عملکرد و نقش روی در بدن چیست؟
روی ( زینک ) یکی از عناصر مهم و ضروی است که نقش های بسیار مهم و حیاتی در بدن انسان ایفا می کند، بیش از 100 آنزیم و هورمون برای ترشح و فعال شدن نیاز به روی دارند. مکمل غذایی زینک پلاس از معروف ترین مکمل ها است که در بین خانم ها طرفدار زیادی دارد.
سیستم ایمنی : روی برای فعالیت سیستم ایمنی بدن ضروری و کمک به تولید گلبول های سفید خون (WBC) می کند که نقش سربازهای دفاعی در بدن برای مقابله با ویروس ها ، باکتری ها و عوامل بیماری زا را بر عهده دارند، به همین جهت یکی از علائم کمبود روی ضعف سیستم ایمنی بدن و ابتلای مکرر به بیماری های ویروسی و عفونی مانند سرماخوردگی است.
تولید پروتئین : هر آنچه که در بدن از پروتئین ساخته می شود نیازمند روی است، این شامل اکثر سلول های بدن از قبیل DNA و RNA ، آنزیم ها ، بسیاری از هورمون ها از جمله هورمون های جنسی می باشد، از علائم کمبود روی در مردان می توان به کاهش میل جنسی و حجم منی اشاره کرد ، همچنین در صورت کمبود روی آنزیم های گوارشی به میزان کافی تولید نمی شوند و مشکلات گوارشی از قبیل نفخ و رفلاکس معده بروز می کنند.
تولید کلاژن و کراتین : بخش اعظمی از پوست از پروتئینی بنام کلاژن ساخته شده و همان طور که اشاره شد روی برای تولید انواع پروتئین مورد استفاده قرار می گیرد بر همین اساس برای داشتن پوستی سالم و شاداب ضروری است به میزان کافی روی از طریق برنامه غذایی خود و یا به شکل مکمل غذایی ( زینک پلاس ، قرص زینک ) دریافت کنید.
مو نیز از پروتئینی بنام کراتین ساخته شده است، ریزش موها ، نازوکی تارهای مو می توانند ارتباط مستقیمی با کمبود روی در بدن داشته باشند.
سیستم بینایی : غلظت بالایی از روی در چشم ها وجود دارد و برای فعالیت سیستم بینانی و حفظ سلامت بخش های مختلف آن از جمله قرنیه و غیره ضروی است. تحقیقات زیادی نشان می دهند افراد مسنی که از مکمل های روی، سلنیوم، ویتامین A و E به میزان کافی استفاده می کنند تا 60 درصد کمتر به مشکلاتی از قبیل آب مروارید مبتلا می شوند.
متابولیزم مواد غذایی : روی با سایر مواد مغذی مانند منیزیم و ویتامین های ب کمک به تولید آنزیم های گوارشی، هضم و جذب مواد غذایی و تبدیل آن ها به انرژی می کنند که در اصطلاح به آن متابولیزم مواد غذایی گفته می شود.
مقابله با استرس : از نقش های دیگر روی کمک به غدد فوق کلیوی برای فعالیت و تولید هورمون ها است، یکی از ده ها وظایف غدد فوق کلیوی کنترل و واکنش به استرس است، حین استرس بدن به مصرف مقادیر زیادی از روی ، منیزیم ، ویتامین های ب5، ث، ب1 و ب6 می پردازد. یکی دیگر از علائم کمبود روی عدم کنترل استرس می باشد.
اگر به هر دلیلی تحت استرس اعم از جسمانی و روانی به واسطه شرایط زندگی و شغلی خود هستید نیاز به مصرف مقدار بیشتری از مواد مغذی ذکر شده خواهید داشت تا از سلامت و انرژی کافی برخوردار باشید.
روی ( زینک ) عملکرد و نقش های متعدد دیگری نیز در بدن انسان ایفا می کند که صرفا در این مقاله به چند مورد اشاره شد.
چه مقدار روی برای بدن نیاز است ؟
زنان بالغ روزانه به 5 الی 8 میلیگرم، مردان بالغ 8 الی 11 میلیگرم و کودکان 2 الی 5 میلیگرم روی نیاز دارند.
حاملگی ، ورزش ، استرس و بیماری های مزمن نیاز بدن به روی را افزایش می دهند.
علائم کمبود روی در بدن :
ضعف سیستم ایمنی و ابتلای مکرر به بیماری های عفونی و ویروسی
تاخیر در بهبود زخم ها
جوش و آکنه، خارش و آلرژی های پوستی
ریزش مو و نازک شدن تارهای مو
ناتوانی جنسی در مردان
از دست دادن اشتها، حس بویایی و چشایی
ضعف و کمبود انرژی
لکه های سفید رنگ زیر ناخن ها
تاخیر در رشد کودکان و نوجوانان
منابع غذایی حاوی روی ( زینک ) :
بهترین منابع غذایی حاوی روی عبارتند از: گوشت گاو و گوساله، بادام زمینی، کنجد، غذاهای دریایی از قبیل میگو، ماهی و صدف، تخم کدو و به میزان کمتر روی در تخم مرغ، اسفناج، نخود فرنگی و قارچ یافت می شود.
مکمل های روی ( زینک پلاس ) :
همان طور که اشاره شد زینک پلاس ( قرص زینک ) مکمل روی رایج در ایران است، شربت آن برای کودکان که قورت دادن قرص برای آن ها مشکل است و قرص آن برای بزرگسالان مناسب است.
توجه داشته باشید مصرف طولانی مدت و یا دوز بالای مکمل های روی باعث اختلال در جذب عنصر مس و تخلیه ذخایر آن در بدن می شوند که سبب بروز مشکلات جدی از قبیل کم خونی ، ضعف ، ریزش مو و غیره می گردد.
دوز و مدت زمان مصرف مکمل های روی باید توسط پزشک مشخص گردد.