بزرگسالانی که ترجیح میدهند ارتودنسیشان چندان به چشم نیاید، حتما نام ارتودنسی لینگوال را شنیدهاند. اما این ارتودنسی مخفی به اندازه بریسهای سنتی و پلاکهای شفاف شناخته شده نیست، و هنوز سوالات زیادی پیرامون آن وجود دارد.
این روش چه عارضههایی را میتواند درمان کند؟ طول درمان با آن چقدر است؟ چه عوارض و مزایایی در مقایسه با ارتودنسیهای فلزی سنتی دارد؟ اینها تنها برخی از سوالاتی هستند که میتوانید پاسخ آنها را در ادامه ببینید.
ارتودنسی لینگوال چیست؟
ارتودنسی لینگوال (Lingual Braces) که با نامهای ارتودنسی زبانی، پشت دندانی و حتی نامرئی شناخته میشود، از نظر ساختار و جنس شباهت بسیار زیادی با بریسهای رایج دارد.
مهمترین تفاوت این دستگاه این است که براکتهای فلزی یا سرامیکی آن به جای اینکه روی دندانها قرار بگیرند، پشت آنها نصب میشوند. این باعث میشود که ارتودنسی تقریبا نامرئی باشد.
برای چه افرادی مناسب است؟ برای چه افرادی مناسب نیست؟
بزرگسالان و نوجوانانی که به دنبال جایگزینی عالی برای بریسهای فلزیِ سنتی هستند، میتوانند کاندیدای خوبی برای درمان ارتودنسی لینگوال باشند. این موضوع از آن جهت مهم است که هر ارتودنسی نامرئی، به ویژه پلاکهای شفاف مانند اینویزالاین قابلیت اصلاح ناهنجاریهای پیچیده را ندارند.
در مقابل، این روش ممکن است برای بیمارانی با اوربایت عمودی عمیق بهترین گزینه برای درمان نباشد؛ همچنین افرادی که با زخمهای دهان و عفونت مکرر لثه و دندان دست و پنجه نرم میکنند.
ارتودنسی لینگوال چه عارضههایی را درمان میکند؟
از آنجا که ارتودنسی لینگوال به متخصص اجازه میدهد تا براکتها را به شکل کاملا دقیق تنظیم کند، این روش برای اصلاح دندانهای نامرتب بسیار ایدهآل است. البته این بریسها میتوانند ناهنجاریهای پیچیدهتری را هم درمان کنند، از جمله:
- تغییر ارتفاع دندانها
- بستن فاصله موجود میان دندانها
- اصلاح چرخشهای دندانها
- شلوغی شدید دندانها
- اوربایت عمیق، کراسبایت و آندربایت
- کج بودن دندانها
- رفع ناهماهنگیهای مربوط به بایت و اصلاح موقعیت دندانهای نیش
طول دوره درمان با ارتودنسی مخفی چقدر است؟
مدت زمان درمان بسته به پیچیدگی مشکلات دندانی از 1.5 تا 2 سال متغیر است و تفاوت چندانی با ارتودنسی ثابت فلزی معمولی ندارد؛ هرچند میتواند پیچیدگی و زمان کار ارتودنتیست را بیشتر کند.
در طول این بازه، برنامه درمانی ارتودنسی لینگوال نامرئی هم مانند بریسهای سنتی است و بیمار باید براکتها را هر 6 تا 8 هفته یکبار نزد متخصص محکم کند.
مزایا و عوارض ارتودنسی نامرئی لینگوال
مانند هر روش دیگر برای ارتودنسی دندانها، روش ارتودنسی نامرئی لینگوال هم مزیتها و ایراداتی دارد. از جمله مهمترین نکات مثبت آن میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- این بریسها تقریبا نامرئی هستند، و حتی کمتر از سایر روشهای مرسوم ارتودنسی نامرئی (مانند الاینرهای شفاف) به چشم میآیند.
- آنها میتوانند اکثر مشکلات دندانی مربوط به بایت و نامرتبی را اصلاح کنند.
- بریس های لینگوال قابل تنظیم هستند، به این معنی که ارتودنتیست میتواند آنها را متناسب با راحتی بیمار و ضمن حفظ کارایی، تنظیم کند.
- به دلیل نصب براکتهای ارتودنسی لینگوال در پشت دندانها، احتمال آسیب دیدن و زخم شدن بافت نرم لبها و گونهها از بین میرود.
- در صورت عدم رعایت بهداشت توسط بیمار، تغییر رنگ ایجادشده پیشت دندانها خواهد بود و قابل رویت نیست.
مزیت اصلی ارتودنسی لینگوال مخفی بودن آن است، تنها در صورتی که فردی با دقت و موشکافی به داخل دهان نگاه کند، اگر بریس روی دندانهای پایین باشد، ممکن است متوجه آن بشود، در هر حال ارتودنسی لینگوال به راحتی قابل تشخیص نیست.
از طرف دیگر، عوارض ارتودنسی لینگوال عبارتاند از:
- بریسهای لینگوال لزوما مقرون به صرفهترین گزینه برای ارتودنسی عادی و بعضا نامرئی نیستند.
- در روزهای آغازین قرار گرفتن دستگاه در دهان، عارضه نوک زبانی صحبت کردن برای بیشتر بیماران ایجاد میشود. به طور کلی هم بهبودی از مشکلات گفتاری بیشتر طول میکشد.
- تمیز کردن ارتودنسی مخفی میتواند برای بیمار چالشبرانگیز باشد.
- نصب، تنظیم و جدا کردن آنها از دندانها زمان بیشتری از متخصص میگیرد.
- ممکن است در روزهای اولیه زبان بیمار زخم شود و کمی طول بکشد تا زبان به جای کمی تنگتر شده خود عادت کند.
انواع ارتودنسی با بریس های مخفی لینگوال
در حالت کلی، این بریسها را میتوان به دو دسته پیشساخته و سفارشیساز تقسیم کرد. اما این دستگاهها معمولا به این شکل گروهبندی نمیشوند.
بریسهای لینگوال سفارشی
یکی از بزرگترین مزایای این نوع ارتودنسی مخفی، سفارشیسازی کامل آنها برای درمان است. متخصص ارتودنسی به کمک این نوع بریسها طرحی را مخصوص رفع مشکلات بیمار مشخص میکند، و درمانی سریع و موثر به او ارائه میدهد.
بریسهای پنهان Incognito از برندهای معروف این مدلها است، که سطحی عالی از سفارشیسازی را به همراه فناوری پیشرفته مانند براکتها و سیمهای هوشمند ارائه میدهد.
درمان سهبعدی
به دلیل توانایی بالای این بریسها در درمان ناهنجاریها، در عین نامرئی بودن، بسیاری از تولیدکنندگان ارتودنسی مخفی مدام در حال ارائه روشهای جدیدتر و نوآورانهتر هستند. یک مثال برند Suresmile است که بر تکنیکهای مدلسازی سهبعدی برای ایجاد یک برنامه دقیق و شخصی برای درمان تمرکز دارد.
پس از مشخص شدن طرح، بریس با ابزارهای رباتیک تنظیم میشود که درمانی بسیار دقیق و موثر به دنبال دارد. InBrace از دیگر تولیدکنندگان ارتودنسی لینگوال نامرئی است که از فناوری سهبعدی برای تولید سیم با حافظه هوشمند استفاده میکند که به سرعت اما با احتیاط دندانها را به موقعیت درست هدایت میکند.
بریسهای لینگوال سلف لیگیتینگ
این نوع ارتودنسی نامرئی (Self-Ligating) بسیار محبوب است، چون در آن براکتها دیگر برای تنظیم شدن به کشهای کوچک احتیاجی ندارند و همچنین فشار کمتری به دندانها وارد میکنند. این بریسها از سیستم دایمون استفاده میکنند که ممکن است نام آن را شنیده باشید.
بریسهای Harmony یکی از همین انواع هستند که به دلیل تاثیر سریع و رویکرد درمانی شخصیشده خود گزینهای محبوباند. اساسا این مدلها تا حد قابل توجهی همهکاره هستند و میتوانند تقریبا تمام مشکلات ارتودنسی را اصلاح کنند.
درمان بدون لغزش
برخی از انواع جدیدتر ارتودنسی با بریس های مخفی (تحت عنوان Non-Sliding) امکان حرکت مستقل دندان را فراهم میکنند و سطح بیشتری از سفارشیسازی و درمان هدفمند را ارائه میدهند. شناختهشدهترین برندِ این نوع بریسها Brius است. با Brius نیازی به تنظیمات مدون نیست، این یعنی نیاز به مراجعه کمتر به ارتودنتیست.
مقایسه ارتودنسی لینگوال با معمولی
مقایسه ارتودنسی لینگوال با معمولی (در کنار مشورت با متخصص) به شما کمک میکند بهتر تصمیم بگیرید که آیا این متد برای شما ارزش کافی را دارد یا خیر.
- هزینه: بدون هیچگونه اما و اگر، هزینه ارتودنسی لینگوال از ارتودنسی معمولی بالاتر است. هرچند در شرایطی ممکن است هزینه آن با هزینه ارتودنسی سرامیکی اختلاف کمی داشته باشد.
- حرکت دادن دندانها: ارتودنسی مخفی محدودیتی در حرکت دادن دندانها و اصلاح ناهنجاریها ندارد، و از این نظر مشابه گزینههای معمولی است.
- درمان بایت: مشابه مورد قبل، این ارتودنسی میتواند به خوبیِ روش سنتی انواع مشکلات مربوط به بایت را برطرف کند.
- زیبایی: بریسهای لینگوال عملا نامرئیاند، حتی نامرئیتر از بریسهای سرامیکی یا پلاکهای شفاف.
- کنترل حرکت دندانها: هردو روش کنترل کاملی روی حرکت دندانها دارد؛ و در واقع بریسهای زبانی به دلیل فناوری پیشرفته خود میتواند دندانها را به شکل دقیقتری حرکت دهند و بعضا حتی نتیجه بهتری داشته باشند.
- نگهداری: مشابه بریسهای معمولی، باید از غذاهای بسیار سفت و چسبناک پرهیز کرد. اینها میتوانند به براکتها آسیب برسانند و باعث جدا شدن آنها و طولانیتر شدن زمان درمان شوند. اما تمیز کردن ارتودنسی با بریس های مخفی دشوارتر است.
- مشکلات بلع و گفتار: در این زمینه، ارتودنسیهای سنتی چالش کمتری را برای بیمار ایجاد میکنند. هرچند مشکلات ایجادشده توسط مدل لینگوال پس از مدتی کاملا برطرف میشوند.
اینها مهمترین مواردی هستند که هنگام مقایسه ارتودنسی لینگوال با معمولی در ذهن بیماران ایجاد میشود، و معمولا یک نکته خاص کمتر به چشم میآید: در دسترس بودن این درمان.
این روش یک متد پیچیده درمانیست که به آموزشهای تخصصی و تجهیزات پیشرفته احتیاج دارد. بنابراین نمیتوان از تمام ارتودنتیستهای فعال در کشور انتظار دریافت این درمان را داشت.
به همین خاطر، تا این لحظه تعداد متخصصانی که ارتودنسی به این روش را انجام میدهند چندان زیاد نیست. با این وجود، درنمای کلی افزایش تعداد متخصصان آموزشدیده در این حوزه و اقبال بیش از پیش ارتودنسی نامرئی است.
هزینه ارتودنسی لینگوال
تا اینجا چندینبار اشاره شد که این روش از ارتودنسی فلزی معمولی گرانتر است. در لحظه نگارش این سطور، قیمت ارتودنسی معمولی با سیمها و براکتهای فلزی برای هر فک از 15 میلیون تومان آغاز میشود. این رقم برای مدل پشت دندانی حداقل دوبرابر است و از حدود 30 میلیون تومان برای هرفک شروع میشود.
البته متخصصان معمولا این هزینه را به صورت یکجا از بیمار دریافت نمیکنند، و اکثرا شرایط پرداخت قسطی با پیشپرداختی معین را برای مراجعهکنندگان خود پیشبینی کردهاند.
باید توجه داشت که هزینه ارتودنسی لینگوال هم از فاکتورهای رایج تاثیر میپذیرد، از جمله نوع مشکل و ناهنجاری، نوع براکتها، سن بیمار، هزینههای جانبی مانند تعمیرات، جلسههای تنظیم، درمانهای لازم پیش از نصب دستگاه و …
در پایان
استفاده از بریس لینگوال میتواند در درمان انواع ناهنجاری فک و دندان موثر باشد، و کمتر از سایر دستگاهها به چشم بیاد. انتخاب این بریسها بریس نهایتا به تصمیم خود بیمار بستگی دارد. افراد باید سبک زندگی و ترجیحات خود را به خاطر بسپارند و درباره آن با متخصص ارتودنسی صحبت کنند.