مزایا و معایب زایمان طبیعی و سزارین

تقریبا همه خانم های باردار، به خصوص آنهایی که بارداری اول را تجربه می کنند، از همان روزی که متوجه بارداری می شوند، این سوال در ذهنشان شکل می گیرد که چه نوع زایمانی بهتر است و نزد کدام متخصص یا ماما برای کنترل و وضع حمل مراجعه کنند؟ ولی این اتفاق نظر در همه پزشکان و متخصصان وجود دارد که زایمان طبیعی همانطور که از نامش مشخص است با طبیعت انسان گره خورده و اگر واقعا مشکلی برای خانم باردار وجود نداشته باشد باید این روند زیبا را به دست طبیعت سپرد. مزایا و معایب زایمان طبیعی و سزارین را در سلامت دات لایف بخوانید.

مقایسه زایمان طبیعی و سزارین

آمارها نشان میدهد، حدود ۸۰-۷۰ درصد خانم ها می توانند زایمان طبیعی داشته باشند. پس زایمان طبیعی بر سزارین برتری دارد. امروزه زایمان طبیعی در همه بیمارستان ها و مراکز درمانی انجام میگیرد. با شروع دردهای زایمانی، خانم باردار در بیمارستان بستری می شود و مامای اتاق زایمان شرایط را کنترل می کند تا کودک متولد شود، اما شرایط همیشه به خوبی پیش نمیرود و گاهی عواملی غیرقابل پیش بینی وجود دارند که حضور متخصصان زنان را الزامی میکند. غیرقابل پیشبینی بودن زایمان باید هشداری باشد برای خانم های باردار تا با شروع دردهای زایمان حتما خود را به مرکز مجهزی که در ان ماما، متحصص زنان اتاقی عمل وجود دارد، برسانند، شاید این مشکلات در انتظارشان باشد.

تطابق نداشتن سر جنین با لگن مادر

مهم ترین عاملی که باعث میشود روند زایمان طبیعی دچار مشکل شود، تطابق نداشتن سر جنین با لگن مادر است. این زنان لگن مناسبی برای عبور جنین ندارند. گاهی هم لگن اندازه طبیعی دارد ولی جنین بیش از حد رشد کرده و نمیتواند از آن عبور کند، اما در این حالت نیز مراقبان مادر در بیمارستان او را تحت نظر می گیرند تا ببینند احتمال عبور جنین وجود دارد یا نه. در غیر این صورت و عدم تطابق سر جنین با لگن مادر، بیمار به اتاق عمل برده می شود و تحت عمل سزارین قرار می گیرد.

بی نظمی در ضربان قلب جنین

مورد بعدی اختلالی است که در ضربان قلب جنین ایجاد می شود. ضربان طبیعی قلب جنین باید بین ۱۲۰ تا ۱۶۰ ضربان در دقیقه باشد. افت یا افزایش بیش از حد یا بینظمی آشکار ضربان قلب می تواند سلامت جنین را تهدید کند. (علت بی نظمی های ضربان قلب متنوع است؛ ممکن است در اثر پیچ خوردن بند ناف دور گردن، گره خوردن بندناف و… باشد) در مواقعی که روند زایمان دچار اختلال شده یا تا زمان تولد نوزاد زمان زیادی وجود دارد، برای جلوگیری از مرگ ناگهانی جنین چاره ای جز خارج کردن جنین از طریق روش سزارین نیست. البته وجود بعضی از بیماری ها، سابقه سزارین های قبلی، چندقلویی و… نیز از عوامل دیگری هستند که زایمان سزارین را اجتناب ناپذیر می کند.

چرا بعضی از زنان با زایمان طبیعی مخالفاند؟

طی ۴-۳ سال اخیر با دستورالعملی که از سوی وزارت بهداشت رسیده، همه خانم ها باید زایمان طبیعی داشته باشند، مگر اینکه به دلیل خاصی زایمان طبیعی خطری برای سلامت مادر و جنین محسوب شود. درد زایمان بسیار شدید و غیرقابل تحمل برای خانم هاست ولی علت اصلی نپذیرفتن زایمان طبیعی اضطراب است. برای کاهش اضطراب، کلاس هایی برای خانم های باردار برگزار می شود که در مورد بارداری و فیزیولوژی زایمان توضیح داده می شود تا مادران آینده را با روند زایمان آشنا کنند.

در این کلاس ها روشهای آرام سازی و تنفس عمیق حین زایمان آموزش داده می شود تا خانم باردار حین بارداری کنترل زایمان را به دست بگیرد و بتواند درد را کاهش دهد. تحقیقات نشان داده، زنانی که در این کلاس ها شرکت می کنند زایمان آسان تر و موفق تری را تجربه می کنند. این زایمان «فیزیولوژیک» نام دارد و یکی از روش های متداول در کشور ما و در دنیا محسوب می شود. خانم باردار روی تخت نمی خوابد و می تواند راه برود یا بنشیند. به طور کلی، روند زایمان بدون هیچ مداخله ای پیش می رود.

انواع زایمان بدون درد

1) بعضی از مادران اصلا تحمل درد ندارند. برای این افراد نیز روشی های مختلفی وجود دارد. یکی از روشی ها این است که از زمان تشدید درد دارویی به بیمار تزریق می شود تا درد کاهش یابد.

2) روش بعدی استفاده از دستگاه تنسی است. این دستگاه با تحریک الکتریکی از راه پوست عمل می کند. الکترودهایی در ناحیه کمر بیمار قرار داده می شوند و دستگاه امواجی آزاد می کند که باعث آزاد شدن مسکن های طبیعی در بدن مادر می شود و به این وسیله درد کاهش مییابد.

3) طی سالهای اخیر تبلیغات زیادی برای انجام زایمان در آب انجام گرفت، اما کشور ما کشور خشکی است و این نوع زایمان مخصوص کشورهای اروپای شمالی و پرآب است. این امکان در کشور ما با زاد و ولد بالا وجود ندارد که برای هر زن یک وان پر از آب تهیه شود مخصوصا در شهرها و روستاهایی که آب آشامیدن و لوله کشی شده وجود ندارد. البته در یکی از مراکز درمانی تهران، استخری وجود دارد که صرفا برای این است تا خانم های باردار وارد آن شوند و ورزشی کنند. البته ورزش در آب و آموزش هایی که مربی به مادر میدهد باعث می شود خانم باردار زایمان بهتری داشته باشد.

4) طب سوزنی نیز روش مفیدی است که درد زایمان را کاهش میدهد، ولی انچه بیشتر از بقیه مورد نظر خانم های باردار است و بی حسی خوبی نیز ایجاد می کند، بی حسی اپیدورال است. این نوع از بی حسی وقتی انجام می شود که دردها شدت مییابند. کاتتر باریکی بین مهرههای کمری وصل و دارو به طور متناوب تزریق میشود تا دردهای زایمانی کاهش یابد. کاهش درد در این روش بسیار بیشتر از روشهای دیگر است، ولی یک اشکال وجود دارد و آن افزایش طول مدت زایمان است. همچنین هنگام خروج جنین که مادر باید همکاری کند، به علت بیحسی این عمل انجام نمی گیرد و ممکن است از وسیله ای به نام فورسپس یا واکیوم برای خروج سر جنین استفاده شود. این موضوع حتما باید به مادران گفته شود.

شما می توانید اطلاعات خوبی در مورد زایمان بدون درد در مقالات زیر بدست آورید.

زایمان بی درد با اپیدورال

زایمان طبیعی بی درد با اپیدورال در مقایسه با زایمان طبیعی بدون دارو

پرسش های متداول مادران در مورد بی حسی و بیهوشی در سزارین

کدام زایمان بهتر است؟ طبیعی یا سزارین؟

مزایای زایمان طبیعی : در زایمان طبیعی حفره شکمی باز نمی شود، فقط ممکن است برشی به نام (اپی زیوتومی) برای خروج آسان تر سر جنین داده شود. عوارض بیهوشی برای مادر و جنین و احتمال صدمه به جنین حین عملی جراحی وجود ندارد. خونریزی و عفونت بسیار کم است. گرچه عوارض بیهوشی و جراحی در عمل سزارین به حداقل رسیده، باز هم سزارین یک عمل جراحی بزرگ محسوب می شود. طول مدت بستری در بیمارستان کم، برگشت به زندگی عادی و درد بعد از زایمان طبیعی نیز کمتر است.

معایب زایمان طبیعی : زایمان طبیعی عوارضی هم دارد. گرچه این عوارض زیاد نیستند، بد نیست به آنها هم اشاره شود. بعد از زایمان طبیعی، به خصوص اگر تعداد زایمان های طبیعی زیاد باشد، افتادگی مثانه و تغییر در کانال زایمانی ایجاد می شود، ولی در زایمان سزارین، مادر به ندرت دچار چنین مشکلی خواهد شد.

مزایای زایمان سزارین : در مواقعی که روند زایمان دچار مشکل شده، سزارین جان مادر ور جنین را نجات میدهد.

معایب زایمان سزارین : در خانم های که چندبار سزارین انجام داده اند، این احتمال وجود دارد که در بارداری بعدی جفت حالت چسبندگی پیدا کند. در این حالت جفت به دیواره رحم نفود می کند و خارج کردن آن بعد از تولد جنین غیرممکن می شود. در این مواقع برای جلوگیری از خونریزی ممکن است رحم خارج شود. مادرانی که تمایل دارند بیش از ۲ یا ۳ فرزند داشته باشند نباید روش زایمان سزارین را انتخاب کنند، مگر در مواردی که مشکل خاصی وجود داشته باشد. مدت بهبود بعد از عمل نیز کمتر شده، ولی به هر حال جراحی روی شکم است و بهبود بعد از عمل و برگشت به زندگی عادی طولانی تر خواهد بود.

هزینه زایمان طبیعی و سزارین

هزینه زایمان طبیعی و سزارین قابل مقایسه نیستند. در زایمان طبیعی خانم در اتاق زایمان بستری می شود و گاهی حین زایمان نیز جراحی سرپایی و کوچکی در کانال زایمانی انجام می گیرد، ولی در سزارین باید امکانات اتاقی عمل، جراحی، داروهای بیهوشی و… در نظر گرفته شود که هزینه زیادی دارد. که پوشش بیمه ها و امکانات را هم باید در نظر گرفت.