دوپینگ خونی چیست ؟ دوپینگ خون یک روش غیرقانونی برای بهبود عملکرد ورزشکاران است که به وسیله بالابردن غیرطبیعی توانایی خون برای جذب اکسیژن بیشتر در ماهیچه ها انجام میشود.
در بسیاری از موارد، دوپینگ خون مقدار هموگلوبین را در جریان خون افزایش میدهد. هموگلوبین یک پروتئین ناقل اکسیژن در خون است. بنابراین هموگلوبین موجب دسترسی و سوخت مقادیر بالاتری از اکسیژن در ماهیچه های یک ورزشکار میشود. این امر میتواند استقامت و عملکرد را به ویژه در رویدادهای طولانی مدت افزایش دهد، مانند دو و دوچرخه سواری.
دوپینگ خون توسط کمیته بین المللی المپیک و سایر سازمان های ورزشی ممنوع اعلام شده است.
انواع دوپینگ خون
سه نوع از دوپینگ خون به طور گسترده مورد استفاده قرار میگیرند:
- تزریقات خونی
- تزریق اریتروپویتین (EPO)
- تزریقات ناقلان اکسیژن مصنوعی
دوپینگ خون از طریق تزریقات خونی
در فعالیت پزشکی معمولی، بیماران ممکن است دستخوش تزریقات برای جایگزینی خون ازدست رفته برای آسیب یا جراحی قرار گیرند. تزریقات خونی به بیمارانی که از کمبود گلبول قرمز در خون که توسط آنمی، نارسایی کلیه و سایر شرایط یا درمان ها ایجاد شدند، نیز ارائه میشود.
تزریقات غیرقانونی خون توسط ورزشکاران که برای بالابردن عملکرد مورد استفاده قرار میگیرند ٬ دو نوع هستند :
تزریق اتولوگ: که شامل تزریقی از خون خود ورزشکار میشود ٬ بدین صورت که خون ورزشکار گرفته میشود و برای استفاده در آینده ذخیره میشود.
تزریق همولوگ: در این نوع از تزریق، ورزشکاران از خون شخص دیگر با گروه خونی مشابه استفاده میکنند.
دوپینگ خون از طریق تزریق اریتروپویتین EPO
EPO یک هورمون است که توسط کلیه تولید میشود. این هورمون تولید گلبول های قرمز خون را تنظیم میکند.
در عملیات پزشکی، تزریقات EPO، برای تحریک تولید گلبول های قرمز خون ارائه میشوند. برای مثال، یک EPO مصنوعی میتواند برای درمان بیماران مبتلا به آنمی مرتبط با بیماری کلیه مزمن یا مرحله نهایی بیماری کلیه مورد استفاده قرار گیرد.
ورزشکاران از EPO برای ترغیب بدن خود به جهت تولید مقادیر بیشتر از حد معمول از گلبول های قرمز خونی برای ارتقای عملکرد استفاده می کنند.
دوپینگ خون از طریق ناقلان اکسیژن مصنوعی
ناقلان اکسیژن مصنوعی مواد شیمیایی هستند که دارای توانایی برای حمل اکسیژن می باشند. دو نوع از این مواد شامل موارد زیر میشوند:
- HBOC ها (ناقلان اکسیژن بر مبنای هموگلوبین)
- PFC (پرفلوروکربنها)
ناقلان اکسیژن مصنوعی دارای کاربرد پزشکی قانونی به عنوان یک درمان اضطراری هستند.
چه زمانی یک بیمار به تزریق خون نیاز دارد ؟
- خون انسانی موجود نباشد .
- ریسک بالایی از تزریق خون وجود داشته باشد .
- زمان کافی برای یافتن تطبیق مناسب از نوع گروه خونی نباشد .
ورزشکاران از ناقلان اکسیژن مصنوعی برای دستیابی به تاثیرات مشابه از ارتقای عملکرد انواع دیگر از دوپینگ خون استفاده می کنند: اکسیژن افزایش یافته در خون که به ماهیچه ها کمک میکند.
در روزهای آینده مقاله در مورد دوپینگ در ورزش فوتبال را خواهیم نوشت و در سایت قرار خواهیم داد.