صفر تا صد ریزش مو و انواع شکل ریزش مو

عوامل ریزش موی سر

با اینکه دیگر در انسان از مو به عنوان محافظ، نگهدارنده حرارت و یا پوشش استفاده نمی شود، هنوز عامل مهمی در ظاهر و شناخته شدن افراد می باشد. ظاهر خوب و آراسته در روابط اجتماعی و انسانی مهم است وگاهی باعث ایجاد اعتماد به نفس بیشتر در افراد می شود.
بدن انسان نزدیک به 5 میلیون فولیکل مو دارد، در حالی که پوست سر 150-100 هزار از این تعداد را در بر می گیرد. افراد با موهای بلوند بیشترین تعداد فولیکول ها را در سر داشته و بعد از آنها مو قهوه ای ها و موقرمزها به ترتیب قرار دارند. رویش طبیعی (طولی) موی سر در ماه 1cm است.

سیکل طبیعی رشد مو

برای درک علت ریزش مو لازم است که سیکل طبیعی رشد مو را بدانیم. فولیکول مو برای تولید و بیرون فرستادن مو تکامل یافته است. مو از پروتئین هایی به نام کراتین ساخته شده است.رشد موی انسان سه مرحله دارد :

1. آناژن : مرحله رشد
2. کاتاژن : مرحله پسرفت
3. تلوژن : مرحله استراحت

به دنبال دوره های رشد (آناژن) که به طور متوسط سه ساله است یک دوره کوتاه 4-2 هفته ای داریم که طی آن مو کاملاً پسرفت می کند (کاتاژن) سپس مرحله استراحت (تلوژن) شروع شده و 4-3 ماه طول می کشد. ریزش مو تنها هنگامی اتفاق می افتد که سیکل رشد بعدی شروع شده و یک موی دیگر رشد می کند. به طور متوسط روزانه 100-50 موی در مرحله تلوژن می ریزند. این ریزش مو , طبیعی است و همان ریزشی است که در دوش گرفتن و برس زدن مو می بینیم. موهای ریخته شده دوباره جایگزین میشود.

عوامل مختلفی می توانند روی سیکل رویش مو اثر گذاشته و باعث ریزش موی دائمی یا موقت شوند مثل: سابقه تب بالا، بیماری های تیروئید، کم خونی، رژیم های غذایی خاص، زایمان و شیردهی، مصرف بعضی داروها، بیماریهای التهابی یا عفونی پوست سر، مواد شیمیایی، شیمی درمانی، استرس و غیره.
شایعترین علت ریزش موی سر، ریزش موی سر مردانه با زمینه ژنتیک می باشد.هورمونهای مردانه( آندروژن ها) مهمترین فاکتورهای کنترل رشد موی سر انسان هستند. رشد سبیل، موهای زیربغل و ناحیه کشاله ران به آندروژن ها وابسته است این امر باعث رشد ضخیم انها می شود. موی سر بعد از بلوغ به هورمونهای مردانه( آندروژن ها )واکنش منفی نشان داده و به مرور سبب کاهش تعداد و ریزش انها می شود.

ریزش موی آندروژنتیک (وابسته به هورمون مردانه)

درمردها این ریزش مو، بعد از بلوغ , هر زمانی که میزان آندروژن های خون بالا رود، شروع می شود. به عبارت دیگر برای ریزش موی مردانه دو عامل یعنی:
1- وجود هورمونهای مردانه و 2- عامل ارث که در ان شخص باید وجود داشته باشد.
اولین تغییر ، عقب رفتن خط رویش مودر شقیقه ها می باشد. این حالت در 96% مردان سفیدپوست، چه آنهایی که ریزش موی سر در آینده پیدا می کنند و چه آنهایی که پیدا نمی کنند، دیده می شود. سپس این ریزش به نواحی عقب تر پیشروی و به قله سر ختم می شود.

موهای پشت و بغل سر چون عموماً فاقد گیرنده های هورمون مردانه می باشند، معمولاً نریخته و تا آخر عمر باقی می مانند. با اینکه تراکم مو با افزایش سن کاهش پیدا می کند، , ولیکن نمی توان در یک مرد جوان که ریزش موی آندروژنتیک دارد، میزان و نهایت ریزش را پیش بینی کرد. معمولاً در کسانی که در دهه دوم زندگی ریزش موی آنها شروع می شود، طاسی و یا کم پشت شدن مو شدیدتر است. در بعضی مقالات گزارش شده که مردان در 20 سالگی‏ 20%، در 30 سالگی 30 % و در 40 سالگی 40% احتمال ریزش موی آندروژنتیک را دارند. میزان آندروژن ها برای بروز ریزش مو, لازم نیست, بیشتر از حد طبیعی باشد. اگر ژن ریزش مو موجود ، و آندروژن ها در حد طبیعی باشند، ریزش موی آندروژنتیک بروز می کند.

روی سلول های ریشه مو‏ ، گیرنده های آندروژنی وجود دارند و بیشترین تمایل را برای جذب به ترتیب برای دهیدروتستوسترون، تستوسترون، استروژن و پروژسترون دارند. دهیدروتستوسترون پس از اتصال به گیرنده، وارد سلول شده و روی هسته سلول تأثیر گذاشته و از تولید پروتئین توسط DNA جلوگیری می کند. در نهایت رشد فولیکول رفته رفته متوقف می شود.

به این طریق، تعداد موهای موجود در مرحله رشد (آناژن) و زمان مرحله رشد کاهش پیدا کرده و منجر به کاهش رشد موها و تغییر رنگ موها می شود. در این جریان موهای بیشتری به مرحله استراحت (تلوژن) میروند و این موهای ضعیف شده در برابر آسیب های روزانه چون برس زدن و شستن حساستر می شوند. در مردان با ریزش موی آندروژنتیک، تمام موهای ناحیه گرفتار به تدریج (ولی نه حتماً) درگیر این جریان شده و با گذشت زمان سر توسط موهای کرکی نازک پوشیده می شوند. تولید پیگمان (دانه رنگی) نیز کاهش پیدا می کند و موها کمرنگتر می شوند. نهایتاً ناحیه مبتلا ،کم پشت به نظر رسیده و ممکن است طی زمان سر از مو خالی شود. علت ریزش موی آندروژنتیک ،ارثی است و ژن آن می تواند از طرف پدر و یا مادر و یا هر دو به ارث برسد.

نما و مدل های ریزش مو در زنان

مدل های ریزش مو در زنان متنوع بوده و به راحتی قابل تشخیص نیستند. در بیشتر موارد، ریزش موها در زنان به طور مؤثری قابل درمان می باشد. برخلاف مردها، ریزش مو در زنان در سنین 50 سالگی و بالاتر شروع می شود و ممکن است هیچ ارتباط ارثی واضحی نداشته باشد. می تواند به صورت “ریزش موی تیپ زنانه” نبوده و از هیچ الگویی پیروی نکند. تشخیص ریزش مو در یک زن باید توسط یک متخصص پوست و موی باتجربه صورت گیرد. در زنها نیز چون مردها ،شایعترین علت این ریزش مو، آندروژنتیک میباشد. اگرچه ریزش موی خانم ها با این علت معمولاً به سمت طاسی کامل چون مردها نمی رود. مدل های ریزش موی آندروژنتیک در زنها متنوع بوده و به شکل های زیر دیده می شود.

• کم پشت شدن منتشر سر ، با کاهش واضح و بیشتر در قسمت پشت سر .
• کم پشت شدن منتشر سر ، با کاهش واضح و بیشتر در قسمت جلوی سر بدون درگیری شقیقه ها .
• کم پشت شدن منتشر سر ، با کاهش واضح و بیشتر در قسمت جلوی سر و درگیری خط رویش مو .

باید بدانیم که ریزش مو در زنانی که زود بالغ شده اند می تواند در سنین 20-18 سالگی شروع شود و در صورت درمان نشدن پیشرفت وسیعی داشته باشد.

از علل دیگر ریزش مو ،که در خانمها بیشتر دیده می شود می توان از موارد زیر نام برد:

1. تریکوتیلومینیا Tricothilomaniaکندن موی غیر ارادی: معمولاً به صورت تکه ای وجود دارد. چرا که عادت دارند از یک ناحیه مشخص مو بکنند. درمان این بیماری بدون شناختن منشاء روانی آن امکان پذیر نیست.
2. آلوپسی آرئاتا Alopecia Areataیک مشکل سیستم ایمنی که باعث ریزش مو می شود اغلب به صورت تکه ای دیده می شود. می تواند از کاهش منتشر تا تکه های وسیع جزیره ای کاهش مو در سر دیده شود. معاینه برای تشخیص الزامی است.
3. آلوپسی مثلثیکاهش مو در شقیقه ها که گاهی در بچگی شروع می شود. ریزش مو می تواند کامل باشد یا چند خط نازک باقی بماند. علت واضح نیست ولی درمان جراحی دارد.
4. تلوژن افلوویومیک نوع شایع ریزش مو که طی آن درصد بالایی از موها واردمرحله ریختن می شوند. علل آن عبارتند از: هورمونی، دارویی، بعد از زایمان ،تغذیه ای و استرس و فشار روحی

5. آلوپسی ناشی از کشش موها

   بیشتر در زنان سیاهپوست با مدل های موی خاص که با کشیدن بیش از اندازه مو همراه هستند، دیده می شود.