چکیده : پانسمان های سنتی مانند گاز، پنبه، بتادین که رایج هستند بسیاری از ویژگی های یک پانسمان ایده آل را ندارند، گاز و پنبه ذرات ، باقی مانده فیبر و الیاف خود را در زخم به جای می گذارند، به بستر زخم چسبیده و آن ها را دهیدراته می کنند. نیاز به تعویض مکرر و مراقبت پرستاری ماهرانه دارند. این پانسمان ها نباید مستقیم روی سطح مرطوب زخم گذاشته شوند و بهتر است به عنوان پانسمان ثانویه برای جذب اگزودا و محافظت از زخم استفاده شود.
انواع پانسمان نوین زخم
زخم: ایجاد هر گونه شکاف و از بین رفتن پیوستگی بافت های بدن در داخل و سطح خارجی پوست را زخم می نامند.
پانسمان: قرار دادن پوشش حفاظتی بر روی زخم که باید استریل باشد.
هدف از پانسمان حفاظت زخم از هر گونه آسیب احتمالی در طول مدت ترمیم، جلوگیری از ورود میکروارگانیسم ها، جذب ترشحات زخم و کنترل خونریزی می باشد.
پانسمان های سنتی (traditional dressing) :
پانسمان مناسب باید متناسب با شکل و اندازه زخم باشد، ترشحات را جذب کند بدون اینکه به باکتری ها اجازه نفوذ به زخم و رشد دهد در عین حال امکان تبادل گاز ها را برقرارکند و منجر به خشکی بیش از اندازه زخم نشود.ترمیم زخم را تسریع بخشد.تعویض آن همراه با درد نباشد و مقرون به صرفه باشد.
پانسمان های نوین و ترمیم در محیط مرطوب: برخلاف عقیده رایج در خصوص خشک نگه داشتن زخم، ترمیم در محیط مرطوب بسیار سریعتر از زمانی است که زخم در معرض هوا خشک می شود.
سلول های اپیتلیال و فاکتورهای رشد مناسب برای ترمیم زخم در محیط مرطوب قادر به مهاجرت، تکثیر و رشد هستند. هنگامی که یک زخم به اندازه کافی مرطوب است پانسمان باید بتواند رطوبت را حفظ نماید. اگر زخمی خشک باشد پانسمان باید بتواند رطوبت مناسب را به زخم بدهد. بنابراین پانسمان های نوین به سه دسته کلی زیر تقسیم بندی می شوند.
- پانسمان هایی که اگزودا یا ترشحات را جذب می کنند.
- پانسمان هایی که رطوبت را حفظ می کنند
- پانسمان هایی که به زخم رطوبت می دهند.
مواد تشکیل دهنده پانسمان نوین زخم: مواد تشکیل دهنده این پانسمانها شامل ترکیبات زیر است:
- کلاژن: تحریک تولید پروتئین و فاکتورهای رشد در ماتریکس خارج سلولی، افزایش رگزایی، تسهیل مهاجرت سلولی، ایجاد بافت جدید و تسریع اپیتلیزاسیون
کلاژن فراوانترین پروتئین در بدن است. نقش کلاژن در ترمیم زخم تحریک سلولهای فیبروبلاست جهت کلاژن سازی موثر در بستر زخم است. در زخمهای مزمن آنزیمهای ماتریکس متالوپروتئیناز (MMP) بهعنوان عامل اصلی تخریب ماتریکس خارج سلولی (ECM) بیش از حد تشکیل میشوند که روند طبیعی بهبود زخم را مختل میکنند. پانسمانهای کلاژنی با اتصال به آنزیمهای ماتریکس متالوپروتئیناز اضافی موجود در ماتریکس خارج سلولی (ECM) آنها را غیرفعال میکنند..
پلی هگزانید(PHMB): آنتی میکروبیال با طیف اثر گسترده، عدم ایجاد مقاومت میکروبی، تاثیر بر باکتری های مقاوم به درمان، پیشگیری از تشکیل بایوفیلم و کمک به حذف آن، زیست سازگار و زیست تخریب پذیر
- نانوذرات نقره: اثر آنتی میکروبیال، رفع بوی زخم، کاهش درد
- آلژینات کلسیم: قدرت بالای جذب ترشحات زخم، حفظ رطوبت مناسب در سطح زخم
- کربوکسی متیل سلولز(CMC) : حفظ رطوبت زخم، تسریع تشکیل و رشد بافت گرانوله، کاهش ایجاد اسکار
- هیدروکسی اتیل سلولز (HEC) : آزاد سازی فاکتور های رشد از جمله فیبروبلاست ها، فسفو دی استراز و اپیدرمال سبب تسریع در فرآیند ترمیم زخم می شوند.
انواع پانسمانهای نوین زخم
به دلیل تنوع بالای پانسمان های نوین از نظر شکل، اندازه، ترکیبات و مواد سازنده انتخاب پانسمان مناسب برای رسیدن به بهترین نتیجه ممکن در کوتاه ترین زمان، ضروری است. استفاده از این پانسمان ها باعث تسریع فرایند ترمیم زخم شده و از ایجاد عفونت جلوگیری میکند.
محلول آنتی سپتیک طباسپت : طباسپت حاوی ترکیبات قدرتمند آنتی میکروبیال همچون پلی هگزانید و سورفکتانت بتائین می باشد. PHMB موجود در محلول به واسطه دو ویژگی منحصر به فرد اثرات آنتی میکروبیال با طیف اثر گسترده و زیست سازگار بودن و بتائین که نوعی سورفکتانت است از طریق کاهش کشش سطحی، باعث جداسازی راحت تر و بهتر میکروارگانیسم ها و بیوفیلم از سطح زخم می شود. اسپری طباسپت برای شستشو انواع زخم های حاد و مزمن از جمله: خراش و بریدگی ها، گزش حشرات، زخم های جراحی، زخم پای دیابتی، زخم های فشاری( زخم بستر)، زخم های عروقی، انواع سوختگی و… قابل استفاده می باشد.
ژل ایکس طباسپت: یک هیدروژل حاوی پلی هگزانید و بتائین با ویسکوزیته (غلظت) مناسب برای پاکسازی بستر زخم، پیشگیری از تشکیل بایوفیلم و تخریب آن است. ژل ایکس طباسپت ایده آل ترین محصول برای آماده سازی بستر زخم است. از این محصول در زخم های پس از جراحی، زخم های ناشی از تروما، زخم پای دیابتی، زخم فشاری، سوختگی های درجه 1 و 2 و… می توان استفاده کرد. (زخم دیابت)
ژل ایکس پلاس: از مهم ترین اهداف در ترمیم زخم، حذف بافت نکروز و کنترل عفونت است.ژل ایکس پلاس حاوی ترکیبات موثر جهت حذف بافت های مرده، کنترل عفونت و تخریب بایوفیلم است که فرآیند حذف بافت اسلاف و نکروز را سرعت می بخشد. اجزای تشکیل دهنده این هیدروژل شامل پلی هگزانید، سورفکتانت آمفوتریک و هیدروکسی اتیل سلولز می باشد.
طبادرم ( پانسمان ماتریکس کلاژن) : پانسمانی با ساختار شبیه به پوست انسان می باشد که بوسیله حضور کلاژن سبب تحریک پروتئین در ماتریکس خارج سلولی، افزایش رگ زایی در بافت آسیب و مدیریت رطوبت منجر به تسریع روند درمان زخم می شود.
طبادرم پلاس نقره: یک پانسمان ورقه ای کلاژن حاوی نانوذرات نقره می باشد. نقره موجود در این پانسمان بعد از فعال سازی، به طور تدریجی از داربست سه بعدی پانسمان آزاد شده و فرمولاسیونی آهسته رهش را به ارمغان می آورد که تا سه روز اثرات آنتی میکروبیال خود را حفظ کند. طبادرم پلاس در تمام زخم های آلوده یا عفونی مانند: زخم های دیابتی، زخم های فشاری، زخم های ناشی از تروما، زخم های عروقی و سوختگی های درجه 1 و2 قابل استفاده می باشد.
طبابرن: پانسمان طبابرن به واسطه حضور نانوذرات طلا، اثرات آنتی اکسیدانی فوق العاده ای از خود نشان داده که موجب کاهش التهاب زخم می گردد. حضور کلاژن در پانسمان موجب تحریک رشد و میتوز سلول های فیبروبلاست و افزایش مهاجرت سلولی می شود که روند بهبود زخم را تسریع می بخشد. پانسمان طبابرن در سوختگی های درجه 1 و2 و انواع زخم های دارای عفونت قابل استفاده می باشد.
طباگرن: گرانول های استریل سفید رنگ متشکل از زیست پلیمر های فعال بر پایه کلاژن و آلژینات کلسیم می باشد. ماهیت جاذب طباگرن، اگزودا و ترشحات زخم را به طور قدرتمند جذب کرده و به فرم ژل در می آید که نقش موثری در ایجاد رطوبت مناسب در بستر زخم و پوشانندگی کامل زخم دارد. طباگرن در انواع زخم های حفره ای ، زخم های اگزوداتیو حاد و مزمن و زخم با دسترسی دشوار قابل استفاده می باشد.
طباگرن پلاس نقره: گرانول های هوشمند بر پایه کلاژن و نانوذرات نقره می باشد که در مراحل التهاب، عفونت و گرانولاسیون موثر می باشد. کنترل هوشمند رهاسازی نانو ذرات نقره منجر به تولید ساختار منحصر به فردی از ترکیبات نوین آنتی میکروبیال در زمینه درمان عفونت زخم می باشد که به دلیل افزایش نفوذ ذرات نقره به درون میکروارگانیسم ها بسیار قدرتمند در درمان عفونت عمل می کند. هم چنین کلاژن موجود در پانسمان اثر گذاری در فاز گرانولاسیون را تسریع کرده و روند ترمیم را تسهیل می بخشد. طباگرن پلاس نقره در زخم های دارای عفونت، انواع زخم های حفره ای، زخم های اگزوداتیو، انواع فیستول، کویتی و اندرماین قابل استفاده می باشد.
طبافلکس: فوم پلی اورتان آغشته به PHMB (پلی هگزانید) است که با جذب عمودی ترشحات، مدیریت رطوبت زخم، آنتی میکروبیال و انعطاف پذیری، محیطی مناسب جهت بهبود زخم را فراهم می کند. ترشحات زخم توسط فوم جذب شده و پلی هگزانید موجود در ساختار فوم با برقراری اتصال باکتری ها را از بین می برد. پلنسمان طبافلکس به عنوان پانسمان اولیه و هم به عنوان پانسمان ثانویه با دیگر محصولات قابل استفاده می باشد.
طبااستاپ: حاوی ترکیبات قدرتمندی از جمله کائولین، کیتوسان و سایر بیوپلیمر های موثر در انعقاد خونریزی می باشد. پانسمان طبااستاپ به عنوان یک عامل پیش انعقادی با فعال سازی فاکتور 12 در آبشار انعقادی بدن سبب تشکیل فیبرین (لخته) می شود. این محصول با ایجاد بستری مناسب جهت اتصال پلاکت ها به هم یک سد مکانیکی در برابر جریان خونریزی ایجاد می کند و باعث تسریع فرآیند انعقاد خون می شود. طبااستاپ در خونریزی ناشی از انواع بریدگی، تروما، جراحات جنگی، موارد اورژانس و دبریدمان زخم قابل استفاده می باشد.
تریتا | بزرگ ترین شرکت تولید کننده محصولات پیشرفته ترمیم زخم در خاورمیانه