهد باید به پزشک زنان مراجعه کنید. پزشک ابتدا سوابق خانوادگی و جنسی را بررسی کرده و با تطابق آنها با علائم بیماری شروع به انجام معاینه میکند. معمولا برای کاهش درد نیز از کرم موضعی بیحسکننده استفاده میشود.
از بیماریهای دیگری که درد حین دخول را به همراه دارد میتوان به آتروفی واژن اشاره کرد که معمولا در خانمها یائسه و به دلیل کاهش سطح استروژن اتفاق میافتد. بیماری دیگری نیز به نام وستیبولیت ولوار وجود داشته که باعث درد واژن در حین دخول میشود؛ به همین دلیل نیز تاکید میشود برای تشخیص قطعی و درست بیماری، حتما باید از پزشک متخصص کمک گرفت.
آیا واژینیسموس راه درمان دارد؟
از آنجایی که درمان واژینیسموس ممکن است طولانی باشد، فرد باید صبر و حوصله زیادی در این مسیر از خود نشان دهد. برای درمان دخول دردناک نمیتوان تنها یک بخش را در نظر گرفت و باید در این مسیر از کمکهای پزشک متخصص زنان، مشاور جنسی و فیزیوتراپیست کمک گرفت.
در این درمان ترکیبی احتمال دارد پزشک داروهایی را برای شلشدن عضلات واژن تجویز کند. همچنین با مشاوره، فیزیوتراپی و انجام تمرینات مختلف مانند کگل که در آن فرد عضلات لگن را منقبض میکند، احتمال درمان قطعی بالا میرود.
از دیگر درمانهایی که شاید توسط پزشک تجویز شود استفاده از گشادکنندههای پلاستیکی است. زیرا این محصولات میتوانند تا حدودی حساسیت فرد به دخول را کاهش دهند. یکی از راهکارهای مهم در این مسیر کمک و یاری شریک جنسی است.
زوجها باید مسیر درمان را با یکدیگر طی کنند تا علاوه بر ایجاد حس صمیمانه، باعث راحتی بیشتر در حین رابطه جنسی نیز شود. طبق مطالعات صورتگرفته، بیشتر افرادی که به واژینیسموس و اسپاسم عضلات حین دخول دچار شدهاند یا حتی افرادی که به نوع اولیه آن مبتلا هستند در بسیاری از موارد بهطور کامل درمان شدهاند.
خانمهایی که اسپاسم و درد بسیار شدیدی احساس میکنند نیز تنها باید مدت زمان بیشتری برای درمان قطعی تلاش کنند. در مواردی نیز ممکن است علائم تا حد زیادی کاهش یابند و بیماری به صورت خفیف باقی بماند. همچنین محققان دریافتهاند افرادی که نسبت به بیماری دچار عذاب و سرزنش خود شدهاند؛ نسبت به روشهای درمانی پاسخ کاملی نمیگیرند. این موضوع نشان میدهد درد حین دخول رابطه مستقیمی با روان خانمها دارد.
روشهای پزشکی برای درمان درد حین دخول
پزشک برای درمان واژینیسموس روشهایی را در نظر میگیرد که علاوه بر کاهش انقباض ماهیچه واژن، باعث کمتر شدن استرس یا ترسهای تاثیرگذار بر آن شود.
- استفاده از کرمهای موضعی یا لیدوکائین برای کاهش درد
- آموزش شلکردن عضلات لگن توسط فیزیوتراپ
- استفاده از گشادکنندههای واژن
- درمان CBT که باعث درمان اختلالهایی مانند اضطراب، افسردگی و استرس میشود.
در صورتی که این موارد، بیماری را شدید کنند؛ درمانCBT باعث از بینرفتن اثر آنها خواهد شد.
- آموزش صحیح سکس به زوج
پزشک با توجه به شدت و نوع بیماری ممکن است یک یا چند روش را برای درمان کامل در نظر بگیرد.
جمعبندی
واژینیسموس عارضهای است که به صورت اولیه و ثانویه وجود داشته و از مهمترین علائم آن میتوان به درد حین رابطه جنسی و اسپاسم عضلات واژن اشاره کرد. این بیماری به صورت خفیف، همراه با درد و همچنین بسیار دردناک وجود دارد که بسته به شدت آن، طول دوره درمان نیز میتواند برای هر فرد متفاوت باشد.
برای درمان کامل واژینیسموس باید از تیم متخصص شامل پزشک زنان، مشاوره جنسی و فیزیوتراپیست کمک گرفت.